پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,246,183 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,895 |
اثر روش کاشت بر عملکرد و ویژگی‌های کیفی دانه برخی از رقم‌های برنج در استان گیلان | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 51، شهریور 1403، صفحه 139-154 اصل مقاله (307.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.27559.1822 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزین پورامیر* 1؛ فاطمه حبیبی1؛ بیژن یعقوبی2 | ||
| 1استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران | ||
| 2استاد پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: نشاکاری در خاک گل‌خراب شده (پادلینگ) روش رایج کشت برنج در دنیا می‌باشد که نیاز به نیروی کار و هزینه بالایی دارد. از این‌رو، در سال‌های اخیر این روش کاشت در حال جایگزینی با کشت مستقیم است. اگرچه کشت مستقیم دارای مزیت‌های فراوانی است، اما ممکن است برخی از جنبه‌های زراعت برنج را دستخوش تغییر قرار دهد. در این آزمایش اثر تغییر شیوه کشت از نشاکاری به کشت مستقیم بر عملکرد شلتوک و برخی از ویژگی‌های کیفی دانه در تعدادی از رقم‌های برنج مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این تحقیق در سال زراعی 1398 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار اجرا شد. عامل‌های مورد مطالعه، روش کشت در دو سطح شامل نشایی و کشت مستقیم و رقم برنج در پنج سطح شامل رقم محلی هاشمی و رقم‌های اصلاح‌شده کیان، آنام، گیلانه و شیرودی بودند. صفات اندازه‌گیری شده، عملکرد شلتوک و ویژگی‌های کیفی دانه شامل درصد برنج سالم و شکسته، راندمان تبدیل، طول و عرض دانه خام و پخته، ضریب ری‌آمدن، میزان آمیلوز، دمای ژلاتینی شدن و مقدار پروتئین دانه بودند. برای تجزیه آماری داده‌ها، تجزیه واریانس با استفاده از نرم‌افزار SAS و مقایسه میانگین‌ها با آزمون حداقل اختلاف معنی‌دار (LSD) در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. یافته‌های تحقیق: نتایج نشان داد که اثر رقم و روش کشت بر عملکرد شلتوک معنی‌دار بود، اما برهم‌کنش آن‌ها بر عملکرد شلتوک معنی‌دار نبود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که عملکرد شلتوک در روش کشت مستقیم در حدود 200 کیلوگرم بیش‌تر از کشت نشایی بود. رقم شیرودی با 7820 کیلوگرم در هکتار، بیش‌ترین عملکرد را دارا بود، در حالی‌که بین سایر رقم‌ها اختلاف معنی‌داری از این نظر مشاهده نشد. راندمان تبدیل نیز در کشت مستقیم بیش‌تر از نشایی بود و بیش‌ترین راندمان تبدیل (71 درصد) به رقم شیرودی در کشت مستقیم تعلق داشت که با رقم گیلانه در کشت مستقیم (70 درصد) و شیرودی در کشت نشایی (70 درصد) اختلاف معنی‌داری نداشت. درصد برنج سالم در کشت مستقیم (57.06 درصد) کم‌تر از کشت نشایی (65.86 درصد) بود. در بین رقم‌ها نیز شیرودی و کیان به‌ترتیب با 84.3 و 37.5 درصد دارای بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار برنج سالم بودند. میزان آمیلوز دانه در تمامی رقم‌ها در کشت مستقیم در مقایسه با کشت نشایی افزایش یافت، ولی این افزایش در سه رقم آنام، گیلانه و کیان، معنی‌دار و در دو رقم شیرودی و هاشمی غیر معنی‌دار بود. بیش‌ترین و کم‌ترین میزان آمیلوز با 27.45 و 21.27 درصد نیز به‌ترتیب در رقم شیرودی در کشت مستقیم و رقم کیان در کشت نشایی مشاهده شد. تغییر شیوه کشت از نشایی به مستقیم منجر به افزایش معنی‌دار دمای ژلاتینی شدن دانه در سه رقم گیلانه، شیرودی و کیان شد، اما تأثیری بر دمای ژلاتینی شدن رقم‌های آنام و هاشمی نداشت. از نظر میزان پروتئین نیز بیش‌ترین میزان پروتئین دانه با 11.08 درصد در رقم آنام در کشت نشایی مشاهده شد که با کشت مستقیم آن (10.76 درصد) تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که تغییر شیوه کشت برنج از نشایی به مستقیم، علاوه بر ویژگی‌های کیفی دانه، بر عملکرد شلتوک رقم‌های مورد مطالعه نیز تأثیر معنی‌داری داشت، به‌طوری که عملکرد شلتوک و راندمان تبدیل در کشت مستقیم بیش‌تر از نشایی، اما درصد برنج سالم در کشت مستقیم کم‌تر از نشایی بود. یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کیفیت پخت برنج، درصد آمیلوز دانه است. بر اساس نتایج این تحقیق، تغییر شیوه کشت از نشایی به مستقیم، درصد آمیلوز دانه دو رقم هاشمی و شیرودی را که دارای بیش‌ترین سطح زیر کشت به‌ترتیب در بین رقم‌های محلی و اصلاح‌شده در استان‌های برنج‌خیز شمالی کشور هستند، افزایش نداد. این نتایج می‌تواند در پذیرش سیستم کشت مستقیم توسط شالیکاران موثر باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| راندمان تبدیل؛ کشت مستقیم؛ کشت نشایی؛ کیفیت دانه؛ محتوای آمیلوز | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 402 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||