تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,246,091 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,792 |
بررسی و دستهبندی معنایی اجزای کلام زبان فارسی برپایۀ نظریۀ لیبر | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 5، دوره 1، شماره 2، مهر 1395، صفحه 93-115 اصل مقاله (873.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عباسعلی آهنگر* 1؛ ابراهیم مرادی2 | ||
1دانشیار زبانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشجوی دکتری زبانشناسی دانشگاه سیتان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
لیبر برای دستهبندی عناصر واژی هفت ذرۀ معنایی («ماده»، «پویا»، «وجرا» (وضع/ جایگاه رویدادی استنباطی)، «مکان»، «مقید»، «ساختمند» و «درجهپذیر») و یک اصل به نام اصل همنمایگی ارائه کردهاست. در این نظریه هر عنصر واژی یک اسکلت معنایی (مرکب از یک/ چند مؤلفۀ معنایی و یک/ چند موضوع) و یک بدنۀ معنایی (مجموعۀ اطلاعات گویشور دربارۀ آن عنصر واژی) دارد. اصل همنمایگی موضوعهای عناصر را به هم گره میزند و عنصری مرکب یا اشتقاق به دست میدهد. هدف این پژوهش بررسی و دستهبندی اجزای کلام زبان فارسی برپایۀ نظریۀ معنایی لیبر است. این پژوهش به پیروی از لیبر برپایۀ مؤلفههای «ماده» و «پویا» مقولۀ معنایی ماده/ شیء/ جوهر در زبان فارسی را به چهار گروه و برپایۀ مؤلفههای «پویا»، «وجرا» و «مکان» مقولۀ معنایی موقعیت را به شش گروه و برپایۀ مؤلفههای «وجرا» و «مکان» مقولۀ معنایی روابط را به چهار گروه دستهبندی میکند. نتایج پژوهش نشانمیدهد که در زبان فارسی نیز مقولات نحویِ متفاوت، برای نمونه، فعل و حرف اضافه یا اسم و فعل دارای مؤلفههای معنایی مشترک هستند و دستهبندی معنایی نظریۀ لیبر را تأیید میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
اجزای کلام؛ اسکلت معنایی؛ بدنة معنایی؛ مؤلفة معنایی؛ مقولة معنایی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
باطنی، م. 1366. نگاهی تازه به دستور زبان، تهران: آگاه. خانلری، پ. ن. 1364. دستور زبان فارسی، تهران: توس. خیامپور، ع. 1344. دستور زبان فارسی. تبریز: [بینا]. روبینز، آر. اچ. 1381. تاریخمختصرزبانشناسی. ترجمۀ ع. م. حقشناس. تهران: مرکز. سلطانی گرد فرامرزی، ع. 1376.از کلمه تا کلام: دستور زبان فارسی به زبان ساده، تهران: مبتکران. صفوی، ک. 1383. درآمدی بر معنیشناسی، تهران: سورۀ مهر طالقانی، م. 1305 قمری. لسانالعجم، [بیجا]: [بینا] کلباسی، ا. 1380. ساخت اشتقاقی در فارسی امروز، تهران: پژوهشگاه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. کریمی دوستان، غ. 1387. «اسامی و صفات گزارهای در زبان فارسی». دستور، (3): 187-202. کریمی دوستان، غ. و آ. ذاکر. 1390. «رویکرد حوزهای به اجزای کلام در زبان فارسی». زبان و زبانشناسی، (10): 27-46. گلفام، ا. 1386. اصول دستور زبان، تهران: سمت. نوبهار، م. 1372. دستور کاربردی زبان فارسی، تهران: رهنما. یوسفیان، پ، گ. تاکی، و ا. مرادی، 1394. «بررسی معنایی و دستهبندی حروف اضافۀ زبان فارسی برپایۀ نظریۀ لیبر». جستارهای زبانی، (6): 299-321. Baker, M. C. 2003. Lexical categories: verbs, nouns, and adjectives, Cambridge: Chomsky, N. 1970. “Remarks on nominalization”.in R. Jacobs and P. Rosenbaum Corver, N. & Riemsdijk H. 2001. “Semi-lexical categories: the function of content words and the content of function words”. ed. By Norbert Covert and Henk van Riemsdijk. Berlin, NewYork : Mouton de Gruter Croft, W. 1991. Syntactic categories and grammatical relations, Chicago: University of Chicago Press. Harley, H. and Noyer, R. 1999. “State-of-the-article: Distributed morphology”, GLOT International (44): 3–9. Hopper, P. J. & S. A. Thompson 1984. “The discourse basis for lexical categories in universal grammar”. Language, (60): 703–752. Jackendoff, R. 1990. Semantic Structures. Cambridge, MA: MIT Press. ـــــــــــــــــ. 1991. “Parts and boundaries”. Cognition, (41): 9–45. Langacker, R. 1987. “Nouns and Verbs”. Language, (63): 53-94. Lieber, R. 2004. Morphology and lexical semantics, Cambridge: Cambridge University Press. ـــــــــــــــــ. 2007. “The category of roots and the roots of categories: what we learn from selection in derivation”, Morphology. DOI: 10.1007/s11525-006-9106-2. ـــــــــــــــــ. 2009. “A lexical semantic approach to compounding”, In: Rochelle Lieber & Pavol Stekauer (eds.), The oxford handbook of compounding Oxford: Oxford University Press, 78-104. Ross, J. R. 1972. “Endtstation Hauptwort: The category squish”. Papers from the annual regional meeting of Chicago Linguistic Society )8(: 316-328. ـــــــــــــــــ. 1973. “Nouniness”. In ed. by O. Fujimura, Three dimensions of Siddiqi, D. 2009. Syntax within the word: economy, allomorphy and argument selection in distributed morphology, Amsterdam: John Benjamins Publishing Compony Tenny, C. 1994. Aspectual Roles and the Syntax-Semantics Interface, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,282 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 841 |