پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 766 |
| تعداد مقالات | 7,260 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,625,450 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,094,767 |
غربال توده‌های بومی گندم دوروم ایرانی و خارجی با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 52، آذر 1403، صفحه 231-248 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.27293.1818 | ||
| نویسندگان | ||
| سهیلا احمدی1؛ فرزاد فیاض* 2؛ امیر محمد ناجی3؛ مصطفی آقایی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران | ||
| 2دانشگاه آزاد واحد سنندج | ||
| 3استادیارگروه اصلاح نباتات،دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| 4سعضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: گندم دوروم یکی از محصولات مهم در جهان و ایران به شمار می‌آید (رده دهم جهانی) که همواره در مناطق مدیترانه‌ای رشد و عملکرد آن به واسطه تنش خشکی به ویژه با تغییرات آب و هوایی جهانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این میان ارقام بومی این محصول می‌توانند منبع ژنتیکی مناسبی برای معرفی و شناسایی تحمل به خشکی باشند. در همین راستا پژوهشی با منابع متنوع از ایران و عراق (عمدتا از هلال حاصلخیز) به منظور ارزیابی میزان تحمل به خشکی و معرفی توده‌های برتر صورت گرفت. مواد و روش‌ها: در این آزمایش ۱۵۰ توده بومی متعلق به هلال حاصلخیز از نظر تحمل به خشکی با محاسبه شاخص‌های تحمل در دو سال متوالی (۱۳۹۸ -۱۳۹۹ و ۱۳۹۹ -۱۴۰۰) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار رقم شاهد و به صورت آگمنت به اجرا در آمد. آزمایش در هر سال به صورت دیم و آبیاری تکمیلی بود. پس از ثبت مقادیر عملکرد دانه شاخص‌های تحمل به خشکی محاسبه و تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه و تجزیه بای‌پلات، تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی انجام شد. یافته‌های تحقیق: نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها تفاوت آماری معنی‌دار میان توده‌های گندم دوروم از نظر شاخص‌های تحمل به خشکی و همچنین وجود اثر متقابل ژنوتیپ × سال نشان داد. تجزیه بای‌پلات ژنوتیپ × شاخص، نشان داد که شاخص‌های مورد بررسی عمدتا در سه ناحیه اول، سوم و چهارم مختصات ظاهر شدند، اما در ناحیه چهارم بیشتر شاخص‌های مهم شامل TOL, GMP, HM, STI و MP وجود داشتند که در تشخیص و شناسایی توده‌های برتر گروه A مورد استفاده قرار گرفتند. همین روند با تغییرات جزیی در سال دوم آزمایش هم مشاهده گردید. در مجموع گروه‌بندی توده‌ها براساس بای‌پلات چهار گروه مشخص از طیف حساس تا متحمل را شناسایی کرد. نتیجه‌گیری: بر مبنای نتایج این پژوهش به نظر می‌رسد که شاخص‌های تحمل به خشکی TOL, GMP, HM, STI و MP می‌توانند در تفکیک توده‌های متحمل و با عملکرد بالا از سایر توده‌ها مورد استفاده قرار گیرند. در مجموع براساس تجزیه‌های کلاستر برای دو سال آزمایش دو توده با اسامی 44SAU, 9IRQ (از منابع عراق و سودان) جزو توده‌های برتر شناسایی شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گندم دوروم؛ تجریه بای پلات؛ تجزیه کلاستر؛ شاخص تحمل به خشکی؛ دیم | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 50 |
||