تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 738 |
تعداد مقالات | 6,952 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,878,379 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,706,690 |
تاثیر سدسازی بر تداوم و بزرگی خشکسالی (نمونه موردی: رود کرخه) | ||
مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
مقاله 7، دوره 1، شماره 3، اسفند 1399، صفحه 99-118 اصل مقاله (812.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2021.17642.1057 | ||
نویسندگان | ||
محمود داودی* 1؛ سیروس نبیونی2 | ||
1عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه گیلان | ||
2دکتری آب و هواشناسی (تغییرات آب و هوایی)، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
امروزه خشکسالی و کم آبی به یکی از معضلات بزرگ کشور تبدیل شده است و به عنوان یک راهکار، برای مبارزه با آن سدهای مختلفی در مناطق مختلف ایران احداث شدهاند. خشکسالی هیدرولوژیک از تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی تاثیر می پذیرند که در زمینه تاثیر تغییر اقلیم بر خشکسالی مطالعات خوبی انجام گرفته اما در مورد فعالیت های انسانی مطالعات کم بوده است. در این پژوهش سعی شده تا تاثیر سد کرخه بر خشکسالیهای هیدرلوژیکی بررسی شود. برای نیل به هدف تحقیق از داده های آماری 14 ایستگاه آبسنجی و 19 ایستگاه بارانسنجی با طول دوره آماری 30 ساله بهره برده شد. خشکسالی هیدرولوژیکی با شاخص SDI و خشکسالی هواشناسی با شاخص SPI محاسبه شد. در ادامه از روابط وایازی و همچنین تحلیل نمودار باکس پلات در محیط نرمافزار SPSS و تحلیل آمارههای توصیفی خشکسالیها به تفکیک دو دوره آماری قبل و بعد از احداث سد، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در حالی که قبل از احداث سد بزرگی و تداوم خشکسالیهای هیدرولوژیکی در مناطق بالادست حوضه آبریز بیشتر بوده است ولی با احداث سد، بزرگی و تداوم خشکسالی ها در پایین دست سد بیشتر شده که نشان دهندهی تاثیر منفی سد بر رود کرخه میباشد. از این رو میتوان گفت سد کرخه نه تنها نتواسته است خشکسالیهای هیدرولوژیکی منطقه را کاهش دهد بلکه باعث افزایش آنها نیز شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سد کرخه؛ خشکسالی؛ آزمون من کندال؛ شاخص SDI؛ شاخص SPI | ||
مراجع | ||
احمدی، فرشاد، رادمنش، فریدون (1393). بررسی روند تغییرات متوسط دمای ماهانه و سالانه نیمه شمالی کشور در نیم قرن اخیر، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 28، شماره 4: ص 865-855. استکی، عباسعلی (1382). تاثیر احداث سد بر تغییرات دما، PH، شوری، قلیائیت و سختی آب در رودخانه حنا (سمیرم)، مجله علمی شیلات ایران، سال 12، شماره 1: ص20-1. اوجی، روح اله (1392). تحلیل عدم قطعیت روشهای تک ایستگاهی و چند ایستگاهی در ریزگردانی مقادیر حدی دما و بارش غرب میانی ایران، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. پیرمرادیان، نادر، شمس نیا، سید امیر، بوستانی، فردین، شاهرخ نیا، محمد علی (1387). ارزیابی دوره بازگشت خشکسالی با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش SPI، مجله دانش نوین کشاورزی، سال چهارم، شماره 13: ص 21-7. حافظ پرست، مریم؛ امجد ملکی و ویدا عبدیپور (۱۳۹۳). روش تعیین بارش منطقهای حوضه مرگ با استفاده از چند ضلعی تیسن درArcGIS10، دومین کنفرانس ملی مخاطرات محیط زیست زاگرس، تهران: انجمن مهندسین محیط زیست زاگرس لرستان. سبزی پرور، علی اکبر، شادمانی، مجتبی (1390). تحلیل روند تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از آزمون من-کندال و اسپیرمن در مناطق خشک ایران، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 25، شماره 4: ص 834-823. سلطانی، سعید، سعادتی، سیده سارا (1386). پهنهبندی خشکسالی در استان اصفهان با استفاده از نمایه استاندارد بارش (SPI)، علوم مهندسی آبخیزداری ایران، سال اول-شماره2: ص 67-64. محمدی، بختیار (1390). تحلیل روند بارش سالانه ایران، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 22، پیاپی 43، شماره 3: ص 106-95. ولایتی، سعداله، کامکار یزد نژاد، مریم (1387). بررسی اثرات سدهای مخزنی بر کمیت و کیفیت آب زیرزمینی مخروط افکنهی پایین دست (نمونه موردی: سد طرق مشهد)، مجله جغرافیا و توسعهی ناحیهای، شماره 11: ص 185-167. Carlton, J.S., Mase, A.S., Knutson, C.L., Lemos, M.C., Haigh, T., Todey, D.P., Prokopy, L. S.,(2016). The effects of extreme drought on climate change beliefs, risk perceptions, and adaptation attitudes. Clim. Change 135 (2), 211–226.
ComEC (Commission of the European Communities), (2007). Communication from the commission to the European parliament and the council: addressing the challenge of water scarcity and droughts in the European Union. Brussels: Commission of the European Communities; 2007.
Dracup JA, Lee KS, (1980). Paulson Jr EG, On the statistical characteristics of drought events, Water Resource Research; 16, 289–296.
Fleig, A. K., M. Tallaksen, H. Hisdal, and S. Demuth, (2006). A global evaluation of streamflow drought characteristics, Hydrology and Earth System. Sciences., 10, 532– 552.
Gan, T.Y., Ito, M., Hülsmann, S., Qin, X., Lu, X.X., Liong, S.Y., Rutschman, P., Disse, M., Koivusalo, H.,(2016). Possible climate change/variability and human impacts, vulnerability of drought-prone regions, water resources and capacity building for Africa. Hydrol. Sci. J. 1–18.
Hao, Zengchao , Vijay P. Singh, (2015). Drought characterization from a multivariate perspective: A review, Journal of Hydrology, 527, 668–678.
Hao, Zengchao ,Fanghua Hao, VijayP.Singh, YoulongXia, WeiOuyang, XinyiShen, (2016). A theoretical drought classification method for the multivariate drought index based on distribution properties of standardized drought indices, Advances in Water Resources, 92, 240–247.
Hao, Zengchao, Fanghua Hao, Vijay P. Singh, Wei Ouyang, Hongguang Cheng, (2017). An integrated package for drought monitoring, prediction and analysis to aid drought modeling and assessment, Environmental Modelling & Software, 91, 199-209.
Hayes, M., Svoboda, M., Wall, N., Widhalm, M.,(2010). The lincoln declaration on drought indices: universal meteorological drought index recommended. Bull. Am. Meteor. Soc. 92 (4), 485–488.
http://drought.unl.edu
Jones, P.D. and Hulme, M., (1996). Calculating regional climatic time series for temperature and precipitation: methods and illustrations, International Journal of Climatology, 16, 361–377.
Ken Mix, Alan W. Groeger, Vicente L. Lopes, (2016). Impacts of dam construction on streamflows during drought periods in the Upper Colorado River Basin,Texas, Lakes and Reservoirs: Research and Management 21: 329–337.
Kim K-Y, Yi G-S, CSBio Lab., Information and Communications University (2008). Sequential KNN imputation method. R package version 1.0.1. http://csbio.icu.ac.kr
Li, Z.L, Xu, Z.X, Li, J.Y and Li, Z.J, (2008). Shift trend and step changes for runoff time series in the shiyang river basin, northwest china, Hydrological processes, 22, 4639-4646.
Lin, Qingxia, Zhiyong Wu, Vijay P. Singh, S.H.R. Sadeghi, Hai He, Guihua Lu, (2015). Correlation between hydrological drought, climatic factors, reservoir operation, and vegetation cover in the Xijiang Basin, South China, Journal of Hydrology, 549, 512–524.
Lopez-moreno, J.I, S.M, Vicente-serrano, S, Beguria, J. M. Garcı´a-Ruiz, M. M. Portela, A. B. Almeida, (2009). Dam effects on droughts magnitude and duration in a transboundary basin: The Lower River Tagus, Spain and Portugal, WATER RESOURCES RESEARCH, VOL. 45, W02405, 1-13.
Ma, M., Ren, L., Singh, V. P. , Yuan, F. , Chen, L., Yang, X., Liu, Y. , (2015). Hydrologic model-based Palmer indices for drought Characterization in the Yellow River basin, China. In: Stochastic Environmental Research and Risk Assessment., 20.
Mishra,Ashok K, Vijay P. Singh, (2010). A review of drought concepts, Journal of Hydrology, 391, 202–216.
Modaresi Rad, Arash, Bijan Ghahraman , Davar Khalili , Zahra Ghahremani , Samira Ahmadi Ardakani , (2017). Integrated meteorological and hydrological drought model: a management tool for proactive water resources planning of semi-arid regions, Advances in Water Resources, Accepted manuscript.
Nalbantis, I (2008). Evaluation of a hydrological drought index, European water, 23/24, 67-77.
Navarathinam K., M.A Gusyev, A. Hasegawa, J. Magome, K. Takeuchi, (2015). Agricultural flood and drought risk reduction by a proposed multi-purpose dam: A case study of the Malwathoya River Basin, Sri Lanka, 21st International Congress on Modelling and Simulation, Gold Coast, Australia, 29 Nov to 4 Dec 2015, pp1600-1606. www.mssanz.org.au/modsim2015.
Nawai J., M.A Gusyev, A. Hasegawa, K. Takeuchi, (2015). Flood and drought assessment with dam infrastructure: A case study of the Ba River basin, Fiji, 21st International Congress on Modelling and Simulation, Gold Coast, Australia, 29 Nov to 4 Dec 2015, pp1607-1613. www.mssanz.org.au/modsim2015.
Niu, J., Chen, J., Sun, L.,( 2015). Exploration of drought evolution using numerical simulations over the Xijiang (West River) basin in South China. J. Hydrol. 526, 68–77.
Oloruntade, Ajayi J., Thamer A. Mohammad, Abdul H. Ghazali, Aimrun Wayayok, (2017). Analysis of meteorological and hydrological droughts in the Niger-South Basin, Nigeria, Global and Planetary Change, Accepted manuscript.
Pathak, Abhishek A, Channaveerappa, B.M. Dodamani, (2016). Comparison of two hydrological drought indices, PerspectivesinScience, 8,626—628.
Rajsekhar, Deepthi, Vijay. P. Singh, Ashok. K. Mishra, (2015). Multivariate drought index: An information theory based approach for integrated drought assessment, Journal of Hydrology, 526, 164–182.
Rangecroft, Sally, Anne F. Van Loon, Héctor Maureira, Koen Verbist, David M. Hannah, (2016). Multi-method assessment of reservoir effects on hydrological droughts in an arid region, Earth System Dynamics Discussions, doi:10.5194/esd-2016-57, in review.
Soleimani Sardou, F., A. Bahremand, (2014). Hydrological Drought Analysis Using SDI Index in Halilrud Basin of Iran, Environmental Resources Research, Vol. 2, No. 1, 47-56.
Tigkas, Dimitris, Harris Vangelis, George Tsakiris, (2012). Drought and climatic change impact on streamflow in small watersheds, Science of the Total Environment, 440, 33–41.
Van Loon, A.F., G. Laaha, (2015). Hydrological drought severity explained by climate and catchment characteristics, Journal of Hydrology, 526, 3–14.
Van Vliet, M.T.H., Yearsley, J.R., Ludwig, F., Vogele, S., Lettenmaier, D.P., Kabat, P.,(2012). Vulnerability of US and European electricity supply to climate change. Nature Climate Change, 2 (9), 676–681.
Wang XL (2008). Penalized maximal F-test for detecting undocumented mean-shifts without trend-change. J Atmos Oceanic Tech 25:368–384.
Wang XL, Feng Y (2010). RHtestsV3 user manual. Climate Research Division, Science and Technology Branch, Environment Canada, Toronto, ON, Canada. http:// cccma. seos. uvic. ca/ ETCCDMI/ RHtest/RHtestsV3_UserManual.doc
Wang XL, Wen QH, Wu Y (2007). Penalized maximal t test for detecting undocumented mean change in climate data series. J App Meteorol Climatol 46:916–931. doi:10.1175/JAM2504.1
Wilhite, D., Glantz, M.,(1985). Understanding: the drought phenomenon: the role of definitions. Water Int. 10 (3), 111–120.
Yamini SuryajiJedhe, Dr.R.N.Sankhua, Dr.K.N.Dhumal, (2014). Drought Management Practices and Plans For Khadakwasla Reservoir, International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, Vol. 3, Issue 10, 16728-16735.
Yeh, Chen-Feng, Jinge Wang, Hsin-Fu Yeh, Cheng-Haw Lee, (2015). SDI and Markov Chains for Regional Drought Characteristics, Sustainability, 7, 10789-10808. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,010 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 625 |