
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 796 |
تعداد مقالات | 7,616 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,035,838 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,670,533 |
واکاوی نشانهشناختی بوف کور بر مبنای نظریه نشانهشناسی فرهنگی یوری لوتمان | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 09 تیر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.29421.2648 | ||
نویسندگان | ||
حمید تقوی1؛ علی صفایی* 2؛ فیروز فاضلی2 | ||
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
فرهنگ یکی از نخستین موضوعاتی بود که در حوزۀ نشانهشناسی به آن پرداخته شد. زبان، اجتماع و خاصه فرهنگ از علل تمایز انسان از سایر موجودات به شمار میآیند و نظریهپردازان همواره توجه ویژهای به آن داشتهاند. نشانهشناسی فرهنگی به این مقوله نگاه جامعی دارد. از آنجایی که نمیتوان فرهنگ مستقلی را متصور شد در نشانهشناسی فرهنگی به تعارض و تعامل میان فرهنگها میپردازد. هدایت از جمله نویسندگان معاصر است که در تمامی آثارش دغدغۀ فرهنگی و بحث فرهنگ و اجتماع با جدیت مطرح میشود. در این میان بوف کور او عرصهایست که دیدگاه فرهنگی او نمود ویژهای در آن دارد. بوف کور در دو بخش تدوین شده است و بیش از آنکه به مسائل قومیتی، دینی و اجتماع آن روز و گذشتۀ ایران پرداخته باشد به فرهنگ ایران، تقابل فرهنگی و راههای مقابله با نافرهنگ نظر انداخته است. این پژوهش بر پایۀ نشانه-شناسی فرهنگی و نظریات یوری لوتمان و اعضای مکتب تارتو-مسکو بنا شده است و نتیجه بر آن شد که هدایت با الگوی فرهنگیای که در طول داستان دارد به مصاف دیگری رفته است با بازترجمۀ گفتمان دیگری/دشمن، بهرهگیری از گفتمان من-من و ایجاد فضای مرکزی و سپهر نشانهای خود توانسته است بر دیگری اثر فایق آید. او با پارادوکسی که میان اموری اخلاقی/فاقد اخلاق برقرار میکند اثر را از موارد فاقد اخلاق مشحون میکند تا در انتها با وقتۀ انفجار فرهنگی خویش بر آن غلبه کند. | ||
کلیدواژهها | ||
نشانهشناسی فرهنگی؛ بوف کور؛ سپهر نشانهای؛ یوری لوتمان؛ فرهنگ | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5 |