پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,108 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,240,484 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,898,071 |
بازنگری در کیفرهای بدنی در پرتو بازخوانی قاعدة هم‌نشینی عقل و شرع | ||
| پژوهشنامه حقوق کیفری | ||
| مقاله 8، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27، مرداد 1402، صفحه 197-219 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/jol.2023.23654.2363 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدجعفر حبیب زاده1؛ محمدحسن مالدار* 2؛ زهرا شوکتی احمدآباد3 | ||
| 1استاد گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی پردیس بین‌الملل دانشگاه تهران، کیش، ایران | ||
| چکیده | ||
| براساس قاعده ملازمه، عقل، حکم شریعت را و نیز شریعت، حکم عقل را تأیید می‌کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر قاعده یادشده در تکاپوی مشروعیتبخشی به گذار از کیفرهای بدنی است؛ زیرا عقلِ انسان معاصر که در اسناد حقوق بشری تجلی یافته، کیفرهای بدنی را برنمیتابد. دراینباره، از آنجا که بر مبنای قاعده تلازم، یافته‌های عقل بهمنزله حکم شریعتاند و همچنین، شریعت هم‌گام و هم‌خوان با عقل است، باید احکامِ فقهی را در پرتو خوانشهای امروزین از مقاصد شریعت (جان، عقل، کرامت، انصاف، عدالت و...) بازخوانی کرد. زیرا درک انسان از این مفاهیم پویا است و باید به برداشتهای عقلاییِ هر نسل از این مفاهیم اهتمام ورزید. بنابراین، احکامی که امروزه مخالف با عقل محسوب میشوند، به حکم شریعت باطلاند. این راهکار موجب می‌شود که اولاً؛ قاعده مورد بحث برای انسان امروز عینیت یابد و ثانیاً؛ بتوان در چارچوب آموزههای دینی در اجرای کیفرهای خشن بازنگری کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاعده ملازمه؛ حقوق بشر؛ کیفرهای تعذیبی؛ مقاصد شریعت؛ حدود و قصاص | ||
| مراجع | ||
|
منابع
ابوزید، نصرحامد (1383)، نقد گفتمان دینی، ترجمه حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، تهران: یادآوران.
امیدی، جلیل (1388)، «سنت نبوی و عدالت کیفری»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 39، شماره 4،صص. 21- 34.
بشیر، حسن و حسینی، سید بشیر (1391)، «کارکرد الگویی شخصیت‌پردازی بر مخاطب؛ مطالعه موردی عروسک باربی»، دین و ارتباطات. دوره 19، شماره 41، بهار و تابستان،صص. 5- 35.
پرادل، ژان (1383)، «بدنبال جهانیشدن حقوق کیفری»، ترجمه محمدمهدی ساقیان، مجله پژوهش حقوق و سیاست، دوره 6، شماره 11،صص. 159- 179.
جوادی آملی، عبدالله (1375)، فلسفه حقوق بشر، چاپ نخست، قم: اسراء.
حاجیان فروشانی، زهره و قراملکی، علی مظهر و امام، سید محمدرضا (1399)، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی (س)»، پژوهشنامه متین، دوره 86، شماره 22،صص. 31- 52.
حر عاملی، محمد بن حسن (بیتا)، وسائل الشیعه، جلد 28، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
ذاکرحسین، محمدهادی (1397)، «نظریه‌ی «تعقیب موضوعی» به عنوان معیار سنجش شدت و اهمیت موضوع قابل تعقیب در دیوان کیفری بینالمللی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 48، شماره 1،صص. 85- 106.
ذهنى تهرانى، سید محمدجواد (1388)، بیان المراد، شرح فارسى بر اصول الفقه، جلد 3، قم: گنجینه ذهنی.
ربانی گلپایگانی، علی (1393)، «تلازم حکم عقل و شرع»، قبسات، سال 19، شماره 71،صص. 5- 26.
رضویفرد، بهزاد (1390)، «حقوق کیفری بینالمللی و زمینههای شکلگیری یک سیاست جنایی بینالمللی»، آموزههای حقوق کیفری، دوره 8، شماره 1،صص. 171- 202
سروش، عبدالکریم (1385)، بسط تجربه نبوی، چاپ پنجم، تهران: صراط.
سلیمی، علی و داوری، محمد (1387)، جامعه‌شناسی کجروی، چاپ چهارم، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سید مرتضی (1415ق)، الانتصار فی انفرادات الإمامیه، چاپ نخست، قم: موسسه نشر اسلامی.
شیخ کلینی (1407ق)، الکافی، جلد 1، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
شیخ صدوق (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، جلد 4، چاپ چهارم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
صافی‌گلپایگانی، لطف‌الله (1412ق)، الاحکام الشرعیه ثابته لا تتغیر، قم: دار القرآن کریم.
صرامی، سیف‌الله (1380)، «عقل قطعى، منبع استنباط قوانین اداره جامعه و حکومت»، مجله حکومت اسلامی، شماره 20.
ضیاییفر، سعید (1399)، «قاعده اولی حجیت سیرههای عقلایی جدید در غیر عبادات»، جستارهای فقهی و اصولی، دوره 5، شماره 4،صص. 7- 27.
عباسینژاد، حسین و صادقی، مینا و رمضانی، هادی (1393)، «بررسی رابطه جرائم اجتماعی و متغیرهای اقتصادی در ایران»، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، سال 19، شماره 3،صص. 69- 92.
عزیزی، امیرمهدی، میرخلیلی، سید محمود و نجفی ابرند آبادی، علی حسین (1401)، «کیفرگذاری کرامت مدار در مدل مردم سالار سیاست جنایی»، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره 13، شماره 1،صص. 177- 204.
علیدوست، ابوالقاسم (1379)، «فقه و عقل»، قبسات، دوره 5، شماره 15- 16،صص. 30- 41.
غزالی، ابوحامد (1413ق)، المستصفی من علم الاصول، چاپ نخست، لبنان: دار الکتب العلمیه.
فاضل مقداد (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، جلد 1، قم: مکتبه آیه الله المرعشی النجفی.
فضلی، مهدی و دارابی‌پناه، شهین (1395)، «تحلیل آثار حبس بر زندانیان زن در پرتو نظریه «قوانین تقلید» گابریل تارد»، پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی، دوره 4، شماره 7،صص. 5- 32.
فنایی، ابوالقاسم (1395)، اخلاق دینشناسی پژوهشی در باب مبانی اخلاقی و معرفت‌شناسانه فقه، تهران: نگاه معاصر.
قاری سیدفاطمی، سیدمحمد (1382)، «معاهدات حقوق بشر فضایی متفاوت»، مجله حقوقی بینالمللی، شماره 28،صص. 5- 44.
کبریتی، محمدجواد و نوبهار، رحیم (1399)، «رویکرد تجربی به مجازات؛ چشماندازی اسلامی»، نشریه علمی مطالعات حقوقی معاصر، سال 11، شماره 20،صص. 261- 290.
کدیور، محسن (1388)، حقالناس (اسلام و حقوق بشر)، چاپ چهارم، تهران: کویر.
گرجی، ابوالقاسم، سید کاظم، حائری و مجتهد شبستری، محمد (1373)، «اقتراح»، نقد و نظر، شماره 1،صص. 14- 106.
مالدار، محمدحسن، جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، سید محمدجواد (1400)، «کیفر قصاص در دوگانگی قرائت موضوعیت‌گرا و کارکردگرا»، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره 12، شماره 1،صص. 151- 174.
مالدار، محمدحسن و جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا (1399)، «بازخوانی و تعمیم ادله منع اجرای حدود در سرزمین دشمن در جهان معاصر»، فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دوره 6، شماره 3،صص. 95- 121.
مجتهد شبستری، محمد (1390)، نقدی بر قرائت رسمی از دین (بحرانها، چالشها، راهحلها)، چاپ چهارم، تهران: طرح نو.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، جلد 78، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محمدی، ابوالحسن (1390)، مبانی استنباط حقوق اسلامی (اصول فقه)، چاپ 38، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محمدی ری‌شهری، محمد (1375)، میزان الحکمه، جلد 3، قم: دارالحدیث.
مدنی تبریزی، سید یوسف (1384)، الفوائد القمیه فی القرآن و الدعاء و الذکر و بعض المسائل المتفرقه، تهران: دفتر آیةالله مدنی تبریزی.
مطهری، مرتضی (1390)، مجموعه آثار 1 (عدل الهی، انسان و سرنوشت، علل گرایش به مادیگری)، جلد 21، تهران: صدرا.
منتسکیو، شارل دو (1349)، روح‌القوانین، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر.
منتظری، حسینعلی (1387)، پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، چاپ نخست، قم: ارغوان دانش.
منتظری، حسینعلی (1388)، اسلام دین فطرت، تهران: نشر سایه.
منتظری، حسینعلی (1394)، رساله حقوق، تهران: نشر سرایی.
موسوی بجنوردی، سید محمد (1378)، مجموعه مقالات و مصاحبههای علمی کنگره امام خمینی (ره)، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
موسوی خمینی، سید روح‌الله (1427ق)، أنوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه، جلد 1، چاپ سوم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر تراث الإمام الخمینی(س).
نوری، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد 18، چاپ اول، بیروت: موسسه آلبیت (ع).
Bandura, Albert (1969), Principles of Behavior Modification. New York: Holt, Rinehart & Winston.
Denson, Thomas f (2021), “Breaking the Cycle of Violent Crime and Punishment: The Promise of Neuronormalization”, Social Issues and Policy Review, Volume 15, Issue 1, January, pp.237- 276
Kamal Hassan, M (2018), Shariah and Its Meaning in Islam, in: Concept and Application of Shariah for the Construction Industry: Shariah Compliance in Construction Contracts, Project Finance and Risk Management, Edited by Khairuddin Abdul Rashid, Kiyoshi Kobayashi, Sharina Farihah Hasan and Masamitsu Onishi, Singapore: World Scientific Publishing Co, pp.3- 13.
Wheeler, Caleb. H (2018), “Rights in Conflict: The Clash between Abolishing the Death Penalty and Delivering Justice to the Victims”, international criminal law review, Volume 18, Issue 2, pp.345- 375.
تارنما
ایرنا (1396)، «محسنی اژه‌ای: سو‌استفاده از فضای مجازی آمار قتل های فجیع را افزایش داده است»، تاریخ آخرین بازدید 1 مردادماه 1401، به آدرس https://www.irna.ir/news/82667667
ایسنا (1399)، «دلایل افزایش سرقت در سال‌های اخیر». تاریخ آخرین بازدید 1 خردادماه 1402، به آدرس https://www.isna.ir/news/99100301945
ایسنا (1393)، «آماری تکان‌دهنده از مصرف مشروبات الکلی». تاریخ آخرین بازدید 1 خردادماه 1402، به آدرس https://www.isna.ir/news/93071408181
مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی (1395)، «جرائم مربوط به مصرف مشروبات الکلی پنجمین جرم کودکان و نوجوانان است | منزل، مسجد و مدرسه تنها مثلث تربیتی کودکان نیستند». تاریخ آخرین بازدید 1 خردادماه 1402، به آدرس https://b2n.ir/n05589
مدرسه فقاهت (1399)، « درس الفائق استاد محسن مرتضوی». تاریخ آخرین بازدید 1 خردادماه 1402، به آدرس
https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/mortazavi_mohsen/alfaeq1/99/990708
Icc (2020), “Statement of the Prosecutor of the International Criminal Court, Fatou Bensouda, at the opening of the trial in the case against Mr Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud”, last modified June 02, 2023, https://www.icc-cpi.int/news/statement-prosecutor-international-criminal-court-fatou-bensouda-opening-trial-case-against-0
پرونده دیوان کیفری بینالمللی
ICC (2019), Le Procureur c. Al Hassan, La Chambre Préliminaire I, 13 November 2019, No. ICC-01/12-01/18. https://www.icccpi.int/CourtRecords/CR2019_06927.PDF | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,799 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 390 |
||