تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,903 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,601 |
نقشه برداری ذهنی از فضای دوم-مفهومی شهر؛ مطالعهای تطبیقی از ساکنان سکونتگاههای رسمی و غیررسمی شهر رشت | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 2، دوره 6، شماره 4، بهمن 1401، صفحه 22-44 اصل مقاله (1.7 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2022.16526.1473 | ||
نویسندگان | ||
حمید رخساری* 1؛ مریم جعفری مهر آبادی2؛ حسین حاتمی نژاد3 | ||
1دانشجو دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
2استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه گیلان | ||
3دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: فضاهای شهری عرصه گفتمان طبقات اجتماعی متفاوت است و عملکرد این فضاها برای ساکنان مختلف شهر در سه لحظه اساسی درک شده، تصور شده و زندگی شده یا زیسته روشن میشوند؛ فضای دوم-مفهومی شهر همان بعد تصور شده یا بازنمایی فضای شهر است؛ این فضا در مطالعات نقشههای ذهنی تحت عنوان فضای تصور شده بهعنوان دومین بعد در مطالعات نقشههای ذهنی موردتوجه قرارگرفته شده است. هدف: در این پژوهش به بررسی این فضا در نقشه ذهنی ساکنان سکونتگاههای رسمی منطقه یک و ساکنان سکونتگاههای غیررسمی منطقه چهار شهر رشت پرداختهشده است. روش: با توجه به ماهیت موضوع روش برداشت اطلاعات شامل «مصاحبه شفاهی و مشاهده میدانی» بوده است؛ که نوع اطلاعات برداشتی شامل: نقشههای کروکی، گفتگو رودررو، یادداشتبرداری و عکسبرداری بوده است. برای تجزیهوتحلیل دادههای کیفی پژوهش از رویکرد نقشهبرداری جیآیاس کیفی(QGIS) در زیر تحلیل تاریخ شفاهی به روایت بصری با تکنیک تراکم هسته فضایی به تحلیل فضای دوم-مفهومی در نقشههای ذهنی دو طبقه شهری پرداختهشده است. یافتهها: نتایج نمایش سه قلمرو از سطوح فضایی در شهر رشت حکایت از این داشته است که، در فضای دوم-مفهومی شهر رشت؛ یک بازنمایی فضا توسط بخش دولتی با نقش میانجی سرمایهداران شهری به نفع طبقه متوسط شهری در حال اتفاق افتادن در فضای شهر است. و این سازوکار تولید فضا در جهت جذب سرمایهداران بخصوص در بخش مرکزی و توسعه بخش خدماتی در مرکز و شمال و افول بخش تولیدی در حاشیه شهر است. نتیجهگیری: فضای شهری مبتنی بر نوعی از روابط اجتماعی طبقات شهری است که قدرتهای حاکم آن را میسازند و از آن بهره میگیرند. روابطی که برحسب ایدئولوژی حاکم تعریف میشوند و از طریق سیاستهای برنامهریزی فضایی تولید و بازتولید میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نقشه ذهنی؛ بازنمایی فضایی؛ جی ای اس کیفی؛ سکونتگاههای غیر رسمی؛ شهر رشت | ||
مراجع | ||
پورآقایی، عبدالله. (1385). علل شکلگیری اسکان غیررسمی در شهر رشت و راهکارهای ساماندهی آن. مجلة چشمانداز جغرافیایی، 1(2)، 5-27.
رخساری، حمید؛ جعفری مهرآبادی، مریم و حاتمی نژاد، حسین. (1398). نقشهبرداری ذهنی از فضای اول-مادی شهر؛ مطالعهای تطبیقی از ساکنان سکونتگاههای رسمی و غیررسمی شهر رشت. پژوهشهای جغرافیایی برنامهریزی شهری، 7(1)، 83-110.
Appleyard, D. (1970). Styles and methods of structuring a city. Environment and behavior, 2(1), 100-117. Bentley, F., Cramer, H., Hamilton, W., & Basapur, S. (2012, May). Drawing the city: differing perceptions of the urban environment. In Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1603-1606). Besten, N. D., & Olga, N. (2008). Cars, dogs and mean people: Environmental fears and dislikes of children in Berlin and Paris. In K. Adelhof, B. Glock, J. Lossau & M. Schulz (eds.), URBAN TRENDS IN BERLIN AND AMSTERDAM (pp. 116-125). Berliner Geographische Arbeiten. Crampton, J. W. (2001). Maps as social constructions: power, communication and visualization. Progress in human Geography, 25(2), 235-252. Csapó, T., & Balogh, A. (Eds.). (2011). Development of the settlement network in the central european countries: past, present, and future. Springer Science & Business Media. Del Casino Jr, V. J., & Hanna, S. P. (2000). Representations and identities in tourism map spaces. Progress in Human Geography, 24(1), 23-46. Ding, G., & Kwan, M. P. (2004). 3D-VQGIS: 3D visualization and qualitative analysis of geospatial data. UCGIS Assembly. Goodehild, B. (1974). Class differences in environmental perception: an exploratory study. Urban Studies, 11(2), 157-169. Gotsch, P. (2001). Imagine-a-City: The informational city and the concept of cognitive mapping. Contribution for Session III IsoCaRP. Gregory, D. (2000). Trialectics. In the dictionary of human geography. black well. Gronlund, B. (1993). Lefebvre's first ontological transformation of space-Lived, Perceived and Conceived Space. London: Routledge. Gulick, J. (1963). Images of an Arab city. Journal of the American Institute of Planners, 29(3), 179-198. Harley, J. B. (1988). Maps, Knowledge and Power. In G. Henderson & M. Waterstone (Eds.), Geographic Thought: A Praxis Perspective (pp. 129-148). Harley, J. B. (1990). Cartography, ethics and social theory. Cartographica: The International Journal for Geographic Information and Geovisualization, 27(2), 1-23. Jameson, F. (1991). Postmodernism, or, the cultural logic of late capitalism. Duke university press. Johnston, R. J. (1971). Mental maps of the city: suburban preference patterns. Environment and Planning A, 3(1), 63-72. Kitchin, R., & Dodge, M. (2007). Rethinking maps. Progress in human geography, 31(3), 331-344. Kosari, M., & Amoori, A. (2018). Thirdspace: The trialectics of the real, virtual and blended spaces. Journal of Cyberspace Studies, 2(2), 163-185. Kwan, M. P. (2008). From oral histories to visual narratives: Re-presenting the post-September 11 experiences of the Muslim women in the USA. Social & Cultural Geography, 9(6), 653-669. Lefebvre, H. (1991). The Production of Space. Oxford, UK: Blackwell Publishers. Li, X., & Zhou, S. (2018). The trialectics of spatiality: the labeling of a historical area in Beijing. Sustainability, 10(5), 1542. Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge, MA.: MIT Press. Massey, D. (1999). Philosophy and politics of spatiality: Some considerations, Power-geometries and the politics of space-time. Hettner-lecture, 2, 27–42. Matei, S., Ball-Rokeach, S. J., & Qiu, J. L. (2001). Fear and misperception of Los Angeles urban space: A spatial-statistical study of communication-shaped mental maps. Communication Research, 28(4), 429-463. Merrifield, A. (1993). Place and space: a Lefebvrian reconciliation. Transactions of the institute of British geographers, 516-531. Merrifield, A. (2006). Henri Lefebvre: A critical introduction. Taylor & Francis. Mora-García, R. T., Céspedes-López, M. F., Pérez-Sánchez, J. C., & Pérez-Sánchez, R. (2015). The kernel density estimation for the visualization of spatial patterns in urban studies. Proceedings of the 15th International Multidisciplinary Scientific GeoConferences (SGEM2015), Albena, Bulgaria, 18-24. Ng, M. K., Tang, W. S., Lee, J., & Leung, D. (2010). Spatial practice, conceived space and lived space: Hong Kong’s ‘Piers saga’through the Lefebvrian lens. Planning Perspectives, 25(4), 411-431. Orleans, P. (1973). Differential cognition of urban residents: effects of social scale on mapping. Image and environment, 115-130. Peraldo, E. (Ed.). (2016). Literature and geography: the writing of space throughout history. Cambridge Scholars Publishing.. Perkins, C. (2004). Cartography-cultures of mapping: power in practice. Progress in Human Geography, 28(3), 381-391. Pocock, D. C. (1979). The contribution of mental maps in perception studies. Geography, 279-287. pouraghaee, A. (2006). The reasons for the formation of informal settlements in Rasht city and the ways to organize them. Journal of Studies of Human Settlements Planning, 1(2), 5-27. (in Persian) Pulugurtha, S. S., Krishnakumar, V. K., & Nambisan, S. S. (2007). New methods to identify and rank high pedestrian crash zones: An illustration. Accident Analysis & Prevention, 39(4), 800-811. Richards, P. (1974). Kant's geography and mental maps. Transactions of the Institute of British Geographers, 1-16. Rokhsari, H., Jafari Mehrabadi, M., & Hataminejad, H. (2019). Mental Mapping of the First-material Urban Space, A Comparative Study of the Residents of Formal and Informal Settlements in the City of Rasht. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 7(1), 83-110. (in Persian) Soini, K. (2001). Exploring human dimensions of multifunctional landscapes through mapping and map-making. Landscape and Urban planning, 57(3-4), 225-239. Soja, E. (1996). Thirdspace: Journeys to Los Angeles and Other Real-and-Imagined Places. Oxford: Basil Blackwell. Soja, E. W. (1989). Postmodern geographies: The reassertion of space in critical social theory. Verso. Soja, E. W. (2000). Postmetropolis: critical studies of cities and regions. Wiley. Thrift, N. (2003). "Space: The Fundamental Stuff of Human Geography". In S. Holloway, S. P. Rice & G. Valentine (Eds.), Key Concept in Geography (pp. 95-107). London; SAGE. Walker, J. (2011). Representing Social Space: Cognitive Mapping and the Potential for Progressive Urban Planning & Design. Trail Six: Undergraduate Journal of Geography, 5(1). Wood, D. (2010). Lynch Debord: about two psychogeographies. Cartographica: The International Journal for Geographic Information and Geovisualization, 45(3), 185-199. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |