تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,246,785 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,900,207 |
اثر مصرف کودهای آلی، زیستی، معدنی و تنظیمکنندههای رشد بر انتقال مجدد مواد و مولفه های پر شدن دانه جو (Hordeum vulgare L.) تحت شرایط کمبود آب | ||
تحقیقات غلات | ||
دوره 12، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 417-433 اصل مقاله (347.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2023.24407.1765 | ||
نویسندگان | ||
سارا محمدی کله سرلو* 1؛ رئوف سید شریفی2؛ محمد صدقی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه: خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر عملکرد بهویژه در زراعت آبی در مناطق خشک و نیمهخشک جهان است. کاربرد برخی از تعدیل کنندههای تنش (ورمیکمپوست، مایکوریزا و پوترسین و نانواکسید روی)، رشد، عملکرد و مقاومت گیاهان در برابر انواع تنشهای محیطی از جمله خشکی را افزایش میدهند. اگرچه اثر هر یک از این ترکیبات بهتنهایی بر تعدیل اثرات ناشی از تنش بررسی شده است، اما گزارشهای کمتری در مورد برهمکنش توام این عوامل وجود دارد. در این آزمایش، اثر توأم کودهای آلی، زیستی و معدنی و تنظیم کنندههای رشد بر بهبود فتوسنتز جاری، فرآیند انتقال مجدد مواد، مولفههای پر شدن دانه و عملکرد دانه جو تحت شرایط کمبود آب مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش: بهمنظور ارزیابی برهمکنش برخی تعدیلکنندههای تنش (ورمیکمپوست، میکوریز، روی و پوترسین) بر سهم فرآیند انتقال مجدد و مولفههای پر شدن دانه جو تحت شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل بهعنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل سنبلهدهی و آبستنی معادل کد 55 و 43 مقیاس BBCH بهترتیب بهعنوان محدودیت ملایم و شدید آبی)، کاربرد کودهای زیستی، آلی و معدنی در چهار سطح (عدم کاربرد کود بهعنوان شاهد، کاربرد ورمیکمپوست، کاربرد مایکوریزا و کاربرد مخلوط ورمیکمپوست و مایکوریزا)، و محلولپاشی پوترسین و نانواکسید روی در چهار سطح (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد، محلولپاشی 4/0 گرم بر لیتر نانواکسید روی، محلولپاشی 8/0 میلیمولار پوترسین، محلولپاشی توام روی و پوترسین) بودند. قارج مایکوریز گونه موسهآ از شرکت زیست فناوران توران خریداری و بر اساس دستورالعمل شرکت، 10 گرم در هر کیلوگرم خاک مصرف شد. ورمیکمپوست از شرکت گیلدا خریداری و بر اساس دستوالعمل شرکت، 50 گرم در هر کیلوگرم خاک استفاده شد. نانواکسید روی تولید کشور چین با متوسط اندازه ذرات کمتر از 30 نانومتر، سطح ویژه بیش از 30 مترمربع در هر گرم، محتوای روی در حدود 21/65 درصد و خلوص 99 درصد، از شرکت جهان کیمیای ارومیه خریداری شد. رقم جو مورد استفاده در این آزمایش رقم نوبهار بود که با تراکم 400 بذر در متر مربع کشت شد. یافته های تحقیق: نتایج نشان داد که کاربرد توام تعدیلکنندههای تنش (ورمیکمپوست، مایکوریز، نانواکسید روی و پوترسین) تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی، انتقال مجدد ماده خشک از اندام هوایی و ساقه را بهترتیب 32/22 و 65/25 درصد و سهم این صفات در عملکرد دانه را بهترتیب 92/52 و 95/56 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلولپاشی پوترسین و روی کاهش داد. در مقابل، کاربرد توام تعدیلکنندههای تنش در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی موجب افزایش کلروفیل کل (91/24 درصد)، فتوسنتز جاری (57/62 درصد)، سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه (54/30 درصد)، سرعت پر شدن دانه (62/6 درصد)، طول دوره پر شدن دانه (06/18 درصد)، دوره موثر پرشدن دانه (67/27 درصد) و عملکرد دانه (18/25 درصد) نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و محلولپاشی تحت این شرایط شد. نتیجه گیری: یافتههای این آزمایش نشان داد که کاربرد تعدیلکنندههای تنش (ورمیکمپوست، مایکوریزا و محلولپاشی پوترسین و نانواکسید روی) میتواند با بهبود فتوسنتز جاری و مولفههای پر شدن دانه، موجب افزایش عملکرد دانه جو تحت شرایط محدودیت آبی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
خشکی؛ سرعت پر شدن دانه؛ فتوسنتز جاری؛ کلروفیل کل؛ محلول پاشی | ||
مراجع | ||
Abd Elbar, O.H., Farag, R.E. and Shehata, S.A. 2019. Effect of putrescine application on some growth, biochemical and anatomical characteristics of Thymus vulgaris L. under drought stress. Annals of Agricultural Sciences, 64(2), pp. 129-137. https://doi.org/10.1016/j.aoas.2019.10.001.
Aghaei, F., Seyed Sharifi, R. and Narimani, H. 2020. Evaluation of yield, chlorophyll content and grain filling components of wheat under salinity soil conditions and application of uniconazole and biofertilizers. Journal of Crops Improvement, 22(2), pp. 269-282. [In Persian]. https://doi.org/10.22059/jci.2020.286632.2252.
Arnon, A.N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal, 23, pp. 112-121.
Bahrani, A., Heidari Sharif Abad, H., Tahmasebi Sarvestani, Z., Moafpourian, Gh. and Ayneh Band, A. 2011. Remobilization of dry matter in wheat: Effects of nitrogen application and post-anthesis water deficit during grain filling. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 39(4), pp. 279-293. https://doi.org/10.1080/01140671.2011.599397.
Barnett, K.H. and Pearce, P.B. 1983. Source-sink ratio alteration and its effect on physiological parameters in maize. Crop Science, 23(2), pp. 101-109. https://doi.org/10.2135/cropsci1983.0011183X002300020028x.
Begum, N., Qin, C., Ahanger, M.A., Raza, S., Khan, M.I., Ashraf, M., Ahmed, N. and Zhang, L. 2019. Role of arbuscular mycorrhizal fungi in plant growth regulation: Implications in abiotic stress tolerance. Frontiers in Plant Science, 10, 1068. https://doi.org/10.3389/fpls.2019.01068.
Buba, T. and Muhammad, S.Y. 2020. Combine effects of soil nutrient levels and mycorrhiza inoculums from soils under parkia biglobosa and tamarindus indica on chlorophyll content of some cereal and legume crops. Scientific African, 8, e00369. https://doi.org/10.1016/j.sciaf.2020.e00369.
Chen, D., Shao, Q., Yin, L., Younis, A. and Zheng, B. 2019. Polyamine function in plants: Metabolism, regulation on development, and roles in abiotic stress responses. Frontiers in Plant Science, 9, 1945. https://doi.org/10.3389/fpls.2018.01945.
Ebadi, N., Seyed Sharifi, R. and Narimani, H., 2019. Effects of supplementary irrigation and biofertilizers on grain yield, dry matter remobilization and some physiological traits of barley (Hordeum vulgare L.) under rainfed condition. Journal of Crop Production and Processing, 10(2), pp. 123-135. [In Persian]. https://doi.org/10.47176/jcpp.10.2.25857.
Ehdaie, B. and Waines, J.G. 1993. Variation in water use efficiency and its components in wheat. I. Well-watered pot experiments. Crop Science, 33(2), pp. 1617-1626. https://doi.org/10.2135/cropsci1993.0011183X003300020016x.
Ellis, R.H. and Pieta-Filho, C. 1992. The development of seed quality in spring and winter cultivars of barley and wheat. Seed Science Research, 2(1), pp. 9-15. https://doi.org/10.1017/S0960258500001057.
Emadi, M.S., Hasibi, P. and Azimi, A. 2013. Effect of foliar application of putrescine and nutrient elements on grain yield and quality of two bread wheat cultivars. Iranian Journal of Crop Sciences, 15(3), pp. 247-261. [In Persian]. https://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1392.15.3.5.7.
Feizi Asl, V., Valizadeh, G.R., Toshih, V., Talie, A.A. and Vellis, B. 2004. Determination of critical levels of soil micronutrients for dryland wheat in the North West of Iran. Iranian Journal of Crop Sciences, 5(4), pp. 236-249. [In Persian]. https://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1382.5.4.1.5.
Javanmard, A., Nazari, B., Jalilian, A. and Dashti, Sh. 2015. Response of wheat to vermicompost and chemical fertilizer residual in soil. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 25(4), pp. 87-103. [In Persian].
Kaya, C., Akram, N., Ashraf, M. and Sonmez, O. 2018. Exogenous application of humic acid mitigates salinitystress in maize (Zea mays L) plants by improving some key physicobiochemical attributes. Cereal Research Communications, 46, pp. 67-78. https://doi.org/10.1556/0806.45.2017.064.
Kheirizadeh Arough, Y., Seyed Sharifi, R., Sedghi, M. and Barmaki, M. 2017. Effect of stabilizer water deficit (biofertilizers and nano zinc oxide) on effective traits at accumulative assimilate of grain of triticale under withholding. Journal of Plant Ecophysiology, 9(28), pp. 31-47. [In Persian]. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085958.1396.9.28.4.4.
Kumar, A., Sharma, S., Mishra, S. and Dames, J.F. 2015. Arbuscular mycorrhizal inoculation improves growth and antioxidative response of Jatropha curcas (L.) under Na2SO4 salt stress. Plant Biosystems, 149(2), pp. 260-269. https://doi.org/10.1080/11263504.2013.845268.
Malakouti, M., Bybodi, A., Ranjbar, R. and Nouri, A. 2005. The effect of different levels of phosphorus and zinc on cadmium content of two potato varieties in Sarab, East Azarbayjan. Iranian Journal of Soil and Water Sciences, 15(1), pp. 25-38.
Mantri, N., Patade, V., Penna, S., Ford, R. and Pang, E., 2012. Abiotic Stress Responses in Plants: Present and Future. In: Ahmad, P. and Prasad, M.N.V. (Eds.). Abiotic Stress Responses in Plants: Metabolism, Productivity and Sustainability. Springer, NewYork, NY. pp. 1-19. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-0634-1.
Modhej, A., Naderi, A., Emam, Y., Aynehband, A., Noormohammadi, G., Kaivan, E. 2018. Evaluation of the effect of post-anthesis heat stress and nitrogen levels on yield and grain growth of wheat genotypes under Khuzestan conditions. Applied Field Crops Research, 24(3), pp. 9-17. [In Persian].
Mohammadi Kalesarlou, S., Seyed Sharifi, R., Sedghi, M., Narimani, H. and Khalilzadeh, R. 2021. Effects of salinity, vermicompost, humic acid and seed inoculation with flavobacterim on grain filling of triticale. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 31(2), pp. 251-269. [In Persian]. https://doi.org/10.22034/SAPS.2021.13108.
Mohseni Mohammadjanlou, A., Seyed Sharifi, R. and Khomari, S. 2021. Effects of holding irrigation at reproductive stages and putrescine and biofertilizers application on grain filling period, chlorophyll content and yield of wheat (Triticum aestivum L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 19(2), pp. 153-167. [In Persian]. https://doi.org/10.22067/JCESC.2021.67402.1000.
Movahhedi Dehnavi, M., Modarres Sanavi, A.M., Soroushzadeh, A. and Jalali, M. 2004. Changes of proline, total soluble sugars, chlorophyll (SPAD) content and chlorophyll fluorescence in safflower varieties under drought stress and foliar application of zinc and manganese. Biaban, 9(1), pp. 93-110. [In Persian].
Nardi S., Pizzeghello D., Muscolo, A. and Vianello, A. 2002. Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry, 34(11), pp. 1527-1536. https://doi.org/10.1016/S0038-0717(02)00174-8.
Narimani, H., Seyed Sharifi, R., Sedghi, M., 2022. Effect of biofertilizer and putrescine application on grain filling components and dry matter remobilization of triticale (Triticosecale Wittmack) under water limitation conditions. Cereal Research, 11(4), pp. 359-373. [In Persian]. https://doi.org/10.22124/CR.2022.22374.1726.
Naseri, R., Barary, M., Zarea, M.J., Khavazi, K. and Tahmasebi, Z. 2017. Effect of plant growth promoting bacteria and Mycorrhizal fungi on growth and yield of wheat under dryland conditions. Journal of Soil Biology, 5(1), pp. 49-66. [In Persian]. https://doi.org/10.22092/SBJ.2017.113121.
Nazari, Z., Seyed Sharifi, R. and Narimani, H. 2021. Effect of Biofertilizers, nanosilicon and water limitation on current photosynthesis and dry matter transfer of triticale. Crop Physiology Journal, 13(51), pp. 5-24. [In Persian].
Rehman, H.U., Aziz, T., Farooq, M., Wakeel, A. and Rengel, Z. 2012. Zinc nutrition in rice production systems: A review. Plant and Soil, 361(1-2), pp. 203-226. https://doi.org/10.1007/s11104-012-1346-9.
Ronanini, D., Savin, R. and Hal, A.J. 2004. Dynamic of fruit growth and oil quality of sunflower (Helianthus annuus L.) exposed to brief interval of high temperature during grain filling. Field Crops Research, 83(1), pp. 79-90. https://doi.org/10.1016/S0378-4290(03)00064-9.
Saadati, S., Moallemi, N., Mortazavi, S.M.H. and Seyyednejad, S.M. 2013. Effects of zinc and boron foliar application on soluble carbohydrate and oil contents of three olive cultivars during fruit ripening. Scientia Horticulturae, 164, pp. 30-34. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2013.08.033.
Seyed Sharifi, R., Babaei, Kh. and Pirzad, A. 2018. Effect of biofertilizers and foliar application of nano zinc oxide on chlorophyll content, grain filling period and yield of wheat (Triticum aestivum L.) under water limitation. Journal of Plant Ecophysiology, 9(31), pp. 68-75. [In Persian]. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085958.1396.9.31.8.4.
Shahbazi, Sh., Fateh, E. and Aynehband, A. 2014. Evaluation of the effect of humic acid and vermicompost on yield and yield components of three wheat cultivars in tropical regions. Plant Productions, 38(2), pp. 99-110. https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11323.
Sharafizadeh, M., Jazayeri, M.R., Nikkhah, H.R. and Roostaei, M. 2020. Agronomic and Morphological Characteristics of Barley. Publication of Seed and Plant Certification and Registration Institute, Karaj, Iran. pp. 91-98. [In Persian]. https://press.areeo.ac.ir/book_2450.pdf.
Shojaei, H. and Makarian, H. 2015. The effect of nano and non-nano zinc oxide particles foliar application on yield and yield components of mungbean (Vigna radiate) under drought stress. Iranian Journal of Field Crops Research, 12(4), pp. 727-737. http://doi.org/10.22067/GSC.V1214.24603.
Si, Z., Zain, M., Mehmood, F., Wang, G., Gao, Y. and Duan, A. 2020. Effect of nitrogen application rate and irrigation regime on growth, yield, and water-nitrogen use efficiency of drip-irrigated winter wheat in the North China Plain. Journal of Agricultural Water Management, 231, 106002. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2020.106002.
Skowron, E. and Trojak, M. 2021. Effect of exogenously-applied abscisic acid, putrescine and hydrogen peroxide on drought tolerance of barley. Biologia, 76, pp. 453-468. https://doi.org/10.2478/s11756-020-00644-2.
Sohrabi, Y., Heidari, G., Weisany, W., Golezani, K.G. and Mohammadi, K. 2012. Changes of antioxidative enzymes, lipid peroxidation and chlorophyll content in chickpea types colonized by different Glomus species under drought stress. Symbiosis, 56, pp. 5-18. https://doi.org/10.1007/s13199-012-0152-8.
Wijebandara, D.M.D.I., Dasog, G.S., Patil, P.L. and Hebbar, M. 2009. Effect of nutrient levels and biofertilizer on growth and yield of paddy under System of Rice Intensification (SRI) and conventional methods of cultivation. Tropical Agricultural Research, 20, pp. 343-353.
Yaghini, F., Seyed Sharifi, R. and Narimani, H. 2020. Effects of supplemental irrigation and biofertilizers on yield, chlorophyll content, rate and period of grain filling of rainfed wheat. Iranian Journal of Field Crops Research, 18(1), pp. 101-109. [In Persian]. https://doi.org/10.22067/GSC.V18I1.81264.
Yang, G., Liu, N., Lu, W., Wang, S., Kan, H., Zhang, Y., Xu, L. and Chen, Y. 2014. The interaction between arbuscular mycorrhizal fungi and soil phosphorus availability influences plant community productivity and ecosystem stability. Journal of Ecology, 102, pp. 1072-1082. https://doi.org/10.1111/1365-2745.12249. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 199 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 249 |