تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,046 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,121,976 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,691 |
ارزیابی اثرات سن، جنس و مراحل تولیدمثلی روی شاخصهای خونی، ایمنی و هورمونی شگ ماهی (Alosa braschnikowi) دریای خزر (استان گیلان) | ||
فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان | ||
دوره 8، شماره 3، آذر 1399، صفحه 117-144 اصل مقاله (820.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/japb.2020.14408.1348 | ||
نویسندگان | ||
زکیه بنی مهد1؛ اکرم تهرانی فرد* 2؛ اعظم مشفق2 | ||
1کارشناس ارشد زیست شناسی دریا، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران | ||
2استادیار گروه زیست شناسی دریا، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران | ||
چکیده | ||
شگماهی Alosa braschnikowi دارای بیشترین فراوانی در خزر جنوبی است و یک گونه اقتصادی و ارزشمند به شمار میآید. ویژگیهای خونشناسی ماهیان یکی از با ارزشترین شواهد مراحل فیزیولوژیک ماهیان است. برای ارزیابی اثرات سن، جنس و مراحل تولیدمثلی روی شاخصهای خونی، ایمنی و هورمونی شگماهی، 37 قطعه ماهی در ساحل رودسر در بهمن و اسفند 1396 و فروردین، اردیبهشت و آبان 1397 به طور تصادفی صید شد. پس از صید، از ماهیان خونگیری شد و بعد از اندازهگیری شاخصهای خونی، ایمنی و هورمونی، ماهیان بر اساس جنسیت، رده سنی (3، 4 و 5 سال) و مرحله تولیدمثلی (قبل، هنگام و بعد از تخمریزی) با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین جنس نر و ماده تقریبا در هیچ یک از شاخصهای خونی، ایمنی و هورمونی اختلاف معنیدار مشاهده نشد (05/0P>) و تنها ائوزینوفیل و تستوسترون دارای اختلاف معنیدار آماری بودند (05/0p <). در مقایسه بین سنین مختلف نیز، میزان گلبولهای قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، کورتیزول و MCHC دارای اختلاف معنیدار بود (05/0p <) و شاخصهای دیگر اختلاف معنیدار آماری نداشتند (05/0P>). مقایسه مراحل مختلف تولیدمثلی اختلاف معنیداری را در بیشتر شاخصها نشان داد. به طور کلی، شاخصهای خونی، ایمنی و هورمونی این ماهی متاثر از جنسیت نبود، اما سن روی تعدادی از شاخصها موثر بود و مراحل تولیدمثلی نیز روی بیشتر شاخصها تاثیر به سزایی داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
شگماهی؛ شاخصهای خونی؛ دریای خزر | ||
مراجع | ||
اجرائی ف.، خارا ح.، قیاسی م.، نظامی ش.ع. و باوند سوادکوهی ا. 1392. اثر سن روی برخی پارامترهای سلولی و بیوشیمیایی خون ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella). مجله فنآوریهای نوین در توسعه آبزیپروری (شیلات)، 7(2): 14-7. افرائی بندپی م.ع.، پرافکنده حقیقی ف. و جانباز ع.ا. 1385. فراوانی و تنوع گونهای شگماهیان سواحل استانهای مازندران و گلستان. مجله علمی شیلات ایران، 15(1): 32-21. حاتمی م. و نصریتجن م. 1396. بررسی برخی از فاکتورهای هماتولوژیک تاسماهی سیبری پرورشی (Acipenser baeri) در ردههای سنی مختلف (بچه ماهی، جوان و مولد). علوم تکثیر و آبزیپروری، 4(12): 20-11. حسینی ص.، جیران آ.، عقیلی ک. و رضایی شیرازی ع. 1390. بررسی مورفومتریک و مریستیک در شناسایی گونههای جنس Alosa (Clupeidae) در سواحل استان گیلان (جنوب غربی دریای خزر). مجله آبزیان و شیلات، 2(7): 17-9. حیاتبخش م.ر.، خارا ح.، صیادبورانی م.، احمدنژاد م.، دقیق روحی ج.، موحد ر. و رهبر م. 1389. بررسی فاکتورهای خونی ماهی سیم دریای خزر (Abramis brama orientalis) (سواحل بندر انزلی). مجله علوم زیستی، 4(2): 57-47. خارا ح.، شیردره ش. و احمدنژاد م. 1397. بررسی فاکتورهای خونی، بیوشیمیایی و ایمنی در کفال طلایی (Liza auratus) در سنین و جنسهای مختلف (سواحل بندر انزلی). مجله زیستشناسی دریا، 10(4): 92-83. خدادوست ع.، ایمانپور م.ر.، خارا ح. و تقیزاده، و. 1394. بلوغ جنسی و سطوح هورمونهای استروئیدی گنادی در اردکماهی (Esox lucius Linnaeus, 1758) تالاب انزلی. توسعه آبزیپروری، 9(1): 41-33. خدادوست ع.، راستا م.، خارا ح. و رهبر م. 1391. ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺴﺘﯽ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی هماوری ﺳﯿﺎهﻣﺎﻫﯽ ﻧﺮ (Capoeta capoeta gracilis, Keyserling 1861) در رودﺧﺎﻧﻪ ﺳﻔﯿﺪرود. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی و ﺗﮑﻮﯾﻦ ﺟﺎﻧﻮری داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، 5(3): 66-59. ذاکر ف.، ایمانپور نمین ج.، ستاری م. و هادوی م. 1395. فعالیت لایزوزیم سرم خون و موکوس پوست ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frisii) در اکوسیستم آب لبشور و شیرین. نشریه توسعه آبزیپروری، 10(1): 61-53. راستا م.، خدادوست ع.، خارا ح. و رهبر م. 1390. ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺴﺘﯽ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی هماوری ﺳﯿﺎهﻣﺎﻫﯽ ماده (Capoeta capoeta gracilis, Keyserling 1861) در رودﺧﺎﻧﻪ ﺳﻔﯿﺪرود. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ محیط زیست جانوری، 3(2): 48-41. رستمنژاد م.، خارا ح. و احمدنژاد م. 1397. ارزیابی توان تولیدمثلی و بافتشناسی گنادهای مولدین سیاهکولی (Vimba vimba persa) مهاجر به تالاب انزلی و رودخانه سفیدرود. مجله منابع طبیعی ایران، 71(4): 341-329. رفعتی ه.، میرواقفی ع.ر. و سلطانی م. 1394. بررسی تغییرات آندروژنیک برخی شاخصهای ایمنی و خون ماهی نر قزلآلای رنگینکمان (Oncorhynchus mykiss) در فصل تکثیر. مجله منابع طبیعی ایران، 68(4): 554-545. ستاری م. 1389. ماهی شناسی (1): تشریح و فیزیولوژی. انتشارات حقشناس. 862ص. سلطانزاده ز.، نوری ا. و سجادی م.م. 1392. بررسی روند تغییرات سطوح هورمون تستوسترون در ماهی Abudefduf vaigiensis در ساحل شمالی جزیره قشم، خلیج فارس. مجله بوم شناسی آبزیان، 3(1): 7-1. شریفپور ع.، سلطانی م.، عبدالحی ح. و قیومی ر. 1381. اثر بیهوشکنندگی اسانس گل میخک در شرایط مختلف pH و درجه حرارت در بچه ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio). مجله علمی شیلات ایران، 11(4): 74-59. عباسی ف.، عریان ش. و متینفر ع. 1387. تغییرات هورمونهای جنسی در طی مراحل رشد تخمدان ماهی Epinephelus coioides در خلیج فارس. پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان، 21(2): 80-72. فلاحتکار ب. و پورحسین سارمه س. 1392. تغییرات بیوشیمیایی، استروئیدهای جنسی و پارامترهای هماتولوژیک در قبل و پس از تخمریزی ماهی سوف سفید (Sander lucioperca). پژوهشهای جانوری، 26(3): 343-333. قلیچی ا.، جرجانی س.، اکرمی ر.، مخدومی ن.م. و کاظمی ر. 1391. نوسانات استروئیدهای جنسی سنین مختلف فیلماهیان پرورشی (Huso huso) کارگاه شهید مرجانی گرگان. مجله علمی شیلات ایران، 21(2): 88-77. محمدیان ت.، آلبوشکه ن.، محمدیان ع.، مصباح م.، محمدی ا. و شیرالی ط. 1393. روند تغییرات سالانه هورمونهای استروئیدی جنسی مولدین ماهی بنی (Barbus sharpeyi). تحقیقات دامپزشکی، 69(2): 164-159. یاسمی م.، رفیع پرهیزکار ح.، تیزکار ب. و یوسفی جوردهی ا. 1395. تغییرات سطوح هورمونهای استروئید جنسی، یون کلسیم و آنزیم آلکالین فسفاتاز طی مراحل مختلف رسیدگی جنسی در مولدین کپور نقرهای (Hypophthalmichthys molitrix). مجلهپژوهشهای جانوری، 29(4): 514-503. Acerete L., Balasch J.C., Espinosa E., Josa A. and Tort L. 2004. Physiological responses in Eurasian perch (Perca fluviayilis) subjected to stress by transport and handling. Aquaculture, 237: 167–178. Anthony O., kechukwu I. and Obinnaya C. 2010. Haematological profile of the African lungfish, Protopterus annectens of Anambra River, Nigeria. Journal of American Science, 6: 123–130.
Aras M., Bayir A., Sirkecioglu A.N., Polat H. and Bayir M. 2008. Seasonal variations in serum lipids, lipoproteins and some haematological parameters of chub (Leuciscus cephalus). Italian Journal of Animal Science, 7(4): 439–448.
Baghizadeh E. and Khara H. 2015. Variability in hematology and plasma indices of common carp (Cyprinus carpio), associated with age, sex and hormonal treatment. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 14(1): 99–111.
Bani A. and Haghi-Vayghan A. 2011. Temporal variations in haematological and biochemical indices of Caspian kutum, Rutilus frisii kutum. Ichthyological Research, 58: 126–133.
Biswass S.P. 1993. Manual of Method in Fish Biology. South Asian Publisher, India. 145P.
Blaxhall P.C. and Daisley K.W. 1983. Roution haematological methods for use with fish blood. Fish Biology, 5: 771–781.
Bucci M. and Murphy C.R. 2001. Hormonal control of enzyme activity during the plasma membrane transformation of uterine epithelial cells. Cell Biology International, 25(9): 859–871.
Carolsfeld J., Scott A.P., Collins P.M. and Sherwood N.M. 1996. Reproductive steroids during maturation in a primitive teleost, the Pacific herring (Clupea harengus pallasi). General and Comparative Endocrinology, 103: 331–348.
Cicik B. and Engin K. 2005. The effects of cadmium on levels of glucose in serum and glycogen reserves in the liver and muscle tissues of Cyprinus carpio. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29(1): 113–117.
Ellis A.E. 1977. The leucocytes of fish: A review. Journal of Fish Biology, 11: 453–491.
Feist G., Van Enennaam J.P., Doroshov S.I., Schreck C.B. and Schneider R.P. 2004. Early identification of sex in cultured white sturgeon (Acipenser transmontanus) using plasma steroid levels. Aquaculture, 232: 581–590.
Firouzbakhsh F., Abedi Z., Rahmani H. and Khalesi M.A. 2013. Comparative study of some blood factors in male and female Caspian kutum (Rutilus frisii kutum) broodstock from the southern basin of the Caspian Sea. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 37: 320–325.
Fourie F.L.R. and Hattingh J. 1976. A seasonal study of the haematology of carp, Cyprinus carpio from a locality in the Transvaal, South Africa. African Zoology, 1: 75–80.
Ghobeishavi A., Mousavi S.M., Yavari V., Kochanian P. and Zakeri M. 2016. The innate immunity changes of the female anadromous hilsa shad, Tenualosa ilisha, during spawning and post spawning season. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 15(4): 1526–1539.
Heidari B., Roozati S.A. and Yavari L. 2010. Changes in plasma levels of steroid hormones during oocyte development of Caspian kutum (Rutilus frisii kutum, Kamensky, 1901). Animal Reproduction Science, 7(4): 373–381.
Hogasen H.R. and Prunet P. 1997. Plasma levels of thyroxine, prolactin and cortisol in migrating and resident wild arctic char, Salvelinus alpinus. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 54: 2947–2954.
Houston A.H. 1990. Blood and circulation. In: Schreck C.B. and Moyle P.B. (Eds.). Methods in Fish Biology. American Fisheries Society, USA. 335P.
Hrubec T.C., Smith S.A. and Robertson J.L. 2001. Age related in haematology and chemistry values of hybrid striped bass chrysops Morone saxatilis. Veterinary Clinical Pathology, 30: 8–15.
Jamalzadeh H.R. and Ghomi M.R. 2009. Hematological parameters of Caspian salmon Salmo trutta caspius associated with age and season. Marine and Freshwater Behaviour and Physiology, 42: 81–87.
Jamalzadeh H.R., Akhundian M., Kabir M., Khara H., Mirrasuli E., Hajirezaee S. and Golpour A. 2013. Changes of gonadosomatic index and plasma levels of cortisol in the male and female captive Caspian brown trout, Salmo trutta caspius (Kessler, 1877) during the reproductive cycle. Journal of Applied Animal Research, 41(2): 133–136.
Jawad L.A., Al-Mukhtar M.A. and Ahmed H.K. 2004. The relationship between haematocrit and some biological parameters of the Indian shad, Tenualosa ilisha (Family Clupeidae). Animal Biodiversity and Conservation, 27: 478–483.
Karimi S., Kochinian P. and Salati A.P. 2013. The effect of sexuality on some haematological parameters of the yellowfin seabream, Acanthopagrus latus in Persian Gulf. Iranian Journal of Veterinary Research, 14(1): 65–68.
Kavitha C., Malarvizhi S., Senthil K. and Ramesh M. 2010. Toxicological effects of arsenate exposure on hematological, biochemical and liver transaminases activity in an Indian major carp, Catla catla. Food and Chemical Toxicology, 48: 2848–2854.
Khodadoust A., Imanpoor M.R., Taghizadeh V., Khara H., Rahbar M. and Rasta M. 2013. Study on levels of sex steroid hormones of pike (Esox lucius Linnaeus, 1758) in Anzali Wetland. Global Veterinaria, 10(3): 354–359.
Klontz G.W. 1994. Fish hematology. P: 121–132. In: Stolen J.S., Fletcher T.C., Rowley A.F., Kelikoff T.C., Kaattari S.L. and Smith S.A. (Eds.). Techniques in Fish Immunology. SOS Publications, USA.
Langer S., Sharma J. and Raj Kant K. 2013. Seasonal variations in haematological parameters of Hill stream fish, Garra gotyla from Jhajjar Stream of Jammu region, India. International Journal of Fisheries and Aquaculture Sciences, 3(1): 63–70.
Li G.L., Liu X.C. and Lin H.R. 2007. Seasonal changes of serum sex steroids concentration and aromatase activity of gonad and brain in red-spotted grouper (Epinephelus akaara). Animal Reproduction Science, 99(1-2): 156–166.
Luskova V. 1998. Factors affecting haematological indices in free-living fish populations. Acta Veterinary Brno, 67: 249–255.
Matsche M.A., Rosemary K. and Stence C.P. 2017. A comparison of hematology, plasma chemistry, and injuries in Hickory shad (Alosa mediocris) captured by electrofishing or angling during a spawning run. Veterinary Clinical Pathology, 46(3): 471–482.
Nikolsky G.V. 1963. The Ecology of Fishes. Academic Press, London. 350P.
Oner M., Atli G. and Canli M. 2008. Changes in serum biochemical parameters of freshwater fish Oreochromis niloticus following prolonged metal (Ag, Cd, Cr, Cu, Zn) exposures. Environmental Toxicology and Chemistry, 27: 360–366.
Paknejad S., Heidari A. and Mousavi-Sabet H. 2014. Morphological variation of shad fish Alosa brashnicowi (Teleostei, Clupeidae) populations along the southern Caspian Sea coasts, using a truss system. International Journal of Aquatic Biology, 2(6): 330–336.
Parma D.E. and Croux M.J. 1994. Some haematological parameters in Prochilodus lineatus. Review Hydrobiology Tropical, 2: 113–119.
Patriche T., Patriche N., Bocioc E. and Coada M.T. 2011. Serum biochemical parameters of farmed carp (Cyprinus carpio). Aquaculture, Aquarium, Conservation and Legislation-International Journal of the Bioflux Society, 4: 137–140.
Pottinger T.G. and Carrick T.R. 2001. ACTH does not mediate divergent stress responsiveness in rainbow trout. Comparative Biochemistry and Physiology A, 129(2-3): 399–404.
Pradhan S.C., Patra A.K., Sarkar B. and Pal A. 2012. Seasonal changes in hematological parameters of Catla catla (Hamilton 1822). Comparative Clinical Pathology, 21(6): 1473–1481.
Prunet P., Boeuf G. and Houdebine L.M. 1985. Plasma and pituitary prolactin levels in rainbow trout during adaptation to different salinities. Journal of Experimental Zoology, 235: 187–196.
Qstegaard A.E., Martin S.A.M., Wang T., Stet R.J.M. and Secombes C.J. 2009. Rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) possess multiple novel immunoglobulin-like transcripts containing either an ITAM or ITIMs. Developmental and Comparative Immunology, 33: 525–532.
Radu D., Oprea L., Bucur C., Costache M. and Oprea D. 2009. Characteristics of haematological parameters for carp culture and Koi (Cyprinus carpio Linneaus, 1758) reared in an intensive system. Bulletin of University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Animal Science and Biotechnology, 66(1-2): 336–342.
Rotllant J., Balm P.H.M., Perez-Sanchez J., Wendelaar-Bonga S.E. and Tort L. 2001. Pituitary and interrenal function in gilthead sea bream (Sparus aurata L., Teleostei) after handling and confinement stress. General and Comparative Endocrinology, 121: 333–342.
Saha N.R., Usami T. and Suzuki Y. 2002. Seasonal changes in the immune activities of common carp (Cyprinus carpio). Fish Physiology and Biochemistry, 26(4): 379–387.
Sandstrom O. 1989. Seasonal variations in some blood parameters in perch, Perca fluviatilis L. Journal of Applied Ichthyology, 5: 80–84.
Schneider J.C. 2000. Manual of Fisheries Survey Methods II: With Periodic Updates (No. 25). Michigan Department of Natural Resources, USA. 144P.
Semenkova T.B., Barannikova I.A., Kime D.E., McAllister B.G., Bayunova L.V., Dyubin V.P. and Kolmakov N.N. 2002. Sex steroid profiles in female and male stellate sturgeon during final maturation induced by hormonal treatment. Journal of Applied Ichthyology, 18: 375–381.
Shafiei Sabet S., Imanpoor M.R., Aminian Fatideh B. and Gorgin S. 2016. Variations in plasma sex steroid hormones of the wild Caspian cyprinid fish, kutum (Rutilus frisii Kutum). Journal of Cell and Molecular Research, 8(1): 25–34.
Shankar D.S., Sharma A. and Kulkarni R.S. 2015. Role of cortisol and its effect on male freshwater fish Notopterus notopterus (Pallas) during four reproductive phases. International Journal of Pure and Applied Bioscience, 3(5): 73–81.
Sharma P.K., Sharma B.K., Sharma S.K. and Upadhyay B. 2017. Comparative haematology of pre and post spawning common carp (Cyprinus carpio). Journal of Entomology and Zoology Studies, 5(5): 1793–1798.
Sheikh Z.A. and Ahmed I. 2016. Seasonal changes in hematological parameters of snow trout Schizothorax plagiostomus (Heckel 1838). International Journal of Fauna and Biological Studies, 3: 33–38.
Stolen J.S., Fletcher T.C., Rowley A.F., Zelikoff J.T., Kaattari S.L. and Smith S.A. 1994. Techniques in Fish Immunology. SOS Publication, USA. 195P.
Suleymanov S.S., Salavatian M. and Azizov A.P. 2013. Ecological status of dolgin herring Alosa braschnikowii braschnikowii in the Caspian Sea. Scholars Research Library, Annals of Biological Research, 4(8): 50–55.
Svetina A., Matasin Z., Tofant A., Vucemilo M. and Fuan N. 2002. Haematology and some blood chemical parameters of young carp till the age of three years. Acta Veterinaria Hungarica, 50: 459–467.
Svoboda M., Kouril J., Hamakova J., Kalab P., Savina L., Svobodova Z. and Vykusova B. 2001. Biochemical profile of blood plasma of tench (Tinca tinca L.) during pre- and post spawning period. Acta Veterinaria Brno, 70: 259–268.
Vazirzadeh A., Mojazi Amiri B. and Fostier A. 2014. Ovarian development and related changes in steroid hormones in female wild common carp (Cyprinus carpio), from the south-eastern Caspian Sea. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 98(6): 1060–1067.
Vladic T.V., Afzelius B.A. and Bronnikov G.E. 2002. Sperm quality as reflected through morphology in salmon alternative life histories. Biology of Reproduction, 66(1): 98–105.
Yousefzadeh F. and Khara H. 2015. Changes in blood chemistry and hematological indices of Capoeta capoeta gracilis in relation to age, sex, and geographic location. Comparative Clinical Pathology, 24: 791–795.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,667 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 713 |