تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,128 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,280,301 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,912,161 |
استعارههای مفهومی دربارۀ زنان در شعر سه شاعر زن افغانستانی مطالعۀ موردی: محجوبه هروی، حمیرا نکهت دستگیرزاده، باران سجادی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 18، مرداد 1403، صفحه 125-141 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.27920.2592 | ||
نویسندگان | ||
افسانه حبیب زاده1؛ سید مهدی زرقانی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
شاعران زن در افغانستان با توجه به شرایط گفتمانی و تجربۀ زیسته بازنماییهای متعددی از موضوعات شعری ارائه دادهاند. استعارههایی که با محوریت زن ساخته شده تصویری از وضعیت و موضع زنان در افغانستان به دست میدهد. ما در این مقاله به سراغ استعارههای زن در شعر سه شاعری میرویم که هرکدام طیفی از شاعران و مردم افغانستان را نمایندگی میکنند. محجوبه هروی به ذهنیت سنتی نزدیکتر است. او از نظرگاه سنتی نسبت به زنان فاصله نگرفته و جز بیان اعتراضاتی اندک، در همان چارچوب سیر میکند. حمیرا نکهت از موضع یک زن سنتی آغاز میکند اما هرچه جلوتر میرود دیدگاههایش مدرنتر میشود. جایگاه زن در شعر او از وضعیت انفعال و انعطاف به فعال بودن تغییر میکند. او تا آخرین لحظات عمر ارتباطش را با سنت فرهنگی قطع نکرده و پیوسته خواهان اصلاح آن است. باران سجادی از همان آغاز با موضع سنتشکنانه وارد شده و با تابوشکنیهای متعدد بر آن است که از سنت بگذرد نه اینکه آن را اصلاح کند. پیکرۀ متنی تحقیق، آثار این سه شاعر و شیوۀ کار تحلیل محتواست. ابتدا همه استعارههای زن در شعر هریک از سه شاعر مذکور را استخراج کردیم و سپس با تعیین انگارهها و کلاناستعارهها به تحلیل استعارهها برای دست یافتن به نظام ذهنی هر شاعر مبادرت ورزیدیم. | ||
کلیدواژهها | ||
استعارههای مفهومی؛ شعر زنان افغانستان؛ محجوبه هروی؛ حمیرا نکهت دستگیرزاده؛ باران سجادی | ||
مراجع | ||
ارزگانی، حسین. (1398). «نمایۀ شاعران». فصلنامه ادبیات معاصر، 4و5 (16و17)، کابل: بنیاد اندیشه. 173-216.
بسیم، اکرام. (1399). «چشم ستاره». فصلنامۀ شمیره، 1(4)، 31-38.
حبیبی، صالحه. (1399). بانوان سخنور؛ پژوهشی درمورد آثار زنان شاعر دری پرداز افغانستان، کابل: اکادمی علوم.
حکمت، یامان. (1393). مواجهه با متن، کابل: امیری.
حیدربیگی، حسین. (1398). «تغزل در شعر زنان افغانستان». فصلنامۀ ادبیات معاصر، فصلنامۀ ادبیات معاصر، 4و5 (16-17). کابل: بنیاد اندیشه. 55-68.
دانشگر، محمد و قاسمزاده، علی و چهرقانی، رضا. (1402). «تحلیل بازتاب روایتها و شخصیتهای اسطورهای حماسی در شعر زنان افغانستان با رویکرد بینامتنیت ژرار ژنت». فصلنامه علمی کاوشنامه زبان و ادبیات فارسی، 24 (59)، 121-154.
رحمانی، ماگه. (1393). پردهنشینان سخنگو، بازنویسی: فاطمه صادقی. تهران: نگاه معاصر.
رهیاب، محمد ناصر. (1402). نقد ادبی، جلد سوم. امیری: کابل.
سجادی، باران. (1392). سنگباران، کابل: تاک.
سجادی، باران . (1394). پریود، کابل: امیری.
سراب، اسماعیل. (1397). بهرهکشی شاعرانه؛ جستارهایی در باب شعر نو فارسی در افعانستان، کابل: امیری.
شریعتی، حفیظ. (1398). «زنی با موهای سنگسار شده». فصلنامۀ ادبیات معاصر، 4و5 (16و17)، کابل: بنیاد اندیشه. 69-78.
عصمتی، زهره. (1398). «از زاویه دید زن». فصلنامۀ ادبیات معاصر، 4و5 (16و17)، کابل: بنیاد اندیشه. 10-96.
فرامنش، مژگان. (1398). «چراغ پستوها بررسی سرودههای محجوبه هروی». فصلنامۀ ادبیات معاصر؛ پروندۀ ادبیات زنان، فصلنامۀ ادبیات معاصر، 4و5 (16-17)، 86- 95.
کوچش، زولتان.(1393). مقدمهای کاربردی بر استعاره، ترجمه: دکتر شیرین پورابراهیم تهران: سمت.
مجددی، محمد شعیب. (1396). شاعران آزاد در قفس از رابعه بلخی تا نادیا انجمن، هرات: بنیاد خیریه محمد عثمان نورزایی.
مجددی، محمد شعیب، (1402). راز آفرینش؛ داکتر حمیرا نکهت دستگیرزاده راوی عشق و آزاداندیشی، هرات: فرهنگسرا بهره.
میرشاهی، مسعود. (1383). شعر زنان افغانستان، تهران: افکار، شهاب ثاقب.
نادری، پرتو. (1401). مرواریدهای رنگین دیداری با چند بانوی سخنور، کابل: مقصودی.
نکهت دستگیرزاده، حمیرا. (1400). دیوان، هرات: آن.
نوابی، غلام حبیب. (1356). محجوبه هروی، پیشاور: الازهر.
نیکبخت، عباس و پودینه، علیرضا. (1400). «سیمای معشوق در شعر محجوبه هروی». شعرپژوهی(بوستان ادب)، 13(2)، 247-276.
واحدیار، افسانه. (1400). پرسه در دیگری واکاوی شعر هرات، هرات: آن- انجمن ادبی هرات.
واحدیار، افسانه. (1398). «زن، عشق، مشت و دندان». در فصلنامۀ ادبیات معاصر، فصلنامۀ ادبیات معاصر، 4و5 (16-17). کابل: بنیاد اندیشه. 46-54.
واحدیار، افسانه. (1402). «ردپای عشق در شعر سه زن شاعر». انجمن ادبی هرات، دسترسی در: https://www.heratla.com/%D8%B1%D8%AF-b1/
واقعی اعلم هروی. (1382). پردهنشینان هری، پیشاور پاکستان: القلم.
هروی، محجوبه. (1347). دیوان، تدوین و تصحیح محمد علم غواص. هرات: مؤسسه طبع کتب هرات.
یسنا، یعقوب. (1393). خوانش متن، کابل: مقصودی.
یسنا، یعقوب. (1400). زننامه نقد گفتمان پدرسالار، کابل: مقصودی.
یسنا، یعقوب. (1395). سکونتِ دلهرهِ سوریالِ زنانه در زبان و ورای زبان (به بهانه خوانش مجموعه شعر پریود، خراسان زمین. دسترسی در:
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 88 |