
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 796 |
تعداد مقالات | 7,614 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,035,543 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,670,311 |
همبستههای آکوستیکی تکیه و تمایز دستوری افعال همسان گویش مشهدی | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 8، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، اردیبهشت 1403، صفحه 177-203 اصل مقاله (1.97 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2025.27523.1672 | ||
نویسنده | ||
سعیده شجاع رضوی* | ||
استادیار گروه زبانشناسی پژوهشکدۀ زبان و گویش رایج پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به افعال همسان گویش مشهدی که در ساختهای متفاوت دستوری به کار میروند پرداختهاست. این افعال به دو بخش دوهجایی و بیش از دوهجایی تقسیم شد. نقش همبستههای آکوستیکی تکیه و تأثیر آن بر تمایز دستوری افعال همسان گویش مشهدی با پارامترهای صوتی مهمِ نوای گفتار یعنی فرکانس پایه، شدت و دیرش بررسی گردید. در این بررسی ۹۶۰ فعل تولید و با نرمافزار تحلیل گفتار پرات بررسی شد. این افعال در هشت زمان دستوری حال استمراری و آینده، ماضی ساده و ماضی نقلی، ماضی استمراری و ماضی نقلی مستمر، ماضی بعید و ماضی ابعد است. افعال دوهجایی همسان زمان دورتر، با دیرش و زیروبمی بیشتری تولید میشود و افعال زمان نزدیکتر دیرش و زیروبمی کمتری دارد. افعال چندهجایی همسان، جایگاه تکیۀ متغیر دارند. این جایگاه برحسب دور و نزدیک بودن به دو دسته تقسیم شدند. گویشور مشهدی برای القای مفهوم زمان دورتر در افعال دوهجایی نیازمند دو عامل دیرش و فرکانس پایه است و در افعال بیش از دوهجایی نیازمند جابهجایی جایگاه تکیه. افزایش فرکانس پایه و دیرش فقط در افعال زمان دورتر دوهجایی است. در افعال بیش از دوهجایی به دلیل تغییر در جایگاه تکیه افزایش همبستههای اکوستیکی تکیه رخ نداد. | ||
کلیدواژهها | ||
هجا؛ دیرش؛ زیروبمی؛ افعال همسان؛ گویش مشهدی | ||
مراجع | ||
پهلواننژاد محمدرضا، نجاتیان حسین. بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی. ادبیات و زبانهای محلی ایران زمین. ۱۳۹۰؛ (2): 31- 56.
حبیبالهی محمد. کیفیت و بررسی فعل در لهجة مشهدی. دانشکده ادبیات مشهد. ۱۳۴۷؛ (3): ۲۰۰ -۲۲۱.
خانلری ناتل پرویز. دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: توس. ۱۳۶۷.
سامعی حسین. تکیة فعل در زبان فارسی، بررسی مجدد. فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ۱۳۷۴: (6): ۳۲- 21.
سپنتا ساسان. بررسیهای جدید در مورد تکیة زبان فارسی. نشریة دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان. ۱۳۵۴؛ (12): ۲2-1.
شیخ سنگتجن شهین، بیجنخان محمود. بررسی کاهش واکهای در زبان فارسی محاورهای. پژوهشهای زبانشناسی، ۱۳۸۹؛ (۲): ۶۲- 48.
صادقی وحید، عمادی آمنه. نقش عوامل صوتی در ایجاد تمایز معنایی بین افعال ماضی ساده و ماضی نقلی فارسی. پژوهشهای زبانشناسی. ۱۳۹۹؛ (12): 22-۴۵.
کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه. واجشناسی خودواحد و کاربرد آن در فرایندهای واجی زبان فارسی. رسالة دکترای تخصصی، دانشگاه تهران. ۱۳۸۰.
کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه. واج شناسی رویکردهای قاعده بنیاد. تهران: سمت. ۱۳۹۳.
کرد زعفرانلو عالیه، ثباتی محمد. فرآیندهای واجـی هـمخوانی در گـویش کردی کلهری. جستارهای زبانی، ۱۳۹۳؛ (۱): ۱۹۱-۲۲۲.
مشکوهالدینی محمد. رابطة لهجة رسمی و لهجة محلی زبان فارسی. نامة فرهنگستان. ۱۳۸۷؛ (۱۰): ۲۴ -۷۱.
وحیدیان کامیار تقی. گویش مشهدی. دومین همایش زبانهای ایرانی و زبانشناسی ایران. مشهد: دانشگاه فردوسی.۱۳۸۳: ۵۵۱-۵۶۷.
وحیدیان کامیار تقی. بررسی کوتاه ویژگیهای فارسی مشهدی. فرهنگ و هنر خراسان، ۱۳۸۴؛ (۳): ۱۰۱- ۱۰۷.
Beckman, M. E. & Edwards, J. Articulatory evidence for differentiating stress categories. In P. A. 1994 Catford, J. C. A Practical Introduction to Phonetics. Oxford: Clarendon Press. 1998. Catford, J. C. A Practical Introduction to Phonetics. Oxford: University Press.2003. Crystal, D. A dictionary of linguistics and phonetics. 6th ed.London: Blackwell Publishing. 1991. Fergusen, C. “Word stress in Persian”. Language .1957, 33, pp.123- 135. Fry, D. B. “Duration and intensity as physical correlates of linguistic stress”. J. Acoust.Soc.Am. 1955. 27, 765-768. Heldner, M. Spectral emphasis as an additional source of information in accent detection. Prosody 2001: ISCA Tutorial and Research Workshop on Prosody in Speech Recognition and Understanding (57–60) Red Bank, NJ. Retrieved from. 2001. Heldner, M. On the reliability of overall intensity and spectral emphasis as acoustic correlates of focal accents in Swedish. Journal of Phonetics. 2003, 31(1): 39–62. Jun, S. A. (Ed.). Prosodic typology: The Phonology of intonation and Phrasing. Oxford: Oxford University Press. 2005. Kahnemuyipour, Arsalan. “Syntactic categories and Persian stress”. Natural Language and Linguistic Theory. 2003, 21(2): 333-379. Kochanski, G., Grabe, E., Coleman, J., & Rosner, B. Loudness predicts prominence: Fundamental frequency lends little. Journal of the Acoustical Society of America. 2005, 118(2): 1038–1054. Laver, J. Principles of phonetics Cambridge Textbooks in Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press, 1995. Laver, J. (Principles of Phonetics. Cambridge: Cambridge University Press. 1994. Lazard, G. Grammar of Contemporary Persian, Mazda Publishers.1992. Lehiste, I. Suprasegmentals. Cambridge, MA: The MIT. Press.1970. Rahmani, H., Rietveld, T., & Gussenhoven, C. Stress “Deafness” reveals absence of lexical marking of stress or tone in the adult grammar. PLoS ONE, 10 (12), e0143968.2015. Okobi, A. O. Acoustic correlates of word stress in American English. PhD Dissertation. Massachusetts Institute of Technology, USA. 2006. Ortega-Llebaria, M., & Prieto, P. Acoustic correlates of stress in Central Catalan and Castilian Spanish. Journal of Language and Speech.2010, 54(1): 73–97. Ortega-Llebaria, M., Prieto, P., & Vanrell, M. M. Perceptual evidence for direct acoustic correlates of stress in Spanish. In J. Trouvain & W. J. Barry (Eds.), Proceedings of the XVIth International Congress of Phonetic Sciences. 2008, 155–166. Sadeghi, V. Word-level prominence in Persian: An experimental study. Journal of Language and Speech. 2017: 26 (1).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 98 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 17 |