تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,246,254 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,920 |
شعریت در هنر مفهومی: استعاره، آشناییزدایی و خودارجاعی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1402، صفحه 243-267 اصل مقاله (1.43 M) | ||
نوع مقاله: مقاله مروری | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.26274.2540 | ||
نویسنده | ||
شایسته سادات موسوی* | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
هنر مفهومی گونهای نوین از هنرهای تجسمی است که با قواعد و موازین زیباشناختی مرسوم هنر نمیتوان آن را سنجید. این گونه از هنر تجسمی، علیه موازین زیباشناختی پیش از خود میشورد و با روحِ شدیداً انقلابی و عصیانگرانۀ خود مفاهیمی مثل زیبایی، فرم و ماده را از خود دور میکند. بدین ترتیب این سؤال مطرح میشود که در نبودِ زیبایی، فرم و ماده، چه عاملی باقی میماند که به مدد آن بتوان هنر مفهومی را همچنان در قلمرو هنر نگه داشت و آن را نوعی از هنر دانست؟ این نوشتار نشان خواهد داد که در نبودِ مؤلفههای مرسومِ هنرهای تجسمی، هنر مفهومی بهسوی نوعی از هنرهای زبانی- روایی میل میکند و عنصر شعریت را در خود فعال میکند. بااینحال آنچه از شعریت در هنر مفهومی میبینیم، به تعریفِ مرسوم و معهودِ شعر نیز هیچ ارتباطی ندارد، بلکه به مکانیسمهایی مرتبط است که در سطح بسیار کلان شعریت را ایجاد میکنند؛ از آن جمله میتوان به استعاره، آشناییزدایی و خودارجاعی اشاره کرد که شواهد حضور هریک از آنها در هنر مفهومی در این مقاله نشان داده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنر مفهومی؛ شعریت؛ نظریۀ ادبی؛ استعاره؛ آشناییزدایی؛ خودارجاعی | ||
مراجع | ||
آزبورن، پیتر. (1392). هنر مفهومی، ترجمۀ نغمه رحمانی. تهران: مرکب سپید.
اشکلوفسکی، ویکتور. (1385). «هنر همچون فرایند». نظریۀ ادبیات: متنهایی از فرمالیستهای روس، گردآوری تزوتان تودوروف. ترجمۀ عاطفه طاهایی، تهران: اختران. 81-106.
افلاطون. (1380). دورۀ آثار افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. جلد1و2. تهران: خوارزمی.
باشلار، گاستون. (1377). «پدیدارشناسی شعر». ترجمۀ علی مرتضویان. ارغنون، (14)، 129- 146.
براهنی، رضا. (1380). «شعر و اشیا». طلا در مس، جلد1. تهران: زریاب. 41- 72.
پارمزانی، لوردانا. (1393). شورشیان هنر قرن بیستم، ترجمۀ مریم چهرگان و سمانه میرعابدینی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی پژوهشی نظر.
تیموتی، کی. کیسی. (1399). «معماری». نظریههای زیباییشناسی، گردآوری مارک فاستر گیج. ترجمۀ احسان حنیف. تهران: فکر نو. 383-400.
جواهری گیلانی، محمدتقی. (۱۳۷۷). تاریخ تحلیلی شعر نو. ج3. تهران: مرکز.
جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (1991). اسرارالبلاغه، قرأه و علق علیه محمود محمد شاکر. جده: دار المدنی.
جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (بیتا). دلایل الاعجاز، قرأه و علق علیه محمود محمد شاکر. قاهره: مکتبة الخانجی.
حقیر، سعید و علیزاده، سینا. (1400). «پژوهشی دربارۀ زبان و هنر در هنر مفهومی ایران». باغ نظر، 18 (101)، 113- 126.
راجرسون، کنت. (1392). زیباییشناسی کانت، ترجمۀ علی سلمانی. تهران: حکمت.
سکاکی، ابویعقوب یوسف بن محمد بن علی. (1987). مفتاح العلوم، ضبطه و کتب هوامشه نعیم زرزور. بیروت: دار الکتب العلمیه.
سهیلیاصفهانی، بهروز و مراثی، محسن. (1395). «مطالعه کارکرد «عنوان» در آثار تجسمیِ هنر مفهومی». نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، 9(18)، 5-22.
فارابی، محمد بن محمد. (1348) احصاءالعلوم، ترجمه حسین خدیو جم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
فرهنگمهر، نرگس و آفرین، فریده. (1398) «واکاوی در خاستگاه ویتگنشتاینی گرایش مفهومی و ضد زیباشناختی آرا و آثار جوزف کاسوت». کیمیای هنر، ۸ (۳۰) :۵۷-۷۱.
کانت، امانوئل. (1388). نقد قوۀ حکم، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. تهران: نی.
کتاب مقدس. (1381). ترجمۀ قدیم (جمع مترجمان). تهران: انتشارات ایلام.
ککلن، آن. (1393). نظریۀ هنر معاصر، ترجمۀ بهروز عوضپور، تهران: نگاه.
مارزونا، دانیل. (1390). هنر مفهومی، ترجمۀ فاطمه عبادی. تهران: آبان.
موسوی، شایسته سادات. (1402). «پایههای مجازی در انواعِ استعارههای مفهومی (مروری بر دیدگاههای بلاغت غرب در نسبتِ مجاز و استعاره با رویکردی شناختی)». علم زبان، 10(18)، 181-212.
نیچه، فردریش. (1377). حکمت شادان، ترجمۀ جلال آل احمد و سعید کامران و حامد فولادوند. تهران: جامی.
ویتگنشتاین، لودویک. (1395). فرهنگ و ارزش، ترجمۀ امید مهرگان. تهران: گام نو.
هایدگر، مارتین. (1377). پرسش از تکنیک، ترجمۀ شاپور اعتماد. تهران: مرکز.
هایدگر، مارتین. (1381). شعر، زبان و اندیشۀ رهایی، ترجمۀ عباس منوچهری. تهران: مولی.
هایدگر، مارتین. (1388). سرآغاز کار هنری، ترجمۀ پرویز ضیاشهابی. تهران: هرمس.
هریس، روی. (1381). زبان، سوسور، ویتگنشتاین، ترجمۀ اسماعیل فقیه. تهران: مرکز.
یاکوبسن، رومن. (1397). «قطبهای استعاری و مجازی در زبانپریشی». زبانشناسی و نقد ادبی، ترجمۀ مریم خوزان و حسین پاینده. تهران: نی. 39- 46.
یانگ، جولیان. (1384). فلسفۀ هنر هایدگر، ترجمۀ امیر مازیار. تهران: گام نو.
Bühler, K. (1934) Sprachtheorie: Die Darstellungsfunktion der Sprache. Jena: Gustav Fischer. Collingwood, R. G. (1938). The Principles of Art, London: Oxford University. Craig, W. L. (2012). “Nominalism and Divine Aseity”. in Oxford Studies in Philosophy of Religion, (Ed.) J. Kvanvig. V. 4: 43-64. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199656417.003.0003. Croce, B. (1913). Breviario di estetica, Naples: Laterza. Judd, D. (1965). "Specific Objects". Contemporary Sculpture: Arts Yearbook 8, New York: Art Digest. 74–82. Fowler, H. W. (1983). Modern English Usage, (2nd ed.). (Ed.). Gowers, E. Oxford: Oxford University Press. Greenberg, C. (1993). "Modernist Painting". Clement Greenberg: The Collected Essays and Criticism, Vol. 4. (Ed.). J. Obrien. Chicago: Chicago University Press. Harper, D. (2024). "tautology". Online Etymology Dictionary, Retrieved June 25, 2024, from https://www.etymonline.com/word/tautology. Heidegger, M. (1942). Holderlin's Hymn "The Ister", (Trans.) Mc Neill and J. Davis. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press. Kosuth, J. (1969). "Art after Philosophy". in Art after Philosophy and after, (Ed.). G. Guercio. London & Massachusetts: MIT Press. 13- 31. Kosuth, J. (1969). "Art after Philosophy". in Art after Philosophy and after, (Ed.). G. Guercio. London & Massachusetts: MIT Press. 13- 32. Lippard, L. (1973). Six Years: The Dematerialization of the Art Object from 1966 to 1972, New York: Praeger. Meerbote, R. (1982). "Reflection on Beauty". in Essays in Kant's Aesthetics, (Eds.). T. Cohen & P. Guyer. Chicago and London: University of Chicago. 55- 86. Lewitt. S. (1967). "Paragraphs on Conceptual art". Conceptual Art: A Critical Anthology, (Eds.). A. Alberro and B. Stimson. Cambridge: Massachuset: MIT press. 12- 18. Lewitt. S. (1967). "Paragraphs on Conceptual art". Art Forum, 5(10), 79- 84. Wittgenstein, L. (1922). Tractatus Logico-Philosophicus, (Trans.) D.F. Pears and B.F. McGuinness. New York and London: Routledge. Wittgenstein, L. (1999). Philosophical Investigations, (Trans.) G. E. M. Anscombe. Oxford: Blackwell Publishers. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 114 |