تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,108 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,240,464 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,898,045 |
ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ های سورگوم دانهای با استفاده از تجزیه AMMI در مناطق مختلف ایران | ||
تحقیقات غلات | ||
دوره 11، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 77-88 اصل مقاله (257.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2021.19921.1675 | ||
نویسندگان | ||
عظیم خزائی* 1؛ فرید گل زردی1؛ مسعود ترابی2؛ محمد تقی فیض بخش3؛ علی آذری نصرآباد4؛ احمد قاسمی5؛ لیلا نظری6؛ مهدی متقی7 | ||
1استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
2استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران | ||
3استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران | ||
4استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران | ||
5استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران | ||
6استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
7استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
بررسی برهمکنش ژنوتیپ × محیط و شناسایی ارقام پرمحصول و پایدار از اهمیت زیادی برای بهنژادگران برخوردار است. در این تحقیق، پایداری و سازگاری عملکرد 10 ژنوتیپ سورگوم دانهای در هفت منطقه کرج، گرگان، بیرجند، اصفهان، شیراز، همدان و زابل بهمدت دو سال (99-1398) ارزیابی شد. آزمایش در تمامی سالها و مکانها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که اثر سال، مکان و ژنوتیپ و تمامی آثار متقابل بین آنها بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. نتایج حاصل از تجزیه AMMI نیز نشان داد که آثار اصلی ژنوتیپ و محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بههمراه پنج مؤلفه اصلی اثر متقابل بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. در مجموع سهم تجمعی پنج مؤلفه اصلی 61/93 درصد محاسبه شد. ژنوتیپهای 5 و 4 بهترتیب بیشترین اثر متقابل مثبت و منفی داشتند. اگرچه این ژنوتیپها دارای عملکرد دانه بالایی بودند، اما بهعنوان ژنوتیپهای ناپایدار شناخته شدند. ژنوتیپهای 2 و 7 بهعنوان ژنوتیپهای پایدار انتخاب شدند و بر اساس مدل AMMI1 قابل توصیه به همه مناطق هستند. از نظر ارزش شاخص پایداری AMMI (ASV)، ژنوتیپ شماره 7 با کمترین مقدار ASV بهعنوان پایدارترین ژنوتیپ و ژنوتیپ شماره 1 با بیشترین مقدار ASV بهعنوان ناپایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. ژنوتیپ شماره 6 نیز که بالاترین میزان عملکرد دانه (7379 کیلوگرم در هکتار ) را داشت، از نظر پایداری بعد از ژنوتیپهای 7 و 3 قرار گرفت. از لحاظ مقدار اثر متقابل نسبت به دو محور (IPCA1 و IPCA2) نیز ژنوتیپ 7 با کمترین اثر متقابل بهعنوان ژنوتیپ پایدار شناخته شد و ژنوتیپهای 2 و 9 بالاترین مقدار اثر متقابل را دارا بودند. از لحاظ شاخصهای پایداری دیگر از جمله MASV، SIPC، DZ، EV و ZA نیز ژنوتیپهای 7 و 3 بهعنوان پایدارترین ژنوتیپها تعیین شدند. | ||
کلیدواژهها | ||
اثر متقابل ژنوتیپ × محیط؛ ارزش پایداری امی؛ بایپلات؛ تجزیه پایداری | ||
مراجع | ||
Abamuf, J. and Allurik A. 1998. AMMI analysis of rainfed lowland rice (Oriza sativa) traits in Nigeria. Plant Breeding 117: 395-397.##Al-Naggar, A. M. M., Abd El-Salam, R. M., Asran, M. R. and Yaseen, Y. S. 2018. Yield adaptability and stability of grain sorghum genotypes across different environments in Egypt using AMMI and GGE-biplot models. Annual Research & Review in Biology 23 (3): 1-16.##Crossa, J. 1990. Statistical analyses of multilocation trials. Advances in agronomy 44: 55-85.##De Vita, P., Mastrangeloa, A. M., Matteua, L., Mazzucotellib, E., Virzic, N., Paloboc, M., Stortod, M., Rizzab, F. and Cottivellia, L. 2010. Genetic improvement effects on yield stability in dorum wheat genotypes grown in italy. Field Crops Research 119 (1): 68-73.##Ebdon, J. S. and Gauch, H. G. 2002. Additive main effect and multiplicative interaction analysis of national turf grass performance trials. II. Cultivar recommendations. Crop Science 42: 497-506.##Ehdaei, B. 2004. Plant breeding. Shahid Chamran University Press.##FAO. 2019. FAO statistical database. Available at http://faostat.fao.org.##Fallahi, H. A., Alat Jafarbye, J. and Seyyedi, F. 2001. Evaluation of drought tolerance in durum wheat genotypes using drought tolerance indices. Seed and Plant Improvement Journal 27-1: 15-22. (In Persian with English Abstract).##Farshadfar, E. 2008. Incorporation of AMMI stability value and grain yield in single non-parametric index (GSS) in bread wheat. Pakistan Journal of Biological Sciences 11: 1791-1796.##Gauch, H. G. 2006. Model selection and validation for yield trails with interaction. Biometerics 44: 705-715.##Gauch, H. G. and Zobel, R. W. 1996. AMMI analysis of yield trails. In: Kang, M. S. and Gauch, H. G. Jr. (Eds.), Genotype-by-environment interaction. CRC Press, Boca Roton. pp: 85-122.##Khazaei, A., Shiri, M. R., Torabi, M., Ghasemi, A., Beheshti, A. R. and Azarinasrabad, A. 2020. Genotype × environmenti and grain and forage yield stability of promising lines of dual purpose sorghum. Seed and Plant Improvement 36:51 -70. (In Persian with English Abstract).##Khazaei, A., Torabi, M., Mokhtarpour, H. and Beheshti, A. R. 2019. Evalaution of yield stability of forage sorghum [Sorghum bicolor (L.) Moench] using AMMI analysis. Iranian Journal of Crop Sciences 21 (3): 225-236. (In Persian with English Abstract).##Lin, C. and Binns, M. R. 1991. Genetic properties of four types of stability parameter. Theoretical and Appllied Genetics 82: 505-509.##Moghaddam, M. J., Torbaghanb, M. E.and Mirzaee, A. 2014. Analysis of genotypes × environment interaction for seed yield in safflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes. Crop Breeding Journal. 4(1): 47-54. (In Persian with English Abstract).##Payane, R. W., Harding, S. A., Murray, D. A., Sotar, D. M., Baird, D. B., Glaser, A. I., Channing, I. C., Welham, S. J., Gilmour, A. R., Thompson, R. and Webster, R. 2009. The guide to Genstat Release 12. VSN International, 5 the Waterhouse, Waterhouse Street, Hemel Hemstead, Hertfordshire HP1 1ES, UK.##Perkins, J. M. and Jinks, J. L. 1971. Environmental and genotype environmental components of variability. III. Muliple lines and crosses. Heredity 23: 339-356.##Pham, H. N. and Kang, M. S. 1988. Inter-relationships among and repeatability of several stability statistics estimated from international maize trails. Crop Science 28: 925-928.##Purchase, J. L. 1997. Parametric analysis to describe genotype×environment interaction and yield stability in winter wheat. Ph. D. Dissertation, Faculty of Agriculture, University of the Free State, Bloemfontein, South Africa.##Rodrigues, P. C., Malosetti, M. Gauch, H. G. and van Eeuwijk, F. A. 2014. A weighted AMMI algorithm to study genotype-by-environment interaction and QTL-by-environment interaction. Crop Science 54 (4): 1555-1570.##Roy, D. 2000. Plant breeding: Analysis and exploitation of variation. Alpha Science International Ltd., U.K.##Sneller, C. H., Kilgore-Norquest, L. and Dombek, D. 1997. Repeatability of yield stability statistics in soybean. Crop Science 71: 383-390.##Tohidi, B., Mohammadi Nejad, Gh., Nakhoda, B. and Sabouri, H. 2015. Evaluation of grain yield stability of recombinant inbred lines in bread wheat (Triticum aestivum L.) based on AMMI method. Journal of Plant Production Research 22 (2): 189-202. (In Persian with English Abstract).##SAS Institute. 1996. SAS/STAT users guide. V. 6, 4th ed. SAS Institute, Cary, NC.##Smith, C. W. and Frederiksen, R. A. 2000. Sorghum: Origin, history, technology, and production. John Wiley & Sons, New York, USA.##Yan, W., Kang, M. S., Ma, B., Woods, S. and Cornelius, P. L. 2007. GGE biplot vs AMMI analysis of genotypes-by-environment data. Crop Science 47: 643-655.##Yan, W. and Kang, M. S. 2003. GGE bioplot analysis: A graphical tool for breeders, geneticists and agronomist. CRC Press, Boca Raton, FL.##Zali, H., Farshadfar, E., Sabaghzadeh, S. H. and Karimzadeh, R. 2012. Evaluation of genotype×environment interaction in chickpea using measures of stability from AMMI medhod. Annals of Biological Research 3 (7): 3126-3136.##Zhang, Z., Lu, C. and Xiang, Z. H. 1998. Analysis of variety stability based on AMMI model. Acta Agronomica Sinica 24: 304-309.##Zobel, R. W., Wright, A. J. and Gaugh, H. G. 1988. Statistical analysis of a yield trail. Agronomy Journal 80: 388-393.## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,073 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 503 |