پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 663 |
| تعداد مقالات | 6,160 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,656,783 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,868,776 |
اثر تاریخ کاشت و کودهای نیتروژن و روی بر صفات فنولوژیک، عملکرد و کیفیت دانه گندم در شرایط اقلیمی اهواز | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 12، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 349-366 اصل مقاله (377.14 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2023.24668.1771 | ||
| نویسندگان | ||
| حمداله اسکندری1؛ سید نادر موسویان* 2؛ کامیار کاظمی2 | ||
| 1دانشیار، گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: عملکرد گندم آبی در استان خوزستان با پتانسیل تولید آن فاصله دارد، اما بهنظر میرسد که با مدیریتهای بهزراعی صحیح میتوان اثرات محیطی را بهگونهای جهتدهی کرد و عملکرد گندم را افزایش داد. در این زمینه، مدیریت تاریخ کاشت و عناصر غذایی از اهمیت زیادی برخوردار است. با اینحال، استفاده کم و یا بیش از حد از نیتروژن باعث کاهش عملکرد دانه در شرایط دمای بالا میشود و علاوه بر این، استفاده زیاد از نیتروژن میتواند سبب آلودگی زیستمحیطی شود. به این ترتیب، تعیین دقیق سطح مطلوب نیتروژن برای تاریخهای کاشت متفاوت ضروری است. هدف از اجرای این آزمایش، مطالعه اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای نیتروژن و روی بر رشد و عملکرد گندم بود. مواد و روش ها: بهمنظور بررسی اثر تاریخهای کاشت و کاربرد کودهای نیتروژن و روی بر رشد و تولید دانه گندم (رقم چمران)، آزمایشی در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در سه سطح (اول آذر، 20 آذر و 10 دی) در کرتهای اصلی، نیتروژن در چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) در کرتهای فرعی و روی در سه سطح (صفر، 10 و 20 کیلوگرم در هکتار) در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات ارزیابی شده شامل وزن دانه، تعداد دانه در واحد سطح، تعداد روز از کاشت تا گردهافشانی، تعداد روز از گردهافشانی تا رسیدگی، عملکرد دانه، درصد پروتئین دانه، میزان روی دانه، سرعت تجمع پروتئین دانه، سرعت پر شدن دانه و طول دوره پرشدن دانه بود. یافته های تحقیق: نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر سه جانبه تاریخ کاشت × نیتروژن × روی بر تمامی صفات مورد مطالعه، بهجز تعداد دانه در واحد سطح که فقط تحت تاثیر سطوح نیتروژن قرار گرفت، در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه گندم (7486 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تاریخ کاشت اول آذرماه و سطح دوم نیتروژن (75 کیلوگرم در هکتار) و روی (10 کیلوگرم در هکتار) بود. کاشت در 20 آذر و 10 دی بهترتیب باعث کاهش حدود 23 و 40 درصدی عملکرد دانه گندم شد. مصرف کودهای شیمیایی در تاریخ کاشت تاخیری تا حدودی سبب جبران کاهش عملکرد دانه شد، بهطوری که مصرف 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تاریخ کاشت 20 آذر، بهترتیب موجب افزایش 44، 52 و 55 درصدی عملکرد دانه گندم شد. با تاخیر کشت از اول آذر به 10 دی، سرعت پر شدن دانه و درصد پروتئین دانه بهترتیب 19 درصد و 25 درصد افزایش یافت، ولی مدت پر شدن دانه (28 درصد)، وزن دانه (20 درصد)، سرعت تجمع پروتئین (27 درصد)، عملکرد پروتئین (50 درصد) و محتوای روی دانه (3 درصد) کاهش یافت. بیشترین سرعت پر شدن دانه (37/1 میلیگرم در روز) و بالاترین محتوای پروتئین دانه (7/12 درصد) گندم در تاریخ کاشت 10 دی و با مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن و 10 کیلوگرم روی بهدست آمد. همچنین، بیشترین طول دوره پرشدن دانه گندم (1/46 روز) در تاریخ کاشت اول (اول آذرماه) مشاهده شد، اما تفاوت معنیداری بین سطوح مختلف نیتروژن و روی در این زمینه وجود نداشت. نتیجه گیری: در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که برای جلوگیری از مواجهه گندم با دماهای بالا طی دوره پر شدن دانه در منطقه مورد مطالعه، بهتر است کشت در اول آذرماه انجام شود. در کشتهای تاخیری، استفاده از 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 10 کیلوگرم در هکتار روی میتواند تا حدودی اثرات منفی دمای بالا را جبران کند. تأخیر در کاشت بهدلیل تسریع دوره پر شدن دانه موجب افزایش محتوای پروتئین دانه شد، اما عملکرد کل پروتئین را کاهش داد که نشان می‌دهد عملکرد پروتئین (کیلوگرم در هکتار) بیشتر به عملکرد دانه وابسته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تولید دانه؛ پروتئین دانه؛ روی دانه؛ طول دوره پر شدن دانه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||