پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,122 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,275,115 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,910,725 |
برنامه‌ریزی راهبردی و الویت‌بندی راهبردهای توسعه طبیعت‌گردی پایدار در جنگل‌های مانگرو خمیر و قشم | ||
| مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
| دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 17، تیر 1403، صفحه 85-104 اصل مقاله (1.69 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2024.25389.1264 | ||
| نویسندگان | ||
| پروانه سبحانی1؛ افشین دانه کار* 2 | ||
| 1دانشجوی پسادکتری، گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران | ||
| 2استاد گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| طبیعت‌گردی پایدار، مناسب‌ترین شکل گردشگری در زیست‌بوم‌های طبیعی است که می‌تواند منجر به حفاظت از طبیعت و بهبود در وضعیت معیشت ساکنین محلی شود. بدین ترتیب برنامه‌ریزی برای توسعه طبیعت‌گردی باید به گونه‌ای صورت گیرد که کمترین آسیب را در منطقه و تنوع زیستی آن به دنبال داشته باشد. در مطالعه حاضر با هدف توسعه طبیعت‌گردی پایدار در جنگل‌های مانگرو خمیر و قشم به برنامه‌ریزی راهبردی و اولویت‌بندی راهبردهای ارائه شده در این منطقه، با استفاده از مدل SWOT-PESTLE پرداخته شد. مطابق نتایج، از بین عوامل درونی و بیرونی، فرصت‌ها بالاترین وزن را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین عوامل بیرونی (فرصت‌ها و تهدید‌ها) دارای امتیاز بیشتری نسبت به عوامل درونی (قوت‌ها و ضعف‌ها) می‌باشند. نسبت راهبردهای به‌دست آمده در هر یک از حوزه‌های راهبردی حاکی از آن است که راهبردهای " توسعه مشارکتی طبیعت‌گردی (WO)" با 32 درصد دارای بالاترین مقدار در بین راهبردهای مورد بررسی در این منطقه می‌باشد. در این راستا برنامه‌ریزان و مدیران باید به بهبود و ارتقاء فرصت‌ها و کاهش ضعف‌ها در این منطقه بپردازند. بر اساس اولویت‌بندی راهبردها، راهبرد پهنه‌بندی و توسعه فعالیت‌های تفرجی متناسب در منطقه (در حوزه SO) دارای بالاترین اولویت و راهبرد مدیریت اثربخش زیرساخت‌های جاده‌ای و شبکه دسترسی به پسکرانه منطقه (در حوزه ST) دارای کمترین اولویت است. بنابراین برنامه‌ریزی راهبردی توسعه طبیعت‌گردی پایدار در رویشگاه‌های منحصربه‌فرد مانگرو خمیر و قشم، ایجاب می‌کند تا در چارچوب طرح مدیریت، مبتنی بر زون‌بندی رویشگاه، خدمات اکوسیستمی آن برنامه‌ریزی شود و توسعه فعالیت‌های طبیعت‌گردی در این منطقه، در چارچوب محدوده‌های مدیریتی و حفاظتی، محور توجه و برنامه‌ریزی قرار گیرد. | ||
تازه های تحقیق | ||
- برنامه‌ریزی راهبردی توسعه طبیعت‌گردی پایدار در رویشگاه‌های مانگرو خمیر و قشم باید مبتنی بر زون‌بندی رویشگاه‌ها صورت گیرد. - توسعه مشارکت طبیعت‌گردی در جنگل‌های مانگرو خمیر و قشم در راستای توانمندسازی منطقه برای ارائه خدمات طبیعت‌گردی و توسعه فعالیت‌های آموزش و پژوهش محور امکان پذیر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامه‌ریزی راهبردی؛ تدوین و اولویت‌بندی راهبردها؛ طبیعت‌گردی پایدار؛ جنگل‌های مانگرو خمیر و قشم | ||
| مراجع | ||
|
بازگیر، رحیم.، نمامیان، فرشید.، اسلامبولچی، علیرضا.، و سهرابی، روح الله. (1400). ارائۀ الگوی توسعۀ طبیعت گردی کشور ایران. جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، 11 (38)، صص 48-31.
پطروسیان، هستی و دانه کار، افشین. (1391). شناسایی معیارهای موثر در توزیع مکانی جنگل های مانگرو (مطالعه نمونه: جنگل های حرا). فصلنامه علمی محیط زیست، 53، صص. 81-90.
جعفرنیا، شهرام و اکبری نیا، مسلم. (1393). بررسی توزیع مکانی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و آب جنگل های مانگرو جزیره قشم با استفاده از زمین آمار. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 22 (4)، صص. 673-686.
جعفرنیا، شهرام؛ حجتی، سید محمد و کوچ، یحیی. (1391). تأثیر خصوصیات خاک و آب بر مشخصه های رویشی درختان حرا در رویشگاه قشم استان هرمزگان. علوم محیطی، 9 (4)، صص. 148-133.
جعفری، شیرکو؛ ساکیه، یوسف؛ دژکام، صادق؛ علویان پطرودی، سمیه السادات؛ یعقوب‌زاده، مریم و دانه کار، افشین. (1392). تدوین راهبردهای مدیریتی حفاظت از تالاب میانکاله با استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب، 5 (16)، صص. 5-18.
جهانی شکیب، فاطمه؛ دانه کار، افشین؛ عالی پور، مهدی و یوسفی، الهام. (1394). برنامه ریزی استراتژیک آموزشی گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. مجله محیط زیست طبیعی، منابع طبیعی ایران، 68 (2)، صص. 212-201.
حیدرزاده، حمیده و دانه کار، افشین. (1394). تدوین راهبردهای مدیریتی فضای سبز منطقه 2 شهر کرج. پژوهش‌های محیطزیست، 6 (11)، صص. 172-159.
سبحانی، پ.، و دانه کار، ا.، 1402. مروری بر مطالعات سیمای طبیعی و محدوده‌های مدیریتی جنگل‌های مانگرو خمیر و قشم. طبیعت ایران، 8 (41-4)، صص. 112-97.
سبحانی، پروانه و اسماعیل‌زاده، حسن. (1400). ارزیابی اثرات محیطزیستی توسعه بر جغرافیای منطقه شکار ممنوع الوند با ارایه راهبردهای بهینه. پژوهش‌های محیطزیست، 12 (24)، صص. 66-53.
سبحانی، پروانه و دانه کار، افشین. (1401). بررسی شرایط اقلیم گردشگری در جنگل‌های مانگروی ایران با استفاده از شاخص اقلیم آسایش گردشگری (TCI) و شاخص اقلیم تعطیلات (HCI). نشریه محیطزیست طبیعی، 75، صص. 45-29.
سبحانی، پروانه؛ لیریایی، لیلا و سیاح‌نیا، رومینا. (1400). شناسایی عوامل مؤثر در توسعه گردشگری پایدار و ارائه مدل راهبردی در مناطق ساحلی رامسر. فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 10 (1)، صص. 193-175.
طباطبایی، حسن. 1401. بررسی نقش برنامه ریزی راهبردی اکوتوریسم بر توسعه پایدار گردشگری در استان گلستان. نخستین کنفرانس ملی گردشگری سلامت طبیعت گردی و طبیعت درمانی بسکی. صص. 14-1.
عالی‌پور اردی، مهدی.، خداپرست، محمد و فروغ، سمیه. (1396). برنامه‌ریزی راهبردی پتانسیل‌های طبیعت‌گردی پایدار در مناطق تحت مدیریت چهارگانه (مطالعه موردی: منطقه اثر طبیعی ملی سبلان). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 7 (25)، صص. 116-101.
علیزاده، رضا؛ ایزدی، حسن و آراسته، مجتبی. (1400). تعیین راهبردهای توسعۀ گردشگری پایدار در نواحی ساحلی با تأکید بر گردشگری طبیعت‌محور، مطالعۀ موردی: منطقۀ ساحلی بندر مقام تا بندر حسینه در استان هرمزگان. جغرافیا و توسعه، 19 (64)، صص. 236-215.
فرجی سبکبار، حسنعلی؛ سلمانی، محمد؛ فریدونی، فاطمه؛ کریم زاده، حسین و رحیمی، حسن. (1389). مکان یابی محل دفن بهداشتی زباله روستایی با استفاده از مدل فرایند شبکه ای تحلیل (ANP): مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان قوچان. برنامه ریزی و آمایش فضا، 14 (65)، صص. 149-127.
فرزود، مریم؛ دانه‌کار، افشین و زاهدی‌امیری، قوام‌الدین. (1395). تبیین معیارها و شاخص‌های مدیریت گردشگری پایدار مطالعه نمونه: جنگل های مانگرو حوزه خمیر و قشم. فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 5 (17)، صص. 194-169.
محرم نژاد، ناصر. (1385). مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست. تهران، انتشارات تهران.
مروتی، مریم و اکبریان، سمانه. (1398). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه پایدار اکوتوریسم با بهره‌گیری از مدل تلفیقی SWOT وANP (مطالعه موردی: پناهگاه حیات‌وحش دره انجیر و نی باز). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21 (11)، صص. 172-159.
مشایخی، زهرا؛ دانه کار، افشین؛ شرزه ای، غلامعلی و ماجد، وحید. (1396). ارزیابی ترجیحات گردشگران برای بهبود وضعیت محیط زیستی جنگل های حرا با استفاده از روش آزمون انتخاب (مطالعۀ موردی: ذخیره گاه زیست کرۀ حرا). مجله جنگل ایران،انجمن جنگلبانی ایران، 9 (2)، صص. 287-273.
Albrecht, J. N. (2010). Challenges in Tourism Strategy Implementation in Peripheral Destinations– The Case of Stewart Island, New Zealand. Tourism and Hospitality Planning & Development, 7(2), pp. 91- 110.
Arsic, S., Nikolic, D., and Zivkovic, Z. (2017). Hybrid SWOT - ANP - FANP model for prioritization strategies of sustainable development of ecotourism in National Park Djerdap, Serbia. Forest Policy and Economics, 80, 11-26.
Arsic, S., Nikolic, D., Mihajlovic, I., Fedajev, A., and Zivkovic, Z. (2018). A new approach within ANP-SWOT framework for prioritization of ecosystem management and case study of National Park Djerdap, Serbia. Ecol. Econ, 146, 85–95.
Arifanti, V. B., Sidik, F., Mulyanto, B., Susilowati, A., Wahyuni, T., Yuniarti, N., and Novita, N. (2022). Challenges and strategies for sustainable mangrove management in Indonesia: a review. Forests, 13(5), 695.
Ashok, S., Tewari, H. R., Behera, M. D., Behera, M. D and Majumdar, A. (2017). Development of ecotourism sustainability assessment framework employing Delphi, C&I and participatory methods: A case study of KBR, West Sikkim, India. Tourism Management Perspectives, 21, pp. 24-41.
Cvetković, M., Brankov, J., Ćurčić, N., Pavlović, S., Dobričić, M., and Tretiakova, T. N. (2023). Protected Natural Areas and Ecotourism—Priority Strategies for Future Development in Selected Serbian Case Studies. Sustainability, 15(21), 15621.
Danaparamita, E. D., Nadiroh and Safitri, D. (2020). The Role of Mangrove Conservation in Sustainable Tourism. KnE Social Sciences, International Conference on Humanities, Education and Social Sciences (IC-HEDS), pp. 334–342.
Forje, G.W., Tchamba, M.N., and Eno-Nku, M. (2021). Determinants of ecotourism development in and around protected areas: The case of Campo Ma'an National Park in Cameroon. Scientific African, 11, e00663.
De Silva, L. D. I. (2021). Ecotourism as a strategy for sustainable natural resource management in Meemure forest region; Sri Lanka.
Hakim, L., Siswanto, D., and Makagoshi, N. (2017). Mangrove Conservation in East Java: The Ecotourism Development Perspectives. Journal of Tropical Life Science, 7(3), 277-285.
Hesam, M., Bagheri, F., & Atefi, A. (2020). Assessment of Tourism Development Compliant with Ecotourism Principles, Case Study: Guilan, Iran. Journal of Sustainable Rural Development, 4 (2), 263-276.
Idajati, H., Pamungkas, A., Kukinul Siswanto, V. (2016). The Level of Participation in Mangrove Ecotourism Development, Wonorejo Surabaya. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 227, 515-520.
Ihrami Rahmila, Y and Rahman Halim, M. A. (2018). Mangrove Forest Development Determined for Ecotourism in Mangunharjo Village Semarang. E3S Web of Conferences, 73, pp. 1-5.
Jahanian, M., Zandi, E. (2011). Exploring the ecotourism potentials of deserts of Yazd Province, a SWOT analysis. Human Geography Research Quarterly, 42, 61-74 (In Persian).
Jiang, J. (2008). Evaluation of the potential of ecotourism to the contribute to local sustainable development, A case study of Tengtou village, China, MSc. Thesis, Massey University, New Zealand. 150.
Job, H., Peasler, F. (2013). Links between nature-based tourism, protected areas, poverty alleviation and crises: The example of Wasini Island (Kenya). Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 1-2, 18–28.
Koumparoulis, D. N. (2013). PEST Analysis: The Case of E-shop. International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 2(2), 31–36.
Mandic, A. 2020. Nature-based solutions for sustainable tourism development in protected natural areas: a review. Environ Syst Decis 39, 249–268.
Margaryan, L., Fredman, P. (2017). Bridging outdoor recreation and nature-based tourism in a commercial context: Insights from the Swedish service providers. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 17, 84–92.
Matilainen, A., Lahdesmaki, M. (2014). Nature-based tourism in private forests: Stakeholder management balancing the interests of entrepreneurs and forest owners? Journal of Rural Studies, 35, pp. 70–79.
Murtini, S., Kurniawati, A. (2018). Mangrove area development strategy Wonorejo as ecotourism in Surabaya. In Journal of Physics: Conference Series, 953 (1), p. 012174). IOP Publishing.
McCool, S. F. Lime, D. W. (2001). Tourism carrying capacity: tempting fantasy or useful reality. Journal of Sustainable Tourism, 9(5), pp. 372- 388.
Nuñez-Torres, A., Arones-Huarcaya, A., and Yarasca-Aybar, C. (2023). Strategies for territorial tourism planning in natural protected areas (NPAs): Alto Mayo Protected Forest (BPAM), Peru. City, Territory and Architecture, 10(1), 1-22.
Pyke, S., Hartwell, H., Blake, A., and Hemingway, A. (2016). Exploring well-being as a tourism. Tourism Management, 55, pp. 94–105.
Rifdan, R., Arhas, S. H., and Suprianto, S. (2023). Mangrove Forest Ecotourism Program Development Tongke-tongke in Sinjai Regency. Jurnal Penelitian Pendidikan IPA, 9(5), 2556-2562.
Saaty, T. L. (1996). Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process. RWS Publications, Pittsburgh, PA. pp. 1-370.
Samal, R., Dash, M. (2023). Ecotourism, biodiversity conservation, and local livelihoods: Understanding the convergence and divergence. International Journal of Geoheritage and Parks, 11 (1), 1-20.
Sanchez-Prieto, M. C., Luna-González, A., Espinoza-Tenorio, A., and González-Ocampo, H. A. (2021). Planning Ecotourism in Coastal Protected Areas; Projecting Temporal Management Scenarios. Sustainability, 13(14), 7528.
Sobhani, P., Esmaeilzadeh, H., Wolf, I. D., Marcu, M. V., Lück, M and Sadeghi, S. M. M. (2023). Strategies to Manage Ecotourism Sustainably: Insights from a SWOT-ANP Analysis and IUCN Guidelines. Sustainability,15, pp. 1-23.
Sobhani, P., Esmaeilzadeh, H., Sadeghi, S. M. M., Marcu, M. V., and Wolf, I. D. (2022). Evaluating ecotourism sustainability indicators for protected areas in Tehran, Iran. Forests, 13(5), 740.
Sorensen, F., Grindsted, T. S. (2021). Sustainability approaches and nature tourism development. Annals of Tourism Research, 91, 103307.
Sorensen, F., Barenholdt, J. O. (2020). Tourist practices in the circular economy. Annals of Tourism Research, 58, 1-14.
Sulistiono, M. A., Imran, Z., Simanjuntak, C. PH. (2021). The potential development of ecotourism based on mangrove ecosystem in Ujung Pangkah of Gresik Regency, East Java Province, Indonesia. Earth and Environmental Science, 800, pp. 1-15.
Thapa, K., King, D., Banhalmi-Zakar, Z., and Diedrich, A. (2022). Nature-based tourism in protected areas: a systematic review of socio-economic benefits and costs to local people. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 29(7), pp. 625-640.
The International Ecotourism Society (TIES). (2018). What is Ecotourism? Washington, DC: TIES. 1-80. http://www.ecotourism.org/what-is-ecotourism.
Yuksel, I., Dagdeviren, M. (2007). Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis - a case study for a textile firm. Inf. Sci, 177, pp. 3364-3382.
Yuxi, Z., Linsheng, Z. (2020). Identifying conflict tendency between nature-based tourism development and ecological protection in China. Ecological Indicators, 109, pp. 1-14. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |
||