پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,206,736 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,318,463 |
نظریۀ «نوشتار زنانۀ» اِلِن سیکسو، از توهم تا واقعیت: آسیب‌شناسی دریافت نوشتار زنانه در برخی پژوهش‌های نظریِ فارسی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 263-293 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2021.17960.2109 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشید نوروزی روشناوند* 1؛ محمد غفاری2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه اراک، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با اوج‌گرفتن جنبش‌های فمینیستی در نیمۀ دوم سدۀ بیستم، بسیاری از نظریه‌پردازان ادبیات به بررسی امکان و چگونگی زنانه‌نویسی پرداختند. یکی از آنان اِلِن سیکسو، متفکر فرانسوی، است که با طرح‌کردن نظریۀ «نوشتار زنانه» در جستار کلاسیک «خندۀ مدوسا» بحث‌های فراوانی در محافل فرهنگی غربی برانگیخت. در ایران نیز پژوهش‌گران بسیاری به موضوع نوشتار زنانه پرداخته و آن را از منظر ادبی و اخلاقی-اجتماعی واکاویده‌اند. بااین‌حال، به دلایلی، ازجمله نبود ترجمۀ کاملی از مقالۀ «خندۀ مدوسا»، در پژوهش‌های فارسی گاه خوانش‌هایی مغالطه‌آمیز، ایدئولوژیک، و نادقیق از نظریۀ سیکسو عرضه شده‌است. هدف جستار حاضر بررسی نقادانۀ یکی از پژوهش‌های فارسیِ پرخواننده در این زمینه، آسیب‌شناسیِ کلیشه‌های مطرح‌شده دربارۀ نظریۀ نوشتار زنانه در آن‌گونه پژوهش‌ها، و ابهام‌زدایی از این نظریه در چارچوب فمینیسمِ پساساختارنگر و با استناد به جستار خود سیکسو است. پرسش پژوهش حاضر این است که نظریۀ نوشتار زنانه در پژوهش‌های نظریِ فارسی چگونه دریافت شده و آن دریافت‌ها تا چه اندازه دقیق و مستند بوده‌اند. در پاسخ به این پرسش، ابتدا درون‌مایه‌های اصلی جستار «خندۀ مدوسا» به‌اختصار شرح داده می‌شوند؛ سپس پژوهش‌های نظری فارسی با توجه به درون‌مایه‌های برشمرده بررسی و نقد می‌شوند. مقالۀ حاضر نشان می‌دهد که برخلاف تصورهای رایج در بعضی پژوهش‌های فارسی، نوشتار زنانه نه منحصر به آثار نویسندگان مؤنث است و نه اساساً نافی ارزش‌های اخلاقی و نهادهای اجتماعی مانند ازدواج، باردارشدن، و مادربودن. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نوشتار زنانه؛ فمینیسمِ پساساختارنگر؛ جنس؛ جنسیت؛ مادربودن | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، ع. و رزمگیر، م. و شوهانی، ع. 1397. «بررسی کاربرد نظریه استعاره مفهومی در تعیین سبک نوشتار زنانه: مطالعه موردی چهار رمان سووشون، پرنده من، دالان بهشت، و ای کاش گل سرخ نبود». پژوهش‌های ادبی، 15(62): 9-32.
برادران، ک. 1394. نوشتار زنانه: بداهه‌گویی در مه، تهران: روزنه.
برکت، ب. 1396. «زنانگی نوشتار: دیباچه‌ای بر روش‌شناسی نسبت زبان و جنسیت». زبان فارسی و گویش‌های ایرانی، 2(1): 23-39.
پاک‌نیا، م. و مردیها، م. 1396. سیطره جنس، تهران: نی.
تانگ، ر. 1398. نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی. ترجمه م. نجمعراقی. تهران: نی.
دلبری، ح. و میرزایی، ه. و عرب‌پور محمدآبادی، ع. 1396. «بررسی متغیر جنسیت با تکیه بر زبان زنانه در رمان کنیزو اثر منیرو روانی‌پور». پژوهش‌های ادبی، 14(58): 31-48.
رشیدیان، ع. 1394. فرهنگ پسامدرن. تهران: نی.
رضوی، ف. و صالحی‌نیا، م. 1393. «بررسی شالوده‌شکنانه نوشتار زنانه: مقایسه سبک تاج‌السلطنه و عزیزالسلطان». نقد ادبی، 7(26): 49-66.
رضوی، ف. و صالحی‌نیا، م. 1394. «سبک زبانِ زنانه در خاطرات تاج‌السلطنه». ادب‌پژوهی، (31): 65-90.
سراج، ع. 1394. گفتمان زنانه: روند تکوین گفتمان زنانه در آثار نویسندگان زن ایرانی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
سلدن، ر. و ویدوسون، پ. 1397. راهنمای نظریه ادبی معاصر، ترجمه ع. مخبر. تهران: بان.
سلیمی کوچی، ا. و شفیعی، س. 1393. «خوانش تطبیقی دو رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم و دفترچه ممنوع بر اساس نظریه مؤنث‌نگری در نوشتار زنانه». پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، 2(2): 57-78.
سیکسو، اِ. 1398. سه گام بر نردبان نوشتار، ترجمه م. تیرماهی. تهران: ناهید.
طاهری، ق. 1388. «زبان و نوشتار زنانه؛ واقعیت یا توهم؟». زبان و ادب پارسی، (42): 87-107.
عاملیرضایی، م. 1398. «جنسیت و قدرت در گفتمان زنانه رمان‌نویسی ایران، با تکیه بر رمان‌های زنان در دو دهه 80-70». نقد و نظریه ادبی، 4(2): 99-124.
غفاری، م. 1396. «بررسی تطبیقیِ دو رویکرد تحلیلی و اروپایی در فلسفه ادبیات، با دفاعیه‌ای از فلسفه تحلیلیِ ادبیات». نقد ادبی، 10(38): 20-40.
فتوحی، م. 1391. سبک‌شناسی: نظریه‌ها، روی‌کردها، و روش‌ها، تهران: سخن.
قاسم‌زاده، ع. و علی‌اکبری، ف. 1395. «مؤلفه‌های نوشتار زنانه در رمان سرخی تو از من». زبان و ادبیات فارسی، 24(80): 181-205.
قربانپور، ح. و اشکبوس ویشکایی، ر. 1395. «بررسی ویژگی‌های نوشتار زنانه در دو رمان بامداد خمار و چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم». پژوهش‌های ادبی و بلاغی، 4(15): 71-94.
کاشیزاده، م. و فرزاد، ع. و طهماسبی، ف. 1399. «تحلیل گفتمان زنانه در رمان کولی کنار آتش اثر منیرو روانی‌پور با رویکرد گفتگومندی میخائیل باختین». زبان و ادب فارسی (دانشگاه آزاد واحد سنندج)، 12(43): 129-156.
کریچلی، سایمون. 1398. فلسفه قارهای، ترجمه خ. دیهیمی. تهران: ماهی.
نیک‌منش، م. و برجی‌خانی، م. 1392. «تجلی نوشتار زنانه در کتاب دا». زبان‌پژوهی، 4(8): 229-253.
Cameron, D. 1998. “Feminist Linguistic Theories”. In Contemporary Feminist Theories, S. Jackson and J. Jones (Eds.) Edinburgh Univ: Edinburgh. 147-161. Cixous, H. 1976. “The laugh of the Medusa”. Trans. K. Cohen and P. Cohen. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 1 (4): 875-93. de Beauvoir, S. 1956. The Second Sex, Trans. and Ed. H. M. Parshley. London: Jonathan Cape. de Saussure, F. 1964. Course in General Linguistics, Ed. C. Bally & A. Sechehaye. & A. Reidlinger. Trans. W. Baskin. London: Peter Owen. Hemmings, C. 2014. “Sexual freedom and the promise of revolution: Emma Goldman’s passion”. Feminist Review, (106): 43-59. Jackson, S. 1998. “Theorising gender and sexuality”. In Contemporary Feminist Theories, S. Jackson and J. Jones (Eds.). Edinburgh Univ: Edinburgh. 131-149. Jones, A. R. 1981. “Writing the body: toward an understanding of l’écriture feminine”. Feminist Studies, 7(2): 247-63. Leech, G. N. 1991. A Linguistic Guide to English Poetry, London: Longman. Rabine, L. W. 1988. “Écriture féminine as metaphor”. Cultural Critique, (8): 19-44. White, J. B. and Langer, E. J. 1999. “Horizontal hostility: relations between similar minority groups”. Journal of Social Issues, 55(3): 537-559.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,433 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 545 |
||