تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,108 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,241,078 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,898,538 |
تطبیق تصویرآرایی معراج پیامبر (ص) در دیوارنگارههای بقاع گیلان و نسخه خمسه نظامی بر مبنای نظریه بیشمتنیت ژرار ژنت | ||
پژوهشهای میانرشتهای هنر | ||
مقاله 11، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 2، مرداد 1403، صفحه 193-216 اصل مقاله (1.62 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/ira.2024.28387.1028 | ||
نویسنده | ||
مژگان قاسمی* | ||
مدرس مدعو گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
در تاریخ هنر اسلامی، هنرمندان همواره مضامین دینی، عرفانی و ادبی را دستمایه خلق آثار ارزشمند خود قرار دادهاند. مصورسازی واقعه شگفتانگیز معراج پیامبر (ص) از جمله این موضوعات است. آثار موجود با موضوع معراج باتوجهبه ویژگیهای سبکی مختلف و به تأثیر از شرایط فکری زمانه، از نظر شیوه و اجرای کار شباهتها و تفاوتهایی دارد. نگارههای معراج پیامبر (ص)، در خمسه نظامی دوره صفوی و چهار دیوارنگاره بقاع گیلان دوره قاجار، از جمله این آثار بوده است. شناخت عمیق از نگارههای معراج و کشف روابط میان عناصر دو متن تصویری و دامنه تأثیرات نگاره معراج خمسه نظامی بر دیوارنگارههای بقاع گیلان از اهداف اصلی این پژوهش است. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسشهاست: 1- نگارههای معراج در خمسه نظامی اثر سلطان محمد و دیوارنگارههای بقاع گیلان، از لحاظ عناصر تصویری و ساختاری چه شباهتها و تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟ 2- از دیدگاه بیشمتنیت ژرار ژنت، نگاره معراج خمسه نظامی تا چه اندازه در دیوارنگارههای بقاع گیلان تأثیرگذار بوده است؟ این پژوهش با رویکرد نظریه بیشمتنیت ژرار ژنت، دارای ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده، روش گردآوری مطالب بهصورت کتابخانهای انجام شده و تجزیهوتحلیل بهصورت کیفی است. از نتایج این پژوهش چنین بر میآید، هنرمند نقاش بقاع ضمن برگرفتگی و تأثیرپذیری ویژگیهای تصویری، مفاهیم و مضامین برخی جریانات هنری گذشته یا همزمان و موازی توانسته ترکیبی بدیع از یک سبک ممتاز مردمی را پدید آورد. همچنین، در معراج سلطان محمد و دیوارنگارهها، با وجود آنکه هر دو نگاره از لحاظ موضوع و محتوا دارای معنایی مشابه بوده، اما کاربست عناصر تصویری و تمهیدات تجسمی با توجه به زمینه و بستر ایجادشده، یکسان و یکشکل نیست و هر دو اثر تصویری، شیوه متفاوتی از روایت و کیفیت هنری را نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
معراج پیامبر (ص)؛ خمسه نظامی؛ دیوارنگاره؛ بقاع گیلان؛ بیشمتنیت؛ ژرار ژنت | ||
مراجع | ||
Akasheh, S. (2001). Islamic painting (S. Gh. Tahami, Trans.). Tehran: Surah Mehr Publication. (In Persian) Allen, G. (2001). Intertextuality (P. Yazdanjo, Trans.). Tehran: Sokhan Publications. (In Persian) Damiri, M.M. (1984). Hayat ali- Haiwan al- Kabari. Ghom: Al Balag institute. (In Persian) Dundis, D. (2014). Basics of visual literacy (M. H. Masih Tehrani, Trans.). Tehran: Soroush Danesh Publication. (In Persian) Genette. G. (1997). Palimpsests: Literature in the Second degree. Channa Newman and Claude. Gray, B. (2013). Iranian painting (AA. Sharveh, Trans.). Tehran: new word Publication. (In Persian) Hakimian, A. F. (1989). The Alevis of Tabarestan. Tehran: Elham Publication. (In Persian) Kaps, G. (2010). Image Language (F. Mohajer, Trans.). Tehran: Soroush Publication. (In Persian) Kashefi, J.S. (2014). Social Approaches to Studying the Artworks of Sultan Mohammad Using Principles of Islamic Art. Negareh Journal, (4), 18-26. (In Persian) Khosh-Nazar, S. R. & Alikhani, R. (2007). Zoroastrian art and light. Negareh Journal, (4),19-23. (In Persian) Mile Hervey, N. (1986). Ibn Sina's Ascension. Mashhad: Astan Quds Razavi Publication. (In Persian) Mirzaei-Mehr, A.A. (2007). Paintings of the blessed Bekaa in Iran. Tehran: Academy of Art. (In Persian) Mohammadi-Ashthardi, M. (2003).The appearance of the ascension of the prophet of Islam (PBUH) from different perspectives. Tehran: Nabavi Publications. (In Persian) Mohammadi-Shahroudi, A.A. (2000). Ascension in the mirror of reasoning. Tehran: osveh Publications. (In Persian) Mohammadi-Shahroudi, A.A. (2000). A ray of ascension. Tehran: osveh Publications. (In Persian) Namvar Motlagh, B. (2007). An introduction to intertextuality (theories and applications). Tehran: Sokhan Publications. (In Persian) Namvar Motlagh, B. (2011). Multitextual Typology. Literary Quarterly, 9(38), 139-153. (In Persian) Pishvazadeh, Sh. (2006). Aesthetics of color in Me’raj Nameh. Proceedings of the selected articles at the Conference on the Manifestation of Muhammadi Grace in Art. Tabriz: Resalat Publications. (In Persian) Shayesteh Far, M & Kiaei, T. (2005). Investigating the symbols of light and the guiding angel or old woman in Iranian culture and painting in the Timurid and Safavid periods. Institute of Islamic Art Research, (2), 29-50. (In Persian) Shayesteh Far, M. (2010). Shiite art (elements of Shiite art in paintings and inscriptions of the Timurid and Safavid eras). Tehran: Institute of Islamic Art Research. (In Persian) Shane-Dashtgol, H. (2010). The ascension of manuscripts to popular painting with a look at the iconography of prophet Mohammad (PBUH), 8-14th centuries. Tehran: Elmi Farhangi Publication. (In Persian) Welsch, G. (2007). Art of the Safavid era, Iranian Art and Literature (Y. Ajand, Trans.). Tehran: Mola Publication. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 59 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 34 |