تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,247,799 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,900,863 |
بررسی نقش وکارکرد شهرهای کوچک در سهولت خدماترسانی به نواحی روستایی شهرستان رودبار | ||
مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 9، تیر 1401، صفحه 89-102 اصل مقاله (1.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی- مستخرج از رساله | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2022.21508.1143 | ||
نویسندگان | ||
منوچهر نصیری مقدم1؛ تیمور آمار* 2؛ پرویز رضائی2 | ||
1دکتری تخصصی جغرافیای انسانی، گروه جغرافیا، واحدرشت، دانشگاه آزاداسلامی، رشت، ایران. | ||
2دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاداسلامی، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
امروزه موضوع نابرابری و عدم تعادل فضایی میان مناطق روستایی و شهری از مباحث مهم برنامهریزان منطقهای است. برای توازن بخشیدن و کاهش نابرابری نقاط روستایی، توجه به شهرهای کوچک یکی از راهکارهای تعادلبخشی به این وضعیت است. مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روشها و مدلهای کمی مانند ضریب مکانی (LQ) و شاخص مرکزیت به تحلیل عملکرد شهرهای شهرستان رودبار میپردازد. در این مقاله، اهدافی چون تبیین رابطه بین کارکرد نقاط شهری در خدماترسانی به نواحی روستایی شهرستان، رتبهبندی برخورداری خدمات و تعیین سطوح توسعهیافتگی روستاهای حوزة نفوذ مستقیم شهرهای شهرستان رودبار مورد توجه است. ضریب مکانی (LQ) مشخص نمود که شهرستان رودبار در زمینه کشاورزی و صنعت دارای ضریب (LQ) بالاتر از یک بوده و صادر کننده محصولات تولیدی میباشد اما از نظر خدمات (LQ) پایینتر از یک بوده و نشاندهنده وابستگی به شهرستانهای دیگر است. بر اساس شاخص مرکزیت، ساکنان حوزة نفوذ مستقیم شهرهای رودبار، لوشان، منجیل، رستمآباد و برهسر از نظر سطحبندی روستاهای حوزة نفوذ مستقیم خود دارای نظم هستند و شهرهای جیرنده و توتکابن از این نظم در سطحبندی روستاهای حوزة نفوذ مستقیم خود محروم هستند. این شهرها به غیر از انجام ارتباط اجباری اداری و سیاسی که موجب وابستگی روستا به شهر میشود در سایر موارد چون مناسبات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی علاوه بر شهرهای خود به شهرهای دیگر شهرستان نیز مراجعه میکنند. | ||
تازه های تحقیق | ||
| ||
کلیدواژهها | ||
شهرهای کوچک؛ کارکرد شهر؛ توسعه روستا؛ شهرستان رودبار | ||
مراجع | ||
ابراهیمزاده، عیسی؛ طیبی، نجمه و شفیعی، یوسف (1391). تحلیلی کارکردی از نقش اقتصادی شهرهای کوچک در توسعة روستایی (مطالعه موردی: زاهدشهر در بخش شیبکوه فسا). مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 23 (1)، صص. 151-172.
اکبریانرونیزی، سعید رضا؛ محمدپور جابری، مرتضی و سپهوند، فرخنده (1392). نقش شهرهای کوچک در بهبود کیفیت زندگی روستاهای پیرامون (مطالعه ی موردی: بخش رونیز - شهرستان استهبان). پژوهش های روستایی، 16، صص. 881-900.
حسین آبادی، مصطفی؛ پورطاهری، مهدی و محیطسکهروانی، اصغر (1391). تحلیلی بر نقش شهرهای کوچک در توسعه اقتصادی - اجتماعی روستاهای پیرامون (مطالعة موردی: شهرستان قیروکارزین). فصلنامة پژوهشهای شهری و منطقهای، 13، صص. 115- 126.
حکمتنیا، حسن و موسوی، میر نجف (1385). کاربرد مدل در برنامهریزی شهری و ناحیهای، چاپ اول، یزد: انتشارات علم نوین.
رضایی، محمدرضا (1384). توسعه کالبدی فضایی شهر و نقش زیستمحیطی آن (مطالعة موردی: شیراز). پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تربیت مدرس. استاد راهنما: رحمت الله فرهودی.
زبردست، اسفندیار (1383). اندازه شهر. چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
زیاری، کرامت الله (1379). سنجش درجه توسعهیافتگی فرهنگی استانهای ایران. نشریهنامه علوم اجتماعی، 16 (16)، صص. 91- 104.
شکور، علی و شمسیآبادی، علی (1391). نقش کانونهای شهری در ایجاد تعادل و توسعة نواحی روستایی (مطالعة موردی: شهر مصیری و روستاهای پیرامون). چشمانداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، 7 (21)، صص. 63- 77.
صرافی، مظفر (1379). بخش ویژه پایداری شهری: شهر پایدار چیست؟. نشریة مدیریت شهری، 4، صص. 6- 13.
عزیزی، زهرا و شمس، مجید (1400). بررسی نقش شهرهای کوچک در تعادلبخشی جمعیت استان کرمانشاه (مطالعه موردی: شهر سرپلذهاب). پژوهش و برنامهریزی شهری، 45، صص. 40- 54.
علی اکبری، اسماعیل؛ تالشی، مصطفی و فرجی، محمد (1395). تحلیل نقش و جایگاه شهرهای کوچک در توازن و توسعه منطقهای. اقتصاد و مدیریت شهری، 17، صص. 49- 65.
فنی، زهره (1393). شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقهای، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سازمان شهرداریهای کشور.
قنبری هفتچشمه، ابولفضل و حسینزادهدلیر، کریم (1385). تعیین درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی. جغرافیا و توسعه ناحیهای، 3 (5)، صص. 1- 22.
محمدزاده تیتکانلو، حمیده (1381) .تبیین نقش شهرهای متوسط در توسعهی فضایی منطقهای مورد پژوهش شهر بجنورد. رساله دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران. استاد راهنما: اسفندیار زبردست.
مرکز آمار ایران (1395). سالنامه آماری استان گیلان. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان.
مکانیکی، جواد؛ سرزهی، زهرا و اسکندریثانی، محمد (1395). کارکرد فضایی شهرهای کوچک در ارتباط با روستاهای پیرامون (مطالعة موردی: شهر سربیشه). فصلنامة اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 15، صص. 43- 60.
ملکی، سعید؛ مودت، الیاس و کرمی، مهران (1394). ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری استان لرستان با استفاده از مدل های ضریب کشش پذیری TOPSIS، L.Q. برنامهریزی منطقه ای، 20، صص. 29- 42.
موسوی، میرنجف و رحیمی، مارال (1394). تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقهای استان آذربایجان غربی (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر). جغرافیا و مطالعات محیطی، 13، صص. 21- 36.
نصیریمقدم، منوچهر (1394). تحلیل کارکردهای شهری در توسعة روستایی. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
نصیری، اسماعیل (1388). بررسی تاثیر شهرهای کوچک در سازماندهی نظام فضایی (مطالعة موردی: شهر بومهن). جغرافیا و برنامهریزی ناحیهای، 1، صص. 27- 42.
نظریان، اصغر و بهارلویی، کتایون (1392). بررسی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری و توسعة منطقهای (مطالعة موردی: شهر نایین). اقتصاد و مدیریت شهری، 4، صص. 59- 74. Barean, I. (2009). Introduction to urban planning. London, 142 (1). Bareasky, F. )2009(. urban planning in small towns and Rural Area. Routledge, London, 99 (3). Evans, H., Emrys. A. )1992(. Virtuous Circle Model of Rural-Urban Development: Evidence from a Kenyan Small Towns and its Hinterland. P 663. Ligale, A. N. )1982). The Role Small and Intermedia Citise in Nationnal Development in Africa. UNCRD, Nagoya, japan. P 9. Puwen, K. )2008). Role of small centers and development, a case study: Indonesia. cambon university, 31(6), pp. 79-86. Rondinelli, D. (1993). Towns and Small Cities in Development Countries. the Geographical Review, 73 (4), pp. 379-395. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 550 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 264 |