پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 776 |
| تعداد مقالات | 7,382 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,701,803 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,420,275 |
تحلیل مفاهیم مرگخواهی در نمایشنامه های «دست بالای دست» از غلامحسین ساعدی و «شب بخیر مادر» از مارشا نورمن: یک مطالعۀ تطبیقی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 8، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 19، آذر 1403، صفحه 171-187 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.29086.2635 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم گوهرپاد1؛ محمدرضا دبیرنیا* 2 | ||
| 1دانش آموختۀ کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری ادبیات تطبیقی، دانشگاه هاینریش هاینه، دوسلدورف، آلمان | ||
| چکیده | ||
| اندیشۀ مرگخواهی در دنیای مدرن از نحله‌ها‌ی فکری است که رویکرد فرد در مواجهه با جهان اطراف را به چالش می‌کشد و می‌تواند بر نحوۀ زندگی فرد و اطرافیانش تأثیر بگذارند. نویسندگانی چون مارشا نورمن و غلامحسین ساعدی در آثارشان مانند نمایشنامه‌های شب بخیر مادر و دست بالای دست، به بررسی رویارویی آگاهانۀ شخصیتها با مرگ پرداختهاند. شخصیت‌هایی مرگخواه و درمقابل، شخصیت‌هایی بازدارنده. تحلیل تضاد معنایی فوق در قالب گفتمان روایی در این دو نمایشنامه هدفی است که این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بدان پرداخته است. با بررسی تطبیقی انگارۀ مرگخواهی بهعنوان محور اصلی این دو نمایشنامه و مطالعۀ مضمون در اجزای هر روایت مانند شخصیتها، پیرنگ، زمان و مکان و غیره به بررسی و مقایسۀ آنها پرداختهایم تا بدین پرسش پاسخ دهیم که دو نویسنده از دو خاستگاه فرهنگی-زبانی متفاوت چطور به مضمون مرگخواهی در آثارشان پرداختهاند و با چه تفاوت‌هایی روایت داستانیشان را شکل داده‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش بیان میدارد که در هر دو اثر بحران‌های روانی و انزوای فردی شخصیت اصلی به همراه مشکلات خانوادگی از علل وجود مرگخواهی در آنها بوده است. در این میان نورمن با استفاده از تداوم زمانی-مکانی و تکشخصیت مقابلِ شخصیت مرگخواه بیش از ساعدی به واکاوی علل مرگخواهی پرداخته و ازاینرو توانسته شخصیت‌پردازی روایت خویش و همچنین اجزای روایی نمایشنامه را در راستای مضمون آن قرار دهد. حالآنکه ساعدی با روایتی مینیمال بیشتر بر تأثیرگذاری محیط بر فرد نظر داشته و با استفاده از موقعیتهای روایی به بسط مضمون فوق نپرداخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مرگخواهی؛ مضمون‌شناسی؛ روایتشناسی؛ غلامحسین ساعدی؛ مارشا نورمن | ||
| مراجع | ||
|
اسمایلی، سام. (1392). نمایشنامه نویسی: ساختار کنش. ترجمۀ صادق رشیدی و پرستو جعفری. تهران: افراز.
اشنایدمن، ادوین. (1392). روانشناسی خودکشی: ذهن خودکشی‌گرا، ترجمۀ مهرداد فیروزبخت. تهران: روانشناسی و هنر.
بامشکی، سمیرا و پارسا، شمسی. (1396). «مایگان‌شناسیِ تطبیقی در پرتویِ بازنمایی ادبی شخصیت‌های اصلی در داستان‌های شخصیت‌محورِ تائیس از آناتول فرانس و شیخ صنعان از عطار». نقد زبان و ادبیات خارجی، 14(18)،29-57.
پولتی، ژرژ. (1400). سیوشش وضعیت نمایشی، ترجمۀ جمال آل‌احمد و عباس بیاتی. تهران: سروش.
خانمحمدی، محمدحسین؛ دهقانپور، عدالت. (1395). «بررسی مضمون مرگ در مجموعه داستانی عزاداران بیل غلامحسین ساعدی». کنگره بین المللی زبان و ادبیات، مشهد.
راد، آسیه و اطهاری نیک‌عزم، مرضیه. (۱۴۰۱). «بررسی تطبیقی حکایت نمرود در افسانه ی قرون ویکتور هوگو و تفسیر رشیدالدین میبدی». پژوهش های ادبیات تطبیقی، ۱۰ (۱)، ۵۳-۷۶.
رضاییان، محسن. (1392). «پیشگیری از خودکشی در کشورهای در حال توسعه: موضوعی در اولویت». تحقیقات نظام سلامت، 9(5)، 441-448.
زرینکوب، عبدالحسین. (1396). ارسطو و فن شعر، تهران: امیرکبیر.
ساعدی، غلامحسین.(1354). خانهروشنی. تهران: امیرکبیر. نمایشنامه.
فارسیان، محمدرضا؛ قادری، فاطمه. (1398). «بازتاب مفهوم مرگ در اندیشه آلبر کامو و صادق هدایت». مطالعات زبان و ترجمه، 52 (3)، 101-120.
فیستر، مانفرد. (1395). نظریه و تحلیل درام، ترجمۀ مهدی نصراللهزاده. تهران: مینوی خرد.
قربانی پسویشه، مهران؛ تاج بخش، پروین. (1396). «بررسی مرگ از منظر اجتماعی در داستان های کوتاه غلامحسین ساعدی». نهمین همایش ملی پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، بیرجند.
قنادان، محبوبه؛ علوی مقدم، مهیار؛ فیروزی مقدم، محمود و خیرآبادی، سهند. (1401). «واکاوی درون‌مایة نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی و تأثیرپذیری از نمایشنامه‌های سنّتی و مدرن اروپایی». ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، 5 (3)، 669-693.
doi: 10.30510/psi.2022.316660.2678
کوچکمنش، لیلا. (1394). «مرگ در فلسفۀ موریس بلانشو». در ادبیات و مرگ. بلانشو، موریس و دیگران، ترجمۀ لیلا کوچکمنش. تهران: گام نو. 9-47.
ملایوسفی، مجید و باقری، محمدرضا. (1395). «انسان جدید و مسأله مرگ: نگاهی به نظریۀ الیزابت کوبلر راس». پژوهشنامۀ ادیان، دورۀ 10 (20)، 133-150.
ناظرزاده کرمانی، فرهاد. (1383). درآمدی به نمایشنامهشناسی، تهران: سمت.
نورمن، مارشا. (1389). شب بهخیر مادر. ترجمۀ حمید احیاء. تهران: تجربه. نمایشنامه.
یوسفیان‌کناری، محمدجعفر؛ امیرشاهکرمی، شهرزاد. (1399). «تحلیل ساختاری فرمهای پیرنگ نمایشی نمونه مطالعاتی؛ هیولاخوانی (نغمه ثمینی) و کبوتری ناگهان (محمدچرمشیر)». نامه هنرهای نمایشی و موسیقی. 10(20)، 5-20.
Jafari, AA. & Kiaei, Sh. (2015). “Lacanian Psychoanalytical Theories in Marsha Norman’s ‘Night, Mother”. International Journal of Applied Linguistics & English Literatur, Vol 4 (3), 138-143. Kaplon, M. P. (2012). "Food, Love and Death in Norman's 'night Mother". Inquiries Journal/Student Pulse, 4(06), 1-2. Salari Far, A. & Ghaemmaghami, A. S. (2018). “Les figures de la solitude dans Le Premier Homme, reflet des fantasmes d'Albert Camus”. Revue des Études de la Langue Française, 10(1), 15-30. doi:10.22108/relf.2018.104512.1024 Sigrist, M. (2015). “Death and the Meaning of life”. Philosophical Papers, 44(1), 83-102. https://doi.org/10.1080/05568641.2015.1014541 Tyler, L. (2019). Understanding Marsha Norman, University of South Carolina Press, Columbia, South Carolina, ebook. Wyder, M., & Ward, P. & De Leo, D. (2009) “Separation as a suicide risk factor”. Journal of Affective Disorders, (116), 208–213. Weber, M. (1978). Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology, Volume 2, (Eds.). G. Roth & C. Wittich. Publisher University of California Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 99 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5 |
||