تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,122 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,275,741 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,911,590 |
نقش دلالت زمانی در تبیین کاربردهای حال التزامی در زبان فارسی معاصر | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، فروردین 1399، صفحه 147-167 اصل مقاله (940.51 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2020.14225.1392 | ||
نویسندگان | ||
مونا ولی پور* 1؛ شفیع نعیمایی عالی2 | ||
1استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دانشآموختۀ کارشناسیارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشگاه علامه طباطبایی | ||
چکیده | ||
در این پژوهش در جستوجوی تبیینی یکدست برای تمامی کاربردهای حال التزامی در زبان فارسی معاصر، ابتدا با اتکا به پیکرهای با حدود ۳۰۰۰ جملۀ حال التزامی، استخراج و دستهبندی شدهاست. در جملات ساده و در بندهای موصولی، عامل التزامیساز عموماً معنایی است. عامل التزامیساز در بندهای متممی و بندهای قیدی، بهترتیب فعل جملۀ اصلی و حرف ربط است. در ادامه با استفاده از رویکرد کامری و تمایز سهشقی زمان گفتار، زمان رویداد و زمان مرجع نشان دادیم که حال التزامی دارای زمان نسبی (مقابل زمان مطلق) است. همچنین با اتخاذ رویکرد درزی و کواک در تبیین کاربردهای التزامی در بندهای متممی، به بررسی کاربردهای این وجه در جملات ساده و بندهای موصولی و قیدی جملات مرکب پرداختهایم. نتیجه اینکه زمان مرجع در جملات ساده و بندهای موصولی برابر با زمان گفتار است؛ طوریکه این افعال لزوماً به حال یا آینده اشاره دارند. در بندهای متممی فعل بند اصلی، زمان مرجع فعل التزامی است. زمان مرجع در بندهای قیدی بسته به نوع حرف ربط، ممکن است برابر با زمان گفتار یا زمان فعل اصلی باشد. چه زمان مرجع، برابر با زمان گفتار باشد و چه برابر با زمان فعل اصلی باشد، در هر صورت فعل التزامی دارای «زمان نسبی غیرگذشته» است. | ||
کلیدواژهها | ||
وجه؛ زمان دستوری؛ التزامی؛ زمان نسبی؛ زمان مرجع | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، ح. 1388. نگارش پیشرفته (ویژه زبانآموزان غیرایرانی)، بیجا: حمید ابراهیمی. احمدی گیوی، ح. و ح. انوری. 1379. دستور زبان فارسی۱، تهران: فاطمی. اخلاقی، ف. 1386. «بایستن، شدن و توانستن: سه فعل وجهی در فارسی امروز»، دستور، (۳):۸۲ -۱۳۲. اخلاقی، ف. 1389. «بررسی ردهشناختی متممافزایی در فارسی امروز»، دستور، (۶): ۱۰۰ -۱۴۹. ارژنگ، غ. 1387. دستور زبان فارسی امروز، تهران: قطره. اکبری، م. و م. ولیپور. 1395. «نقد و تحلیل انواع وجه فعلی در فارسی»، ادب فارسی، ۶(۱): ۱- ۱۵. انوشه، م. 1393. «ضمیر پوچواژهای پنهان در زبان فارسی: رویکردی کمینهگرا»، زبانشناسی و گویشهای خراسان، (11): ۲۹- ۵۳. ایلخانیپور، ن. 1394. صفات وجهی در زبان فارسی، تهران: مرکز. باطنی، م. 1348. توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر. بیضایی، ب. 1373. مسافران، تهران: روشنگران. بیضایی، ب. 1392. سگکشی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. ثقفی، س. 1395 و 1396. موفقیت، ش۳۲۶، ۳۴۵ و 346. جعفری، ف. 1390. دستور کاربردی، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسۀ لغتنامۀ دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی. حبیب اصفهانی، م. 1289ق. دستور سخن، استانبول. حقشناس، ع. و همکاران. 1387. دستور زبان فارسی ویژۀ دوره کاردانی و کارشناسی زبان و ادبیات فارسی تربیت معلم، تهران: مدرسه. خانلری، پ. 1377. دستورزبان فارسی، تهران: توس. خیامپور، ع. 1347. دستور زبان فارسی، تبریز: کتابفروشی تهران. داییجواد، ر. 1340. دستور زبان فارسی و راهنمای تجزیه و ترکیب، اصفهان: کتابفروشی تأیید. دبیرسیاقی، م. 1345. دستور زبان فارسی، تهران: علمی. درخشنده، پ. و م. بهرامی. 1393. هیس! دخترها فریاد نمیزنند، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. درزی، ع. و ش. تفکر رضایی. 1389. «پوچواژه در زبان فارسی»، پژوهشهای زبانشناسی، ۲(2): ۵۷ -۷۳. ذوالنور، ر. 1348. دستور پارسی، تهران: ارغنون. راسخمهند، م. و همکاران. 1393. فرهنگ توصیفی نحو، تهران: علمی. رحیمیان، ج. 1390. «جنبههای صوری و معنایی عناصر وجهی در جملههای فارسی»، زبان و زبانشناسی، (۱۳): ۳۳- ۵۰. رحیمیان، ج. و ع. خرمائی. 1398. «راههای بیان التزام و کاربردهای صورتهای التزامی در زبان فارسی»، پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 9(17): 47- 57. رحیمیان، ج. و م. عموزاده. 1392. «افعال وجهی در زبان فارسی و بیان وجهیت»، پژوهشهای زبانی، ۴(1): ۲۱-۴۰. شفائی، ا. 1363. مبانی علمی دستور زبان فارسی، تهران، نوین. صادقی، ع. و غ. ارژنگ. 1358. دستور سال دوم (آموزش متوسطه عمومی فرهنگ و ادب)، تهران: سازمان کتابهای درسی. طالقانی، ک. 1352. اصول دستور زبان فارسی، تهران: امیرکبیر. طبیبزاده، ا. 1385. ظرفیت فعل و ساختهای بنیادی جمله در فارسی امروز، تهران: مرکز. طبیبزاده، ا. 1391. دستور زبان فارسی براساس نظریۀ گروههای خودگردان در دستور وابستگی، تهران: مرکز. عابدی، م. و م. ولیپور. 1397. «نگاهی تازه به طبقهبندی جملات شرطی از منظر آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان»، مجموعه مقالات دومین همایش ملی دوسالانۀ آزفا، به کوشش رضامراد صحرایی و مهینناز میردهقان، تهران: خاموش: ۳۴۹-۳۷۶. عموزاده، م. و ح. رضایی. 1391. «بررسی مفاهیم وجهی زمان دستوری در زبان فارسی»، پژوهشهای زبانی، 3(1): 52 -76. فرشیدورد، خ. 1382. دستور مفصل امروز، تهران: سخن. قریب، ع. 1338. دستور زبان فارسی به اسلوب السنۀ مغرب زمین، تهران: کتابفروشی علمیۀ اسلامیه. قریب، ع. 1355. دستور زبان فارسی، تهران: کتابفروشی مرکزی. کیارستمی، ع. 1368. خانۀ دوست کجاست، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. لازار، ژ. 1384. دستور زبان معاصر فارسی، ترجمۀ مهستی بحرینی، توضیحات و حواشی هرمز میلانیان، تهران: هرمس. متولیان، ر. 1395. «بازنمایی نحوی افعال وجهی ʼبایستنʽ و ʼشدنʽ در زبان فارسی»، جستارهای زبانی، ۷(7): ۱۲۵ -۱۵۰. مجیدی، م. 1389. آواز گنجشکها، تهران: نیستان. مشکور، م. 1353. دستورنامه، تهران: مؤسسه مطبوعاتی شرق. ملاقلیپور، ر. 1379. نسل سوخته، تهران: نقش و نگار. وحیدیان، ت.، و غ. عمرانی. 1387. دستور زبان فارسی۱، تهران: سمت. Comrie, B. 1985. Tense, Cambridge: Cambridge University Press. Dancygier, B. and E. Sweetser. 1996. “Conditionals, distancing and alternative spaces”, in Conceptual Structure, Discourse and Language, Edited by Adele E. Goldberg; Stanford: Center for The Study of Language and Information, Pp: 109-136. Darzi, A.and S. Kwak. 2015. "Syntax and semantics of subjunctive clauses in Persian", Lingua, 153, 1-13. Giannakidou, A. 2013. “(Non) veridicality, evaluation, and event actualization: evidence from the subjunctive in relative clauses” in Nonveridicality, Perspective, and Discourse Coherence, M. Taboada and R. Tvranc (eds.), Leiden: Brill, Studies in Pragmatics Series. Givon, T. 2001. Syntax, Amsterdam: John Benjamins. Hiraiwa, K. 2001. “Multiple agree and defective intervention constraint in Japanese”, MIT Working Papers Linguist. 40, 67-80. Landau, I., 2004. “The scale of finiteness and the calculus of control”, Natural Language & Linguistic Theory, 22: 811–877. Noonan, M. 1985. “complementation”, Language Typology and Syntactic Description, V2: Complex Constructions, Edited by: T. Shopen, Cambridge: Cambridge University Press, 42-140. Portner, P. 2009. Modality, Oxford: Oxford University Press. Reichenbach, H., 1947. Elements of Symbolic Logic. Berkeley: University of California Press. Taleghani, A. H. 2008. Modality, Aspect and Negation in Persian, Amsterdam: John Benjamins. Tavangar, M. and M. Amouzadeh. 2009. “Subjective modality and tense in Persian”, Language Sciences, 31: 853–873. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 851 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 570 |