پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 766 |
| تعداد مقالات | 7,260 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,625,399 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,094,751 |
استفاده از بای‌پلات‌های دوگانه و سه‌گانه جهت تعیین ژنوتیپ‌های مطلوب گندم پاییزه از لحاظ صفات ریشه‌ای، عملکرد و اجزای عملکرد برای شرایط دیم | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 52، آذر 1403، صفحه 265-288 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2025.28331.1834 | ||
| نویسندگان | ||
| رامین صادق قول مقدم* 1؛ جلال صبا2؛ فرید شکاری2؛ مظفر روستایی3 | ||
| 1فارغ التحصیل مقطع دکتری | ||
| 2دانشگاه زنجان | ||
| 3عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: انتخاب و اصلاح برای افزایش عملکرد همیشه یکی از اهداف اصلی اصلاحگران گندم بوده است. از انجا که عملکرد گندم دیم وابسته به رطوبت ذخیره شده در خاک در طول دوره بارش است، بنابراین، در مناطق مختلف باید ارقام سازگار شده برای هر منطقه از لحاظ پتانسیل استفاده از آب ذخیره شده در خاک در دوره‌های طولانی مدت خشکسالی ارزیابی شوند. ریشه‌ها اصلی‌ترین اندام‌ها برای پاسخ، درک و حفظ عملکرد در شرایط بروز خشکی بوده که به نیمه پنهان گیاه معروف می‌باشند و عملکرد آن‌ها نقش مهمی در رشد و عملکرد گیاهان دارد. از طرفی انتخاب براساس صفات متعدد، شایستگی ارقام زراعی را برای کشاورزان افزایش می‌دهد. بای‌پلات‌های دو گانه ژنوتیپ × صفت (Jia et al.) و سه گانه ژنوتیپ × عملکرد × صفت (Faheem et al.) از روش‌های گرافیکی هستند که برای ارزیابی و شناسایی ژنوتیپ‌های مطلوب از لحاظ چند صفت ارائه شده‌اند. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 11 رقم گندم دیم پاییزه به همراه 13 لاین پیشرفته گندم نان در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در شرایط دیم کشت و ارزیابی شدند. در این تحقیق برای شناسایی ارتباط بین صفات ریشه‌ای و عملکرد و اجزای عملکرد دانه و انتخاب بهترین ژنوتیپ‌های گندم بر اساس صفات متعدد، از دو پلات ژنوتیپ × صفت (Jia et al.) و ژنوتیپ × عملکرد × صفت (Faheem et al.) استفاده شد. یافته‌های تحقیق: نتایج نشان داد که استفاده از بای پلات GYT کارایی بیشتری نسبت به بای پلات GT دارد. بر اساس بای پلات GYT و شاخص برتری (Bakhshi et al.)، ژنوتیپ 2 با در نظر گرفتن تمامی ترکیبات عملکرد-صفت غیر از عملکرد-طول و سطح ریشه عمق بیشتر از cm25، به عنوان ژنوتیپ برتر مشخص شد. ژنوتیپ‌های شماره 10 و 11 ژنوتیپ‌های مطلوب از لحاظ ترکیب عملکرد با طول و سطح ریشه عمق بیشتر از cm25 بودند. در روش GYT صفات عمق نفوذ ریشه، تعداد سنبله در مترمربع، قطر ریشه تا عمق cm25 و بعد از آن‌ها وزن هزار دانه، حجم، طول، وزن خشک و سطح ریشه تا عمق cm25 و قطر ریشه عمق بیشتر از cm25 به عنوان صفات مهم برای تعیین پیشرفت ژنتیکی در برنامه‌های اصلاحی تعیین شده و با در نظر گرفتن این صفات، ژنوتیپ 2 به عنوان نزدیک‌ترین ژنوتیپ به ژنوتیپ ایده‌آل شناسایی شد. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که پتانسیل بهبود ژنتیکی همزمان صفات ریشه به ویژه در قسمت سطحی خاک همراه با عملکرد دانه در گندم وجود دارد. براساس نتایج به دست آمده می‌توان گفت روش گرافیکی GYT یک روش جدید کارآمد و کاربردی جهت شناسایی ژنوتیپ‌هایkjd برتر براساس صفات متعدد در برنامه‌های اصلاحی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انتخاب براساس چند صفت؛ بای‌پلات GT؛ بای‌پلات GYT؛ شاخص برتری؛ شرایط دیم | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |
||