پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,245,916 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,648 |
بازخوانی گفتمانی مبحث «انقلاب ادبی» در ایران | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 10، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1401، صفحه 207-232 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2022.22500.2380 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید بهره ور* 1؛ فرشاد جلیل پیران2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| چکیده | ||
| طرحی که روشنفکران مشروطه برای انقلاب ادبی ریخته بودند و چهره‌هایی چون ع. طالقانی و ت. رفعت مجری آن شدند، بیش از آنکه غایت را در دگرگونی شکل و محتواِی شعرِ فارسی معرفی کند، موجودیت خود را در صفآرایی با شعر سنتی قرار و نشان داد. از آنجا که دو دایره گفتمان استبداد سیاسی و ادبی عرصه وسیعی را اشغال کرده بود، انقلاب ادبی در مقام گفتمانی نوپا، بقای خود را نه در تدوین مبانی نظری، بلکه در مواجهه با سنت می‌جست. در این گفتار برای فرارفتن از سوژه‌ای که در نظریه گفتمان فوکو منقاد بوده‌است، در ضمن بهره از نظریه لاکلا و موفه مشخصاً با مفاهیمی چون «منطق هم‌ارزی»، «غیریت‌سازی گفتمانی»، «موقعیت سوژه‌گی» و «سوژه ازپیش تعیین‌شده»، نقش سوژه‌ها در طرح انقلاب ادبی واکاوی خواهد شد. می‌توان گفت که طرفداران شعر سنتی ازجمله م. بهار و وحید دستگردی بر پایه سنن ادبی به تفسیر انقلاب ادبی در قالب «تکامل» و «ضدیّت» می‌پردازند تا روایتی سنتی از آن به دست دهند. بررسی دیرینه‌شناسانه نشان می‌دهد که مبحث انقلاب ادبی به انقلابات فرانسه و تجربه عثمانی و روسیه از آن برمی‌گردد که عبارت است از درجه صفر پدیداریِ انقلاب ادبی در سخنِ ویکتور هوگو؛ سخن هوگو نیز در ضدیّت رمانتیک با کلاسیسم شکل گرفته بود. تبارشناسی مفهوم انقلاب ادبی نیز روشن می‌کند که چگونه طرفداران سنن ادبی و محافظه‌کاران کوشیدند با استراتژی‌هایی چون «تخریب دلالت‌های معنایی در مفهوم»، «آینگی چهره‌های سنت» و «فصل بین میدان سیاسی و ادبی»، معانی احتمالی و پیرامونی را گسترش دهند و تعریف نوگرایان از انقلاب ادبی را به حاشیه برانند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل گفتمان؛ نظریه ادبی تطبیقی؛ انقلاب ادبی؛ نوگرایی؛ محافظه‌کاری | ||
| مراجع | ||
|
آجودانی، ماشاءالله. 1393. یا مرگ یا تجدد، تهران: اختران.
آجودانی، ماشاءالله. 1399. مشروطه ایرانی، تهران: اختران.
آخوندزاده، فتحعلی. 1351. مقالات، گردآوریِ باقر مومنی. تهران: چاپ خانه زیبا.
آخوندزاده، فتحعلی. 1356. تمثیلات، ترجمه محمدجعفر قراچه‌داغی. تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون. 1349. اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون. 1355 . ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران: پیام.
آدمیت، فریدون.1357. اندیشه‌های میرزا آقاخان کرمانی، تهران: پیام.
آرین‌پور، یحیی. 1346. «تجدد ادبی». جهان نو، (5-4): 108-126.
آرین‌پور، یحیی. 1387. از صبا تا نیما، تهران: زوار.
آژند، یعقوب. 1386. تجدد ادبی در دوره مشروطه، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
امَن‌خانی، عیسی. 1398. تبارشناسی نقد ادبی ایدئولوژیک در ایران معاصر از انقلاب مشروطه تا انقلاب 57، تهران: خاموش.
امین‌پور، قیصر.1384. سنت و نوآوری در شعر معاصر، تهران: علمی و فرهنگی.
اقبال آشتیانی، عباس؛ بهار، محمدتقی. 1298. «انتقاد ادبی». دانشکده، (11): 582-593.
ایرجمیرزا. 1350. تحقیق در احوال و آثار و افکار و اشعار، به اهتمام محمدجعفر محجوب. تهران: اندیشه.
بهار، محمدتقی. 1297. «مرام ما». دانشکده، (1): 1-70.
بهار، محمد تقی. 1298. «شاعر گاوسوار». دانشکده، (11): 602-606.
بهار، محمدتقی. 1311. «بازگشت ادبی: سبک شعر درقرن اخیر یا بازگشت ادبی». مجله ارمغان، سال سیزدهم، (8): 519-526.
بهار، محمدتقی. 1380. دیوان اشعار، به کوشش چهرزاد بهار، ج1. تهران: توس.
بهار، محمدتقی. 1393. بهار و ادب فارسی، به کوشش محمد گلبن. ج1. تهران: علمی و فرهنگی.
پارسی‌نژاد، ایرج. 1380. روشنگران ایرانی و نقد ادبی، تهران: سخن.
پراور، زیگبرت سالمن. 1398. درآمدی بر مطالعه ادبی تطبیقی، ترجمه علیرضا انوشیروانی و مصطفی حسینی، تهران: سمت.
پنیکوک، الستر. 1387. «گفتمان‌های قیاس ناپذیر». ترجمه علیاصغر سلطانی. فصلنامه علوم سیاسی، (4): 118-157.
تقی‌زاده، حسن. 1298. «مأخذ فارسی فصیح و فارسی خان والده». کاوه، (47): 1-5.
حسینی‌زاده، محمدعلی. 1383. «نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی». فصلنامه علوم سیاسی، (28): 181- 212.
خاوری، اشراق . 1310. «اشعار محلی: ابتکار و تقلید». ارمغان، سال 12 (11): 761-768.
دهخدا، علیاکبر. 1342. لغت‌نامه، تهران: دانشکده ادبیات دانشگاه تهران.
دهخدا، علیاکبر. 1326ق. «تجدید حیات ادبی». روزنامه صور اسرافیل، (27): 3.
رفعت، تقی. 1297. «یک عصیان ادبی». تجدد، (70): 25-34.
رشید یاسمی، غلامرضا. 1297. «انقلاب ادبی: شعر رمانتیک‌ها». دانشکده، (10): 542-547.
رشید یاسمی، غلامرضا. 1373. مقاله‌ها و رساله‌ها: ادبیات معاصر؛ شعر معاصر، گردآوریِ ایرج افشار. مجموعه انتشارات ادبی و تاریخی: موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
ریاحی، محمدامین. 1369. زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی، تهران: شرکت پاژنگ.
ریپکا، یان. 1385. تاریخ ادبیات ایران: از دوران باستان تا قاجاریه، ترجمه عیسی شهاب. تهران: علمی فرهنگی.
زرین‌کوب، عبدالحسین. 1326. «ادبیات در محکمه تاریخ»، دانشنامه، خرداد (1): 97-119.
زرین‌کوب، حمید. 1358. چشم انداز شعر نو فارسی، تهران: توس.
سپانلو، محمدعلی. 1369. چهار شاعر آزادی، تهران: نگاه.
سلطانی، علیاصغر. 1397. قدرت، گفتمان و زبان، تهران: نی.
سیدحسینی، رضا. 1387. مکتب‌های ادبی، ج1. تهران: نگاه.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. 1390. با چراغ و آینه؛ در جست و جوی ریشه های تحول شعر معاصر ایران، تهران: سخن.
شعیری، حمیدرضا؛ حیدری جامعه‌بزرگی، فهیمه. 1389. «ترسیم نشانه جغرافیایی رند در اشعار حافظ». حافظ پژوهی، (22): 73-92.
شمسلنگرودی، محمد. 1370. تاریخ تحلیلی شعر نو، ج1. تهران: مرکز.
طالقانی، علیاصغر. 1296. «مکتب سعدی»، زبان آزاد، دوره 2(6): 1-2.
عابدی، کامیار. 1391. جدال با سعدی در عصر تجدد، شیراز: دانشنامه فارس.
عارف قزوینی، ابوالقاسم. 1303. دیوان، با مقدمه صادق رضازاده شفق و ابوالقاسم آزاد مراغه‌ای. برلین.
فروغی، محمدحسین. 1319ق. «ادبیات». تربیت، سال پنجم(248): 993-996.
فوکو، م. 1390. اراده به دانستن، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی.
قاآنی، میرزا حبیب. 1336. دیوان حکیم قاآنی شیرازی، با تصحیح و مقدمه محمدجعفر محجوب. تهران: امیر کبیر.
کرمانی، میرزاآقاخان. 1301. رضوان نظیر گلستان، (نسخه خطی). تهران: کتابخانه مجلس شورای.
کریمیحکاک، احمد. 1399. طلیعه تجدد در شعر فارسی. ترجمه مسعود جعفری، تهران: مروارید.
لاکلائو، ارنستو. و موفه شانتال. 1397. هژمونی و استراتژی سوسیالیستی، ترجمه محمد رضایی. تهران: ثالث.
مؤمنی، باقر. 1350. ایران در آستانه انقلاب مشروطیت، تهران: صدای معاصر.
ناظمالاسلام کرمانی، میرزا محمد. 1398. تارخ بیداری ایرانیان، تهران: پر.
نفیسی، سعید. 1297. «انقلاب ادبی». مجله دانشکده، (4): 193-199.
نفیسی، سعید. 1381. به روایت سعید نفیسی: خاطرات سیاسی، ادبی، جوانی، به کوشش علیرضا اعتصام. تهران: مرکز.
وحید دستگردی، حسن. 1298. «یک شاعر فوق الطبیعه». ارمغان، سال اول (5): 1-36.
وحید دستگردی، حسن. 1300. «انقلاب ادبی- ادیب انقلابی». ارمغان، سال دوم (4): 1-5.
وحید دستگردی، حسن. 1301. «نقد شاعر». ارمغان، سال سوم (5): 177-181.
وحید دستگردی، حسن. 1303. «تجدد ادبی یا انقلاب ادبی». ارمغان، سال پنجم (9-10): 451-458 و ش1-12: 563-588.
وحید دستگردی، حسن. 1374. دیوان وحید دستگردی، به کوشش سیف الله وحید نیا. اصفهان: آفتاب.
هوارث، دیوید. 1377. «نظریه گفتمان». ترجمه علیاصغر سلطانی. فصلنامه علوم سیاسی، (2): 153-156.
یوشیج، نیما. 1399. نامه‌ها، تدوین سیروس طاهباز. تهران: نگاه.
یورگنسن، ماریان. و فلیپس، لوئیز. 1389. نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نی.
Ahmed, Amr Taher. 2012. "Révolution littéraire", Etude d l`influence de la poésie francaise sur la modernisation des formes poétiques persanes au debut du XXe siècle, Wien: Veröffentlichungen zur Iranistik. Bourdieu, Pierre. 1993. The Field of Culural Production: Assays on Art and literature, ed. Rondal Janson. Clumbia University Press. Foucult, Michel. 2015. What is an Author?, Trans. D. F Bouchard. University of Iowa. http://screen.oxfordjournals.org/ Hugo, Victor. 1834. Littérature et philosophie mêlées, Belgium: L. Hauman. Hugo, Victor. 1856. Les contemplations, Paris: Michel Lévy Fréres- J. Hetzel Pangerre. Milton, John. 1977. The portable Milton, Ed. Doglas Bush. New York: Penguin Books. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,777 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 293 |
||