پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 792 |
| تعداد مقالات | 7,554 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,670,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,582,891 |
بازنمایی شخصیت اسکندر و دارا در دو نامه از اسکندرنامۀ نظامی با توجه به لایۀ توصیف در رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 19، آذر 1403، صفحه 57-80 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.28218.2603 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا بحرینیان1؛ سیده مریم روضاتیان* 2؛ امید ذاکری کیش3؛ مسعود آلگونه جونقانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| اسکندر در منابع گوناگون دورۀ اسلامی، به‌ویژه اسکندرنامه‌ها در قالب شخصیتی محبوب تصویر شده است. نظامی هم در اسکندرنامۀ خود تلاش دارد چهره‌ای از یک شاه آرمانی را در قامت شخصیت اسکندر معرفی کند. در این پژوهش دو نامه از دارا و اسکندر در شرف‌نامۀ نظامی براساس ابزار عبارت‌بندی افراطی، شمول معنایی، تضاد معنایی، واژگان نشان‌دار، استعاره‌ها، انواع جمله، فرآیند اسم‌سازی، وجه، وجهیت، ضمایر، شیوه‌های اقناعی، پیوند جملات، قراردادهای تعاملی و ساختارهای گسترده‌تر در متن از لایۀ توصیف تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بررسی شد. با توجه به این ابزار، این دستاورد حاصل شد که نظامی تمایل دارد دارا را شخصیتی مغرور، خودبرتربین، انحصارطلب، بی‌خرد، کهنه‌گرا و خوشگذران و درمقابل او، اسکندر را شخصیتی خردمند، خداترس، جنگجو، جوان، سخنور و قدرتمند بازتاب دهد. همچنین سخنان دارا همواره تند و صریح و سخنان اسکندر غیرمستقیم و در لفافه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسکندر؛ دارا؛ اسکندرنامه؛ نظامی گنجوی؛ تحلیل گفتمان انتقادی | ||
| مراجع | ||
|
ابی‌البرکات، عبدالکافی. (1387). اسکندرنامه، تصحیح ایرج افشار. تهران: چشمه.
اروجی، فاطمه. (1393). «بررسی تحول مؤلفه‌های هویت ملی از منظر اندیشۀ سیاسی در ایران از اسکندر غاصب تا اسکندر ذوالقرنین». تاریخ‌نامۀ ایران بعد از اسلام، 4 (8)، 1-24.
امیدسالار، محمود. (1390). «اسکندر از هجوم تا جذب». جستارهای نوین ادبی، (174)، 39-64.
امینی‌شلمزاری، زهرا. (1400). تحلیل گفتمان انتقادی زبان حماسی، غنایی و عرفانی در منظومه‌های نظامی، (پایان‌نامه دکتری). دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
امینی‌شلمزاری و نصراصفهانی، زهرا و محمدرضا و روضاتیان، مریم. (1402). «مقایسۀ گفتمان ارسطو، افلاطون و سقراط در اقبالنامه براساس رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف». نقد و نظریۀ ادبی، 8 (2)، 27-53.
پیرنیا، حسن. (1344). تاریخ ایران باستان، تهران: کتابخانۀ ابن سینا.
ثروت، منصور. (1370). گنجینۀ حکمت در آثار نظامی، تهران: امیرکبیر.
ثروتیان، بهروز. (1388). هنر و اندیشۀ نظامی گنجه‌ای، تهران: همشهری.
ثروتیان، بهروز. (1396). شهربند گنجه، به کوشش علیرضا قوچه‌زاده. تبریز: آیدین.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1372). پیرگنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد: دربارۀ زندگی، آثار و اندیشۀ نظامی، تهران: سخن.
صفا، ذبیح‌الله. (1370). «ملاحظاتی دربارۀ داستان اسکندر مقدونی و اسکندرنامه‌های فردوسی و نظامی». ایران‌شناسی، (11)، 269-481.
صفوی، حسن. (1364). «اسکندر و ادبیات ایران و شخصیت مذهبی اسکندر»، تهران: امیرکبیر.
فرکلاف، نورمن. (1399). تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه روح‌الله قاسمی. تهران: اندیشۀ احسان.
فیروزمندی شیره‌چینی، بهمن و رهبر، مهدی و ده‌پهلوان، مصطفی. (1392). «از اسکندر گجستک تا اسکندر ذوالقرنین (ارزیابی و تحلیل آشفتگی منابع تاریخی اسکندر مقدونی)». پژوهش‌های ایران‌شناسی، 3 (1)، 65-84.
کرمی، محمدحسین. (1383). «اسکندر- ایران- نظامی». نثرپژوهی ادب فارسی، (21)، 131-172.
مدبری، محمود و حسینی‌سروری، نجمه. (1387). «از تاریخ روایی تا روایت داستانی مقایسۀ شیوۀ روایت‌گری در اسکندرنامه‌های فردوسی و نظامی». پژوهش‌های ادب عرفانی، (6)، 1-128.
نظامی‌گنجوی، الیاس‌بن‌یوسف. (1400). شرف‌نامه، تصحیح حسن وحید دستگردی. تهران: قطره.
یارمحمدی، لطف‌الله. (1391). درآمدی بر گفتمان‌شناسی، تهران: هرمس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 49 |
||