تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,933 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,691 |
بازنمایی عنصر شخصیت در رمان چشمهایش و دل کور با کاربست نظریه «خود» در رویکرد جامعهشناختی«کنش متقابل نمادین» | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 12، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، فروردین 1400، صفحه 275-295 اصل مقاله (1.35 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2021.16859.2024 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی هادیان1؛ منصوره ثابت زاده* 2؛ حسین ابوالحسن تنهایی3 | ||
1دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد تهران جنوب داشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد تهران جنوب داشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
3دانشیار گروه علوم اجتماعی واحد تهران مرکز داشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
روایتشناسی، عنصر شخصیت را پیشبرنده نقشها و کنشها در روایت داستانی به شمار میآورد. نظریه جامعهشناختی «کنش متقابل نمادین» نیز بر چگونگی بروز و ظهور کنش دقت نظر دارد. با بهرهگیری از این رویکرد جامعهشناختی میتوان روش نقد را در روایتشناسی گسترش داد و جنبههای تازهای را در نقد متون روایی معرفی نمود. این مقاله ساختار «خود»، گونههای شخصیت، جهتگیری کنش و فرجام شخصیتهای رمان چشمهایش و دل کور را با کاربست نظریه «خود» در رویکرد جامعهشناختی «کنش متقابل نمادین» بازنمایی میکند. «من اجتماعی» بهمثابه واقعیتهای ساختی و فرهنگی بر یک دسته از «خودِ» شخصیتهای رمان چشمهایش سلطه دارد و دسته دیگر برمبنای «من» با اندیشندگی کنشگری میکنند. در رمان چشمهایش شخصیتها با دو نوع «خود جمعی» منفعل و کنشگر ترسیم میشوند. «خود جمعیِ» کنشگر با یک همکنشی، روایت داستان را در تقابل با ساختار سیاسی پیش میبرد. نتیجه کنش آنان حاشیهرانی از مناسبات سیاسی جهان رمان است. شخصیتها در رمان دل کور تحت تعیّن «من اجتماعی» هستند و «خود جمعیِ» خشن و منفعت طلبی را در جامعه رمان تشکیل میدهند. فرجام ضدیت «خود»های فردیِ کنشگر با «خود جمعی»، حاشیهرانی از مناسبات اجتماعی است. | ||
کلیدواژهها | ||
عنصر شخصیت؛ خود کنشگر؛ چشمهایش؛ دل کور؛ کنش متقابل نمادین | ||
مراجع | ||
استونز، ر. 1379. متفکران بزرگ جامعهشناسی، ترجمه م. میردامادی. تهران: مرکز.
اسلام، ع. و نوروزی، ز. و نظری، ف. 1392.«جامعهشناختی جنسیت در داستان نامههایی به آقاغوله براساس کنش متقابل نمادین». دوفصلنامه مطالعات ادبیات کودک، 1(7): 1-20.
بلومر، ه. 1388. کنش متقابلگرای نمادی، ترجمه ح. ابوالحسنتنهایی. تهران: نگاه اول.
تنهایی، ح. 1378. «جایگاه نظریه هربرت بلومر در جامعهشناسی معرفت». مجله دانشگاه اصفهان،10 (1و2): 39-58.
تنهایی، ح. 1393. درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعهشناسی، تهران: مرندیز و بهمن برنا.
تنهایی، ح. 1394. نظریههای جامعهشناسی، تهران: مرندیز و بهمن برنا.
توسلی، غ.1370. نظریههاى جامعهشناسى، تهران: سمت.
رنجبر، م. و خزانهدارلو، م. و مرادی، ا. 1395. «تحلیل جامعهشناختی نفثهالمصدور براساس نظریه کنش متقابل نمادین». دوفصلنامه جامعهشناسی تاریخی، 8 (3): 61-81.
ریترز، ج. 1386. نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمه م. ثلاثی. تهران: علمی.
زاهدی، ف. و نصرتی، ر. و نجیبی، آ. 1391. «بررسی نقشهای جنسگرایانـه در دو نمایشنامه خواب در فنجان خالی و شکلک اثر نغمـه ثمینـی براسـاس نظریـه کنش متقابل نمادین». دوفصلنامه جامعهشناسی هنر و ادبیات، 4 (2): 81-96.
سعید، ا. 1389. نشانههای روشنفکران، ترجمه م. افتخاری. تهران: آگاه.
فصیح، ا. 1372. دل کور: به روایتی دیگر، تهران: نو.
عبدوس، ف. و احمدیان، ن. 1395. «بررسی جامعهشناختی «کنش مشترک» از منظر تعاملگرایی نمادین «هربرت بلومر» در نمایشنامه تاریخی-سیاسی فنشن نوشته دیوید هر». مجله تئاتر، (65): 49-30.
علوی، ب.1372. چشمهایش، تهران: نگاه .
وبستر، ر. 1382. پیشدرآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه ا. دهنـوی. ویراسـتار ح. پاینـده. تهران: روزنگار. Blumer, H. 1969. Symbolic Interactionism, N.J: Prentice-Hall Inc. Barthes, R. 1975. “Introduction to the Structural Analysis of Narrative”. New Literary History, Vol. 6(2): 237-272. Ferrara, F. 1974. “Theory and Model for the structural Analysis of fiction”. New Literary History, Vol. 5(2): 245-268. James, H. 1963. “Art of fiction“. in Harmond worth, selected Literay Criticism Penguin: 79-92. Lauer, R.H. and Handel, W.H. 1977. Social Psychology: The Theory and Application of Symbolic Interactionism, Boston: Houghton Mifflin. Marx, K. 1967. Capital, ed. F. Engels. New York: International Publishers. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,045 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 992 |