پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,108 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,240,253 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,897,842 |
ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های جو (Hordeum vulgare L.) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 51، شهریور 1403، صفحه 183-195 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.26685.1809 | ||
| نویسندگان | ||
| هما زلقی1؛ محمد مقدم* 2؛ سید ابوالقاسم محمدی2؛ بهزاد صادق‌زاده3 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2استاد، گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: آگاهی از سطح تنوع ژنتیکی و برآورد آن در ژرم‌پلاسم‌های گیاهی، اساس بسیاری از برنامههای به‌نژادی به‌شمار می‌رود. نشانگرهای ریزماهواره (SSR) به‌دلیل تکرارپذیری بالا، ماهیت چندآللی، توارث هم‌بارز و فراوانی ژنومی بالا، کاربرد فراوانی در بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط بین ژنوتیپ‌ها دارند. هدف از این تحقیق، مطالعه تنوع ژنتیکی 40 ژنوتیپ جو با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و شناسایی نشانگرهای برخوردار از بیش‌ترین توانایی متمایزکنندگی بود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق تنوع ژنتیکی 39 رقم جو زراعی و یک ژنوتیپ جو وحشی با استفاده از 57 نشانگر ریزماهواره بررسی شد که از این تعداد، 51 نشانگر چندشکل و برخوردار از تکثیر واضح و قابل قبول، برای ارزیابی مولکولی ژنوتیپ‌ها انتخاب شدند. امتیازدهی الگوی نواری نشانگرها به‌صورت یک (وجود نوار) و صفر (عدم وجود) و نیز به‌صورت هم‌بارز انجام شد. سپس کارآیی نشانگرها به‌وسیله میزان اطلاعات چندشکلی، فراوانی آلل‌های شایع، تعداد آلل‌ها، هتروزیگوسی مشاهده شده و تنوع ژنی ارزیابی شد. افزون بر این، ژنوتیپ‌های جو با استفاده از روش تجزیه خوشه‌ای بر مبنای الگوریتمMinimum Evolution و ضریب P-distance گروه‌بندی شدند. یافته‌های تحقیق: در مجموع 200 آلل (با میانگین 92/3 آلل به‌ازای هر جایگاه) تکثیر شد. متوسط میزان اطلاعات چندشکلی و تنوع ژنی برای این نشانگرها به‌ترتیب 48/0 و 54/0 بود. فراوانی آلل‌های شایع از 25/0 تا 92/0 و با میانگین 56/0 متغیر بود که به‌ترتیب به نشانگرهای GBMS021 و GBM1275 اختصاص داشت. نشانگر GBMS027 نیز از بیش‌ترین میزان اطلاعات چندشکلی، هتروزیگوسی مورد انتظار و تعداد آلل برخوردار بود. تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها را در سه گروه قرار داد. گروه اول دارای بیش‌ترین تعداد ژنوتیپ‌های مناطق معتدل (اعم از گرم یا سرد) با عادت رشدی بهاره بود. گروه دوم عمدتاً از ژنوتیپ‌های مناطق معتدل و سرد با عادت رشدی بهاره و بینابین تشکیل شد. گروه سوم، بیش‌تر شامل مخلوطی از ژنوتیپ‌های مناطق معتدل و گرمسیر با عادت رشدی بینابین و بهاره بود و بیش‌تر ژنوتیپ‌های خارجی نیز در این گروه واقع شدند. در عین حال، تجزیه خوشه‌ای بر اساس نشانگرهای ریزماهواره قادر به تفکیک کامل ژنوتیپ‌های مناطق جغرافیایی مختلف و با عادت رشدی متفاوت نبود. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی تنوع ژنتیکی قابل توجهی بین ژنوتیپ‌های جو مورد مطالعه از نظر نشانگرهای ریزماهواره وجود داشت. نشانگرهای GBMS027، GBMS021، GBMS006، GBMS180، GBMS0160، GBM1272 و GBMS002 به‌علت دارا بودن میزان اطلاعات چندشکلی، هتروزیگوسی مورد انتظار و تعداد آلل بالاتر، به‌عنوان نشانگرهای برخوردار از بیش‌ترین توانایی متمایز کنندگی شناسایی شدند. از تنوع موجود می‌توان در برنامههای به‌نژادی جو استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آلل شایع؛ تجزیه خوشه‌ای؛ تنوع ژنی؛ محتوای اطلاعات چندشکلی؛ نشانگرهای ریزماهواره؛ هتروزیگوسی مورد انتظار | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 356 |
||