تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,048 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,122,098 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,777 |
پیامدهای ژئواکونومیک پیوند میانمنطقهای حوزه عربی خلیج فارس و آسیای مرکزی در حوزه زیرساختهای راهبردی | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 39، خرداد 1401، صفحه 157-180 اصل مقاله (687.27 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2022.20695.2919 | ||
نویسندگان | ||
امید رحیمی* 1؛ سیدامیر نیاکوئی2 | ||
1دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان | ||
2دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از دهه دوم قرن بیست و یکم فرایند مشارکت در توسعه زیرساختهای راهبردی آسیای مرکزی را آغاز کردهاند. این مشارکت در حوزه توسعه زیرساختهای تولید و انتقال انرژی و تقویت بسترهای لجستیک و ترانزیت صورت گرفته است. با این حال به دلیل عدم پیوستگی و پایداری در مشارکت و عدم انسجام در رویکردهای همگرایانه درونی (با کشورهای عربی) و بیرونی (با دیگر بازیگران بینالمللی فعال)، چگونگی تاثیرگذاری این روند تاکنون مشخص نبوده است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که مشارکت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با منطقه آسیای مرکزی در حوزه زیرساختهای راهبردی چگونه میتواند بر جایگاه ژئواکونومیک ایران به عنوان یک پل میانمنطقهای بین حوزه عربی خلیج فارس و آسیای مرکزی تاثیرگذار باشد؟ در پاسخ فرضیهای این مقاله بر این امر استوار است که این تاثیرگذاری به میزان قابل توجهی بر دینامیسمهای منطقهای خاورمیانه وابسته است. در صورتی که این پویاییها به سمت تخاصم بیشتر ایران و کشورهای عربی حرکت کند، شاهد تضعیف جایگاه ژئواکونومیک ایران خواهیم بود و در وضعیتی که این مناسبات به سوی بهبود و ترمیم هدایت شود، میتوان از قبل توسعه پیوند میانمنطقهای حوزه عربی خلیج فارس و آسیای مرکزی، ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور پل را در این فرایند، انتظار داشت. پژوهش حاضر با اتکاء به استراتژی قیاسی با بهرهگیری از چارچوب تئوریک میانمنطقهگرایی و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر تحلیل سناریوها و متغیرهای تاثیرگذار، در پی اثبات فرضیه فوقالذکر است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ آسیای مرکزی؛ حوزه عربی خلیج فارس؛ میانمنطقهگرایی؛ زیرساختهای راهبردی | ||
مراجع | ||
منابع
اطاعت، جواد، نصرتی، حمیدرضا، (1387)، «ایران و خطوط انتقال انرژی حوزه خزر»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال دوم، شماره 3، صص 22-1.
امیراحمدیان، بهرام، ناصری، مهدی، (1392)، «بحران آب در آسیای مرکزی: با تاکید بر مناقشه کشورهای منطقه بر سر مساله آب»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 6، شماره 12، صص 20-1.
دهشیری، محمدرضا، رضائی جعفری، محسن، (1393)، «نومنطقهگرایی در سیاست خارجی ایران»، سیاست جهانی، دوره 3، شماره 2، صص 225-191.
فلاحی، احسان، شفیعی، نوذر، (1399)، «راهبرد چین در قفقاز جنوبی»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 13، شماره 2، صص 542-515.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، (19/2/1391)، «قانون موافقتنامه تأسیس دالان حمل و نقل و گذر بین المللی بین دولتهای جمهوری اسلامی ایران، سلطان نشین عمان، قطر، ترکمنستان و جمهوری ازبکستان (موافقتنامه عشق آباد)»، تاریخ استخراج: 22/3/1400، قابل دسترسی از: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/811795.
Ahmad Bhat, Mukhtar, (2018), The Strategic Cooperation among India, Pakistan, Iran and Central Asia and its implications upon the Regional Stability, The Journal of Iranian Studies, Vol. 2, No. 1, pp. 41-60.
Anceschi, Luca, (2017), Turkmenistan and the virtual politics of Eurasian energy: the case of the TAPI pipeline project, Central Asian Survey, Vol. 36, No. 4, pp. 409-429.
Asian Development Bank, (2017), Unblocking the potential of the railways: A Railway Strategy for CAREC, 2017-2030, Available from: https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/227176/carec-railway-strategy-2017-2030.pdf, Accessed on: 2021/6/10.
Begjano, Amanberdi, (2021), Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan-India (TAPI) pipeline, Central Asian Journal of Theoretical and Applied Sciences, Vol. 2, No. 1, Pp. 1-12.
Cornell, Svante, Tsereteli, Mamuka, Socor, Vladimir, (2008), Geostrategic Implications of the Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline, in Frederick Starr & S. Frederick Starr & Svante E. Cornell, TheBaku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline: Oil Window to the West, Washington: Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program, pp. 17-39.
Doctor, Mahrukh, (2007), Why Bother With Inter-Regionalism? Negotiations for a European Union-Mercosur Agreement, Journal of common market studies, Vol. 45, No. 2, pp. 281-314.
Doidge, Mathew, (2007), Joined at the Hip: Regionalism and Interregionalism, European Integration, Vol. 29, No. 2, pp 229–248.
Dzardanova, Svetlana, (2010), Resource Nationalism Trends in Turkmenistan, 2004–2009, RUSSCASP working paper, March 2010, pp. 1-15.
Feddersen, Gustavo, Zucatto, Giovana, (2013), Infrastructure in Central Asia: Energy and Transportation Controversies, UFRGSMUN, Vol. 2013, pp. 159-181.
Gardini, Gian Luca, Malamud, Andrés, (2017), Debunking Interregionalism: Concepts, Types and Critique – With a Pan-Atlantic Focus, in Frank Mattheis and Andréas Litsegård, Interregionalism across the Atlantic Space, London: Springer, pp. 15-31.
Gratius, Susanne, (2018), Brazil and the European Union: from liberal inter-regionalism to realist bilateralism, Revista brasileira de política internacional, Vol. 61, No. 1, pp. 1-21.
Guliyev, F., & Akhrarkhodjaeva, N, (2009), The Trans-Caspian energy route: Cronyism, competition and cooperation in Kazakh oil export, Energy Policy, Vol. 37, No. 8, pp 3171–3182.
Huda, M. S., & Ali, S. H, (2017), Energy diplomacy in South Asia: Beyond the security paradigm in accessing the TAPI pipeline project, Energy Research & Social Science, Vol. 34, pp. 202–213.
International Energy Agency, (2015), IEA Gas medium-term market report 2015, Available from: https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/MediumTermGasMarketReport2015.pdf, Accessed on: 2021/6/10.
Islamic Development Bank, No date, Asia, Available from: https://www.isdb.org/region/europe-central-asia, Accessed on: 2021/6/10.
Koff, Harlan, (2020), Perpetuating Crises at the Source?: (Inter)Regionalism and Normative Incoherence for Sustainable Migration in Africa, South African Journal of Political Studies, Vol. 47, No. 4, pp. 400-421.
Mammadov, Rauf, (2019/11/25), Why the Gulf states are investing in Central Asia and the South Caucasus, Available from: https://www.mei.edu/publications/why-gulf-states-are-investing-central-asia-and-south-caucasus, Accessed on: 2021/6/4.
Meissner, Katherina, (2016), A case of failed interregionalism?: analyzing the EU-ASEAN free trade agreement negotiations, Asia Europe journal, Vol. 14, No. 3, pp. 319-336.
Molchanov, Mikhail, (2018), New regionalism and Eurasia, in Shiping Hua, ed, “Routledge Handbook of Politics in Asia”, London: Routledge, pp. 506-521.
New Europe, (2021/5/5), Saudi ACWA Power to build largest single-site wind farm in Central Asia, Available from: https://www.neweurope.eu/article/saudi-acwa-power-to-build-largest-single-site-wind-farm-in-central-asia/, Accessed on: 2021/6/4.
Observatory of Economic Complexity, No date, United Arab Emirates, Available from: https://oec.world/en/profile/country/are, Accessed on: 2021/6/10.
Otsuka, Shigeru, (2001), Central Asia's Rail Network and the Eurasian Land Bridge, Japan Railway & Transport Review, No. 28, pp. 42-49.
Ozay, Mehmet, Yorucu, Vedat, (2020), Towards a Regional Energy Model, in Ozay Mehmet & Vedat Yorucu, “Modern Geopolitics of Eastern Mediterranean Hydrocarbons in an Age of Energy Transformation”, London: Springer, pp. 141-146.
Raimondi, Pier Paolo, (2019), Central Asia Oil and Gas Industry - The Externa Powers’ Energy Interests in Kazakhstan, Turkmenistan and Uzbekista, FEEM Working Paper, No. 006.2019, pp. 1-76.
Timakova, Olga, (2020), Strategy of the Gulf Countries: Special aspects of policy towards Central Asian Countries, Central Asia and the Caucasus, Vol. 21, No. 1, pp. 33-46.
US Department of State, (2020), “United States Strategy for Central Asia 2019-2025: Advancing Sovereignty and Economic Prosperity”, Available from: https://www.state.gov/united-states-strategy-for-central-asia-2019-2025-advancing-sovereignty-and-economic-prosperity/, Accessed on: 2021/5/25.
Voices on Central Asia, (2020/12/16), Mosque Diplomacy in Central Asia: Geopolitics Beginning with the Mihrab, Available from: https://voicesoncentralasia.org/mosque-diplomacy-in-central-asia-geopolitics-beginning-with-the-mihrab/, Accessed on: 2021/6/7.
Wastnidge, Edward, (2017), Central Asia in the Iranian geopolitical imagination, Cambridge Journal of Eurasian Studies, paper No. #1YRJ04, pp. 1-15.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 591 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 223 |