تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,108 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,240,404 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,897,995 |
شناسایی اصول توسعه کالبدی سکونتگاههای غیررسمی بهمثابه الگوی مبتنی بر زمینه با استفاده از روش فراترکیب | ||
دانش شهرسازی | ||
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 23، تیر 1402، صفحه 91-110 اصل مقاله (1.92 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2023.22806.1801 | ||
نویسندگان | ||
غلام فاروق ندیم1؛ سید مسلم سیدالحسینی* 2؛ تکتم حنایی2؛ هادی سروری3 | ||
1دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد،ایران | ||
2دانشیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران | ||
3استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: بررسی دانش تولید شده درباره سکونتگاههای غیررسمی به شناسایی دو خلاء مهم نظری میانجامد؛ اولا باوجود اینکه زمینهگرایی در مباحث مخلتف شهرسازی ورود نموده اما جای آن به عنوان یک نظریه مستقل برای توضیح فرایند توسعه شهری غیررسمی خالی به نظر میرسد. ثانیا، گویا ادبیات نظری شهرسازی فاقد چارچوب اصولی منسجمی است که توسط تحلیلی زمینهای از الگوی توسعه کالبدی این سکونتگاهها بدست آمده باشد. هدف: هدف این پژوهش تحلیل ابعاد زمینه به کمک دیدگاه زمینهگرایی به منظور توضیح توسعه کالبدی سکونتگاههای غیررسمی است. همچنین این پژوهش در تلاش برای تدوین چارچوب نظری منسجمی از اصول برنامهریزی توسعه کالبدی سکونتگاههای غیررسمی در مطالعهای زمینهای میباشد. روش: این پژوهش از روش فراترکیب و الگوی هفت مرحلهای ساندلوسکی و باروسو بهره برده است طوریکه اولا 422 مقاله از طریق جستجوی نظامند بدست آمده که پس از غربالگری به کمک نرم افزار rayyan، 27 مقاله در فرایند پژوهش قرار گرفته اند. سپس مقالات منتخب به کمک نرم افزار MAXQDA بر اساس سوالات تحقیق مورد کدگذاری استقرایی قرار گرفته و در گام های بعدی به تحلیل و سنتز مفاهیم مستخرج پرداخته شده است. یافتهها: انتزاع اطلاعات از منابع منتخب به شناسایی 1092 کد انجامیده است. همخوان یابی و ترکیب کدها به یک مقوله جانبی: اطلاعات توصیفی منابع و پنج مقوله اصلی: زمینه کلان، زمینه محلی، کارکرد زمینه، واکنش به زمینه، عوامل مداخله گر و در ادامه به چهار نوع اصل توسعه کالبدی سکونتگاههای غیررسمی یعنی اصول فرایندی، محتوایی، مدیریتی، ضوابط-مقرراتی و مشترک منتهی شده است. نتیجه گیری: اولاً سکونتگاههای غیررسمی پدیدهای مبتنی بر زمینه بوده و برای درک منطق حاکم بر آنها نیاز به تحلیل زمینه در مقیاسهای کلان و محلی است. ثانیاً اصول حاکم بر توسعه سکونتگاههای غیررسمی در فرایندی چرخهای، دائما در حال تکامل و ارتقا هستند. در نتیجه، توسعه شهری غیررسمی، پویایی لازم را برای تطابق با دگرگونی نیازها و شرایط داشته و تابآور، استطاعتپذیر، و پایدار عمل مینماید. | ||
کلیدواژهها | ||
سکونتگاههای غیررسمی؛ توسعه کالبدی؛ زمینهگرایی؛ نظریه برنامهریزیشهری؛ فراترکیب | ||
مراجع | ||
منابعبنیه هاشمی ویجویه، سید محمدعلی. (1397). ارزیابی توسعه میان افزا در محلههای شهری با رویکرد زمینه گرایی در افزایش تعاملات ساکنین (مطالعه موردی: کوی دانش تبریز). دانش شهرسازی، 2(2)، 79-93.
تولایی، نوین. (1380). زمینهگرایی در شهرسازی. هنرهای زیبا، 34(10)، 34-63.
صفار سبزوار، فاطمه؛ دانشور، مریم؛ حنایی، تکتم و سیدالحسینی، سید مسلم. (1398). شناسایی ابعاد و مؤلفههای مفهوم خودسازماندهی شهری با استفاده از روش فراترکیب. دانش شهرسازی، 3(4)، 53-71.
عابدی جعفری، عابد و امیری، مجتبی. (۱۳۹۸). فرا ترکیب، روشی برای سنتز مطالعات کیفی. فصلنامه علمی -پژوهشی روش، ۲۵(۹۹)، 73-87.
نجاتی، ناصر؛ صرافی، مظفر و نجف زاده، رضا. (1400). تبیین نقش قدرت-دانش در برنامهریزی فضایی با تأکید بر قدرت انضباطی و زیست-قدرت. دانش شهرسازی، 5(2)، 133-151.
ندیم، غلام فاروق. (۱۳۹۸). مروری بر سیر تحول مفهوم مسکن اقشار کمدرآمد در ادبیات نظری شهرسازی و مدیریت شهری. اندیشه: فصلنامه علمی - پژوهشی دانشگاه هرات، ۱۸(۲)، ۳۳-۴۴. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 925 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 591 |