تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 757 |
تعداد مقالات | 7,162 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,347,640 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,937,300 |
مبانی نقدِ نقدِ ایدئولوژی و صدق و کذب ایدئولوژی در مثنوی مولانا | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آذر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.28147.2599 | ||
نویسندگان | ||
محمد جواد خدابنده سامانی* 1؛ علی صفایی سنگری2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
واژة ایده پس از افلاطون به دو معنای « آرمانگرایی» و « معناگرایی» اشاره میکند. اصطلاح ایدئولوژی، از لحاظ معنایی امروزه یک متن محسوب می شود و آن را میتوان در دو رویکرد انتقادی و بیطرفانه ( خنثی) تقسیم بندی کرد. مارکس از فیلسوفانی بود که با رویکرد انتقادی، ایدئولوژی را مجموعهای از اندیشهها می-دانست که منافع طبقات را بازنمایی میکند. مثنوی به عنوان یک متن عرفانی و اجتماعی، ایدئولوژیک است ولی محتوای آن با ایدئولوژی مخالف است و مولانا سعی کرده به وسیلة دیدگاه انتقادی، به نقد ایدئولوژی بپردازد. در این مقاله به بررسی مبانی نقدِ نقدِ ایدئولوژی از نظر مولانا و صدق کذب آنها، در مثنوی پرداخته شده است. مولانا با استفاده از مفاهیم و مبانیای چون: اصلنگری، کلنگری، « موقوف فطام» ( بازگیری)، مراتب معرفتی، عقل جزئی و کلّی، قصد دارد تا اهمیّت نقدِ نقدِ ایدئولوژی را به مخاطبین نشان دهد و با اشاره به صدق و کذب ایدئولوژیها، به خاصیّت خودافشاگر و گفتمانی آنها اشاره میکند. او معتقد است به وسیلة « انتظار» و « همّت» در نقد ( = نقدِ نقدِ ایدئولوژی)، میتوان به واقعیّت نزدیکتر شد. | ||
کلیدواژهها | ||
مثنوی؛ نقدِ نقد ایدئولوژی؛ مولانا؛ صدق و کذب | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |