پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,245,994 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,757 |
بررسی دستگاه و صرف فعل در گویش بوالخیری | ||
| زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
| مقاله 9، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، بهمن 1402، صفحه 179-203 اصل مقاله (1.66 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2024.26694.1663 | ||
| نویسندگان | ||
| سهراب غلامی* 1؛ فرخ حاجیانی2؛ جلال رحیمیان2 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان‌های باستان ایران، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 2استاد بخش زبان‌های خارجی و زبانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مرکز دهستان بوالخیرِ بخش دلوار از شهرستان تنگستانِ استان بوشهر، روستای بوالخیر است. بوالخیری، گونه‌ای از گویش تنگستانی (تنگسیری) است. برای تشکیل پیکرۀ زبانی این پژوهش، از مصاحبه با گویشوران، ضبط گفتار و آوانگاری داده‌های صوتی استفاده شده و روش این پژوهش، ترکیبی از روش‌های میدانی و توصیفی– تحلیلی با ابزاری کتابخانه‌ای است. داده‌ها با همین روش‌ها و با کمک الفبای آوانگاری بین‌المللی (I.P.A) جمع‌آوری، واکاوی و توصیف شده‌اند. در پژوهش حاضر، تجزیة ساختاری و استخراج ویژگی‌ها و ساختمان افعال، جایگاه تکیه و صرف افعال در وجه، باب و زمان‌های مختلف در بوالخیری، واکاوی شده‌است. براساس یافته‌ها، فعل در این گویش دارای دو مادۀ گذشته یا حال و وجوه امری، التزامی یا اخباری است. از ویژگی‌های مهم این گویش، می‌توان به حالت ارگتیو فاعلِ افعال ماضی متعدی اشارهکرد. این حالت در بوالخیری، به‌صورت کنایی گسسته است. در این گویش، صرف افعال معلوم و مجهول در زمان‌های حال و گذشته است و ساختار خاص افعال آیندۀ فارسی معیار وجود ندارد و همان فعل مضارع اخباری برای بیان فعل مستقبل بهکار می‌رود. تکیه در اغلب افعالِ مثبت و منفیِ این گویش، بر هجای اول است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تنگستان؛ تنگسیر؛ گویش بوالخیری؛ دستگاه فعل؛ تصریف فعل | ||
| مراجع | ||
|
آلداود علی. دوسفرنامه از جنوب ایران درسال‌های1256ه.ق-1307ه.ق. تهران: امیرکبیر. 1377.
ابوالقاسمی محسن. تاریخ زبان فارسی. تهران: سمت. 1373.
انوری حسن، احمدی‌گیوی حسن. دستور زبان فارسی. تهران: فاطمی. 1396.
باباسالاری زهرا، یزدان‌شناس حیدر، شرف‌زاده محمدحسین، یزدانی سعید. «بررسی واژه‌بست در گویش تنگستانی». زبان و زبانشناسی، 1398؛ (29): 177-202.
پورابراهیم شیرین، واحدی لنگرودی محمدمهدی. «توصیف و بررسی دستگاه فعل در گویش دلواری». ویژه‌نامۀ فرهنگستان: زبان‌ها و گویشهای ایرانی، 1392؛ (2): 107- 123.
حاجیانی فرخ. «واژههای ویژه کشتی و کشتیرانی در گویش بوشهری». گویش‌شناسی، 1383؛ (2): 7-16.
حاجیانی فرخ. «توصیف دستگاه واجی گویش تنگستانی». گویش‌شناسی، 1387؛ (7): 92-106.
حاجیانی فرخ. «بررسی تطبیقی و تاریخی ساخت فعل ارگاتیو در گویشهای اردکانی، دشتی، دشتکی، کلیمیان یزدی و لاری». آموزش مهارت‌های زبان، 1388؛ (1): 21-40.
خلیلی محبوبه. بررسی توصیفی- درزمانی دستگاه واجی و صرف اسم و فعل در گویش تنگسیری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان‌های باستان ایران، دانشگاه بوعلی همدان. 1390.
رحیمیان جلال. ساخت زبان فارسی. شیراز: دانشگاه شیراز. 1389.
رضایتی کیشه‌خاله محرم. «فعل‌های مرکب ضمیری در زبان فارسی». زبان و ادبیات دانشکدة ادبیات و علوم انسانی فردوسی مشهد، 1383؛ 37(1): 191-205.
رضایی باغبیدی حسن. واژه‌نامه موضوعی زبان‌های باستانی ایران. تهران: آثار. 1390.
رضایی والی، بهرامی فاطمه. مبانی ردهشناسی زبان. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. 1394.
زمردیان رضا. راهنمای گردآوری و توصیف گویشها. مشهد: دانشگاه فردوسی. 1379.
زنده‌بودی حسین. فرهنگ، ادب و گویش تنگسیری. بوشهر: انتشارات بوشهر. 1383.
علینژاد بتول. مبانی واجشناسی. اصفهان: دانشگاه اصفهان. 1398.
غلامی سهراب. بررسی زبانشناسی گویش تنگسیری (بوالخیر): آواشناسی، ساخت‌واژه، نحو، ریشه‌شناسی و کنکاش در واژگان منتخب. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان‌های باستانی ایران، دانشگاه شیراز. 1400.
غلامی سهراب، حاجیانی فرخ. «توصیف دستگاه واجی گویش بوالخیری به روش IPA». زبانشناسی و گویشهای ایرانی 1402؛ 8(2)، 185 -215. doi: 10.22099/JILL.2023.48056.1353
فرهنگستان زبان و ادب فارسی. راهنمای گردآوری گویشهای ایرانی. تهران. 1399.
کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه، ممسنی شیرین. «توصیف دستگاه واجی گویش دلواری». زبان و زبانشناسی، 1385؛ (2): 77-93.
ماهوتیان شهرزاد. دستور زبان فارسی از دیدگاه ردهشناسی. تهران: مرکز. 1378.
نعمتی فاطمه، نوروزی سیما. «حرفاضافۀ سی در دلواری: بازماندهای از حروف اضافۀ فارسی باستان یا سرانجام دستورشدگی اسم؟». زبانشناسی تطبیقی، 1394؛ (9): 227-243.
واحدی لنگرودی محمدمهدی، ممسنی شیرین. «بررسی پی بست‌های ضمیری در گویش دلواری». گویش‌شناسی، 1383؛ (3): 64-81.
یزدان‌شناس حیدر. بررسی زبانشناختی گویش تنگستانی. پایاننامه کارشناسی ارشد زبانشناسی، دانشگاه شیراز. 1384.
Comrie, B. Ergativity, In Syntactic Typology: Studies in the Phenomenology of Language. Austin: University of Texas Press, 1978; 329-94. Silverstein, M. (1976). Hierarchy of Features and Ergativity, In Grammatical Categories in Australian Languages, R. M. W. Dixon (Ed.), Canberra: Australian Institute of Aboriginal Studies, 1976; 112-171. Tallerman, M. Understanding Syntax, 4rd Ed., London: Hodder Education. 2015.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |
||