پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,246,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,895 |
اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن بر محتوای نیتروژن بافت، سطح برگ و زیست‌توده برنج (Oryza sativa L. cv. Hashemi) | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 51، شهریور 1403، صفحه 155-168 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.25854.1831 | ||
| نویسندگان | ||
| صاحبه ولی‌اللهی1؛ محسن زواره* 2؛ مسعود کاوسی3؛ اسداله شاه‌بهرامی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 3دانشیار، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران | ||
| 4استاد، گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده فنی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: بهینه‌سازی مصرف کود نیتروژن برای افزایش بهره‌وری و کاهش اثرات نامطلوب زیست‌محیطی آن در شالیزارها، اهمیت زیادی دارد. با این‌حال، پیش‌بینی دقیق زمان نیاز گیاه به نیتروژن و مدیریت مناسب آن در زراعت برنج چالش‌برانگیز است، زیرا به‌دلیل کارایی پایین استفاده از آن و دشواری پیش‌بینی دقیق نیاز گیاه، تنها بین 30 تا 50 درصد از کود نیتروژن مصرفی جذب گیاه می‌شود. استفاده از تصاویر دیجیتال و ارتباط دادن آن‌ها با مقدار نیتروژن برگ برنج، می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا بتوانند با برآورد نسبتاً درستی از وضعیت نیتروژن گیاه، میزان کود مصرفی را مدیریت کنند. این کار مستلزم تعیین ارتباط بین مقدار نیتروژن مورد استفاده با محتوای نیتروژن گیاه و پارامترهای تصاویر دیجیتال است. بنابراین، با توجه به اهمیت کشت برنج در استان گیلان و لزوم مصرف بهینه کود نیتروژن، این آزمایش با هدف بررسی اثر تغییرات مقدار نیتروژن مصرفی بر محتوای نیتروژن بافت، سطح برگ و زیست‌توده برنج طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال زراعی 96-1395 به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. هفت مقدار نیتروژن (صفر، 30، 45، 60، 75، 90، 105 کیلو گرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به‌عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شدند. رقم برنج استفاده شده در این آزمایش رقم محلی هاشمی بود. نشاکاری در 10 اردیبهشت‌ماه در کرت‌هایی به ابعاد 2×3 متر انجام شد و در هر کپه تعداد سه عدد نشا با فاصله 20×20 سانتی‌متر نشا شد. از گیاهان نمونه‌برداری شده در مراحل مختلف رشد، برای اندازه‌گیری میزان نیتروژن موجود در پیکره گیاه، سطح برگ و وزن خشک زیست‌توده استفاده شد. داده‌های به‌دست آمده پس از تجزیه واریانس، با آزمون چند دامنه‌ای دانکن مقایسه شدند. یافته‌های تحقیق: تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن تا 45 کیلوگرم در هکتار تأثیر معنی‌داری بر محتوای نیتروژن بافت بوته‌های برنج در مقایسه با تیمار شاهد آزمایش نداشت، اما استفاده از 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تفاوت معنی‌داری با کاربرد 30 کیلوگرم نیتروژن و همچنین تیمار شاهد آزمایش داشت. این در حالی بود که افزایش مصرف نیتروژن به بیش از 60 کیلوگرم در هکتار هم تأثیر معنی‌داری بر محتوای نیتروژن بافت‌های برنج نداشت. یافته‌ها همچنین نشان دادند که بیش‌ترین محتوای نیتروژن مربوط به زمان شروع پنجه‌زنی و مرحله آبستنی گیاه و کم‌ترین آن مربوط به زمان نشاکاری بوته‌ها بود. در این آزمایش، نیتروژن مصرفی تأثیر بسیار معنی‌داری بر سطح برگ‌ها داشت، به‌طوری که بیش‌ترین سطح برگ در تیمارهای کودی 90 و 105 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و کم‌ترین میزان آن در تیمار شاهد (بدون تفاوت معنی‌دار با تیمارهای 30 و 45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) مشاهده شد. معنی‌دار شدن برهمکنش کود نیتروژن × زمان نمونه‌برداری روی زیست‌توده برنج نشان داد که بیش‌ترین زیست‌توده بوته مربوط به تیمار کاربرد 105 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در مرحله آبستنی گیاه به‌دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی نه تنها مقدار زیست‌توده بوته افزایش یافت، بلکه موجب تغییر سهم زیست‌توده انباشته شده در مراحل مختلف نموی نسبت به زیست‌توده کل گیاه هم شد. نتیجه‌گیری: در مجموع یافته‌های این آزمایش نشان داد که میزان بهینه نیتروژن برای افزایش محتوای نیتروژن بافت‌های برنج بین 45 تا 60 کیلوگرم در هکتار است. برای رسیدن به حداقل 95 درصد از بیش‌ترین محتوای نیتروژن در بافت گیاه، دست کم باید 57.64 کیلوگرم نیتروژن در هکتار استفاده شود. این مقدار مصرف نیتروژن نه تنها می‌تواند به افزایش محتوای نیتروژن و زیست‌توده گیاه کمک می‌کند، بلکه همچنین می‌تواند نقش مهمی در بهبود بهره‌وری و کاهش تلفات نیتروژن در شالیزار داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بهره‌وری؛ زمان نمونه‌برداری؛ مرحله آبستنی؛ مرحله حداکثر پنجه‌زنی؛ مصرف بهینه نیتروژن | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 289 |
||