تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,122 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,274,678 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,910,295 |
تحلیلی نو از تفاوت ماهوی «اضطرار» و «ضرورت» در فقه و حقوق کیفری ایران | ||
پژوهشنامه حقوق کیفری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 مرداد 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/jol.2024.26789.2456 | ||
نویسندگان | ||
سید محسن قائم فرد* 1؛ جلال الدین قیاسی2؛ فاطمه محسنی3 | ||
1استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی ، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
3کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
«اضطرار» و «ضرورت» در طول قانونگذاری ایران همواره ذیل یک عنوان از موانع مسئولیت کیفری قرار گرفتهاند. برخی مؤلفین هرچند تنها از جهت منشاء پیدایش تفاوت قائل شدهاند، اما آنها را ماهیتاً و از حیث احکام و آثار، یکسان تلقی کردهاند. درحالیکه «اضطرار» و «ضرورت» در عین اینکه دارای وجوه اشتراکاند، لیکن نتایج این پژوهش نشان میدهد یکسانپنداری این دو عنوان، برداشتی ناروا است. «اضطرار»، منحصر به موارد «نیاز شخصی» مضطر است، از حیث حکم تکلیفی علیالاصول جایز و ضمن رفع مسئولیت کیفری، ضمان آن پابرجاست. اما «ضرورت»، مواردی «غیر از نیاز شخصی» را شامل میشود، احکام تکلیفی و وضعی کاملاً متفاوتی دارد. در این اثر که به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و انجام گفتوگوهای حضوری با چند تن از فقها انجام شده، ضمن بررسی مباحث فقهی، رویکرد کنونی مقنن کیفری با تمسک به ماده 152 قانون مجازات اسلامی1392 تبیین و پیشنهادهای تقنینی ارائه گردیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
اضطرار؛ ضرورت؛ ماده 152 قانون مجازات اسلامی؛ نیاز شخصی؛ نیازغیرشخصی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 521 |