تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 766 |
تعداد مقالات | 7,261 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,625,996 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,095,103 |
تحلیل روایتشناختی روایت تلفیقی عاشقانه-عارفانه (مطالعۀ موردی: سلامان و ابسال در ادبیات فارسی و مَم و زین در ادبیات کُردی) | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 19، آذر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2025.28137.2598 | ||
نویسنده | ||
فرهاد محمدی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات کُردی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
سلامان و ابسال اثر جامی در ادبیات فارسی و مهم و زین اثر احمد خانی در ادبیات کُردی گرچه در طبقهبندی منظومهها در دستۀ منظومۀ عاشقانه قرار داده شدهاند، امّا ساختار روایت در این دو اثر، ساختار جدید و متفاوتی از سایر منظومههای عاشقانه است که چنین ساختاری در آثار همگون دیگر مشاهده نمیشود. با توجّه به رویدادها و معناگذاری آنها در متن قابل دریافت است که این دو اثر صرفاً عاشقانه نیستند و نمیتوان آنها را همچون منظومههای عاشقانۀ محض قلمداد کرد. سرنوشتی که برای شخصیتهای اصلی رخ میدهد و آن حالات روحی و نگرش جدیدی که در آنها شکل میگیرد، به عنوان نشانههایی در متن بر این مسأله دلالت دارد که روایت در ادامه، ماهیّت عرفانی پیدا میکند. در این پژوهش که چگونگی روایت در دو اثر نامبرده بررسی و تحلیل میشود، هدف این است که سیر تکوینی گونۀ روایتِ تلفیقی عاشقانه-عارفانه، با تکیه بر نقش عامل گفتمانی-اندیشگانی در فرایند شکلگیری آن، تشریح شود. نتایج پژوهش بر این امر دلالت دارد که این گونه روایت محصول گفتمان گذر تکاملی از عشق زمینی-انسانی به عشق الهی است. تغییر گفتمانی که در این گونه روایت رخ میدهد، در مظاهر متعدّدی همچون تغییر در سوژگی، تغییر معشوق، رمزگذاری رویدادها و ایجاد سطوح معنایی-دلالتی مختلف نمایان میشود. این مؤلفهها از جمله شاخصههای ماهیتی این نوع روایت هستند که وجه تمایز آن با منظومههای عاشقانۀ صرف به شمار میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
روایت عاشقانه-عارفانه؛ گفتمان عرفانی؛ سوژه؛ سلامان و ابسال؛ مهم و زین | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 50 |