تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,936 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,701 |
کارناوالگرایی در دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 3، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، فروردین 1400، صفحه 55-80 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2020.15444.1918 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جمشیدی شال* 1؛ محمد پارسانسب2 | ||
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران. | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی تهران، ایران | ||
چکیده | ||
میخاییل باختین در تبارشناسی نثر رمانگرا، که بستر چندصدایی، مقابله با ایدهآلیسم و تکسویگی فرهنگ هر جامعه است، به پدیده و مفهوم «کارناوال» میرسد. به زعم او رمان همچون کارناوالهای اعصار گذشته، میدان همایندی صداهای فرادست و فرودست، ظهور همه گونههای طردشده از آدمیان و زبان و ایدهها، و تجلی دموکراسی و آزادی از انقیاد سلسلهمراتبهای برساخته است. او با طرح مسأله کارناوالگرایی ظرفیت ضداقتدار و کنش انتقادی رمان را در ایجاد شبکهای از مقولات چندصدایی، رئالیسم گروتسک، زبان کوچهوبازار، بیگانهبودگی و تاجگذاری و خلع ید میداند. شهرام رحیمیان در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد، با طرح سوژه نامتعین و کرونوتوپ آستانهای و پیرنگ تقابلی، جهانی کارناوالی خلق کرده که بسیاری از گفتمانهای غالب و هنجارهای برساخته را به چالش میکشد. در این مقاله، ضمن معرفی اجمالی «کارناوالگرایی» باختین، به بازخوانی رمان یادشده از این منظر پرداختهایم. نتایج بهدستآمده از پژوهش به نگاه انتقادی اثر، به غلبه گفتمان تکسویه «تعهد» در تاریخ معاصر ایران، ایجاد خودآگاهی در خواننده نسبت به امکان سوژگی و تواناییاش در فراروی از مرزهای سلطه، و برهمکنش فضای سیاسی جامعه و تفکر انتقادی گواهی میدهند. | ||
کلیدواژهها | ||
کارناوالگرایی؛ باختین؛ تفکر انتقادی؛ دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد | ||
مراجع | ||
استادمحمدی، ن. و فقیهی، ح. و هاجری، ح. 1396. «بررسی مصداقهای چندصدایی در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد». زبان و ادبیات فارسی، 25 (83): 23-42.
باختین، م. 1391. تخیل مکالمهای: جستارهایی درباره رمان، ترجمه ر. پورآذر، تهران: نی.
باختین، م . 1396. مسائل بوطیقای داستایفسکی، ترجمه ن. مرادیانی. تهران: حکمت کلمه.
پاتریک، ف. 1384. «کارناوالسک: فیلم و نظم اجتماعی». هنر و معماری: بیناب (سوره مهر)، ترجمه ع عامری مهابادی. (8): 256-285.
پاینده، ح. 1389. «شخصیتپردازی کوبیستی در یک رمان مدرن ایرانی». اطلاعات حکمت و معرفت، 5(1): 9-17.
پاینده، ح. 1394. گشودن رمان: رمان ایران در پرتو نظریه و نقد ادبی، تهران: مروارید.
توبیاس، ر.ب. 1392. بیست کهن الگوی پیرنگ و طرز ساخت آن، ترجمه ا. راهنشین. تهران: ساقی.
جمشیدی، ع. 1397. «زیباییشناسی دریچه در سینما و نقاشی: نکاتی در باب درها و پنجرهها (2)». نهست، http://www.nhst.ir/.
حسنزاده، ا. و جدیدی، ا. 1390. « تحلیل روانکاوانه شخصیت دکتر نون در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد». کتاب ماه ادبیات، (169): 94-97.
خادمیان، ط. و قابل رحمت، ف. 1394. «کنشهای جمعی کارناوالی و فضای شهری». مطالعات جامعهشناختی شهری، 5 (17): 179-212.
رحیمیان، ش. 1383. دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد، تهران: نیلوفر.
روزیک، ا. 1396. «ماسک و تغییر شکل در آیین، کارناوال و نمایشی». هنر و معماری، ترجمه س. کی ماس، (214): 56-60.
شمیسا، س. 1386. معانی، تهران: میترا.
عظیمدخت، ذ. 1395. «بینامتنیت در رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد: تحلیلی گفتمانی-اعتقادی». زبانکاوی، (2): 57-79.
فوکو، م. 1390. تاریخ جنون، ترجمه ف. ولیانی. تهران: هرمس.
قاسمزاده، ع. و گرجی، م. 1390. «تحلیل گفتمان انتقادی رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست داشت». ادب پژوهی، (17): 33-64.
کوندرا، م. 1386. جاودانگی، ترجمه ح. کامرانی. تهران: علم.
گلدمن، ل و دیگران. 1390. درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات: مجموعه مقاله، گردآورنده و مترجم م. پوینده، تهران: نقش جهان.
نولز، ر. 1391. شکسپیر و کارناوال پس از باختین، ترجمه ر. پورآذر. تهران: هرمس.
هورتون، ا. بیتا، «سبکی تحملناپذیر نظریه فیلم کمدی». فارابی، ترجمه ا. نیکفرجام، دوره 7(3): 222-237.
هولکوییست، م. 1395. مکالمهگرایی (میخائیل باختین و جهانش)، ترجمه م. امیرخانلو. تهران: نیلوفر.
Bakhtin, M.M. 1984. Rabelais and His World, Trans H. Iswolsky. Indiana University Press: Bloomington. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,049 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 949 |