تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 741 |
تعداد مقالات | 7,017 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,037,219 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,759,360 |
بازخوانی مروری سنتِ تحلیل معرفتشناختی نماد | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 9، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 18، مرداد 1403، صفحه 203-224 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله مروری | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.26720.2558 | ||
نویسنده | ||
مسعود آلگونه جونقانی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
دیدگاههای متفاوتی برای تبیین نماد، معنا و ارزش آن، سازوکارِ درونی آن و اهمیت وجودی یا معرفتی آن وجود دارد. از این میان، سنت تحلیل هستیشناختی و سنت تحلیل معرفتشناختی اهمیت ویژهای دارند. دیدگاه نخست در جستار مستقلی واکاوی شده است، و بنابراین جُستار حاضر صرفاً متوجه جنبههای معرفتشناختی نماد است. در تحلیل معرفتشناختی، بررسی روشها و مبانی بنیادیِ مطالعۀ نماد، تنها در صورت پذیرش وجوه معرفتیِ «همتراز» یا «ناهمتراز» در زبان علم و زبان هنر میسر میشود. ، مقالۀ پیش رو کوشیده است ضمن پرداختن به سنت تحلیل معرفتشناختی نماد، روشن سازد: الف- نماد به موجب چه استدلالهایی حاملِ بار معنایی و ارزشی است، ب- تفکیک یا اختلاطِ زبان علم و زبان هنر چگونه تبیین ما را درباب نماد دگرگون خواهد کرد. بنابراین، پژوهش حاضر ضمن بازخوانی انتقادی سنت تحلیلِ معرفتشناختی نماد، میکوشد پاسخی روشن به این پرسش به دست دهد که در سنت مذکور نسبت به مفهوم، جایگاه و کارکردِ نماد چه دیدگاههایی اتخاذ شده است. در این پژوهش روشن میشود که در سنت نخست، هدف اصلی مبتنی بر ایجاد نوعی توازن بین وجه معرفتی در ساحت علم و وجه معرفتی در ساحت ادبیات است؛ درحالیکه در سنت دیگر، هدف اصلی مبتنی بر آن است که ضمن پذیرش تمایز زبان علم از زبان هنر یا شعر نشان دهیم ویژگیهای بنیادین این دو گونۀ متفاوت چیست و سازکار درونی آنها بر چه موازینی استوار است. | ||
کلیدواژهها | ||
نماد؛ زبان علم؛ زبان هنر؛ تحلیل هستیشناختی نماد؛ تحلیل معرفتشناختی نماد | ||
مراجع | ||
پورنامداریان، تقی. (1389). رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستانهای عرفانی، تهران: علمی و فرهنگی.
ریچاردز، آی. اِی. (1375). اصول نقد ادبی، ترجمۀ سعید حمیدیان. تهران: علمی و فرهنگی.
ساداتی، ناصر و پیراوی ونک، مرضیه. (1394). «ویژگیهای معرفتشناختی هنر بهمنزلۀ فرم سمبلیک در اندیشه کاسیرر». شناخت، (73)، 129-145.
ساداتی، ناصر و مهرمحمدی، محمود. (1394). « نمادبودگی اثر هنری: تبیین نظریۀ نمادپردازی سوزان لانگر». کیمیای هنر، (16)، 33-42.
ستاری، جلال. (1384). مدخلی بر رمز شناسی عرفانی، تهران: مرکز.
فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). بلاغت تصویر، تهران: سخن.
فروم، اریک. (1362). زبان ازیادرفته، ترجمۀ ابراهیم امانت. تهران: مروارید.
فولادی، محمد و حسنپور، مریم . (1394). « نقش نماد و نمادگرایی در زندگی بشر؛ تحلیلی جامعهشناختی». معرفت فرهنگی اجتماعی، 6 (24)، 133-152.
مهرگان، آروین. (1377). دیالکتیک نمادها، اصفهان: فردا.
مهرگان، آروین. (1392). فلسفۀ نشانهشناسی، اصفهان: فردا.
موسوی، یعقوب. (1384). «مطالعۀ رویکرد معرفتشناسی کاسیرر با تکیه بر نمادشناسی». معرفت و جامعه، ترجمه حفیظالله فولادی. قم: پژوهشگاه حوزه ودانشگاه. 91-105.
Branaman, A. (1994). “Reconsidering Kenneth Burke: His Contributions to the Identity Controversy”. in The Sociological Quarterly, Vol. 35 (3). published by Taylor & Francis, Ltd., 443-455. Burke. K. (1941). The philosophy of Literary Form: Studies in Symbolic Action, US: Louisiana university Press. Cassirer, E. (1944). An Essay on Man: An Introduction to the Philosophy of Human Culture, US: Yale university Press. Cassirer, E. (1955). The Philosophy of Symbolic Forms (1): Language, (Trans.) R, Manheim. US: Yale university Press. Friedman, N. (1993). “Symbol”. The Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, US: Princeton University Press. 1250-1254. Langer, S. K. (1957). Philosophy in a New Key: A Study in the Symbolism of Reason, Rite, and Art, US: Harvard University Press. Nöth, W. (1991). Handbook of Semiotics, Indianapolis: Indiana University Press. Ogden, C. K. & Richards, I. A. (1994). The Meaning of Meaning, London: Routledge/ Thoemmes press. Peirce, C. S. (1958). The Collected Papers of Charles Sanders Peirce, Ed. Introduction by D, John. Ed. H, Charles and W, Paul. (Vols. I-VI) and Burks, Arthur W. (Vols. VII-VIII). Cambridge, MA: Harvard University Press. Richards I. A. (1930). Practical Criticism: A Study of Literary Judgment, London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd. Richards I. A. (1965). The Philosophy of Rhetoric, New York: Oxford University Press. Townsend, D. (2006). Historical Dictionary of Aesthetics, Lanham, Maryland, Toronto, and Oxford: The Scarecrow Press, Inc. Wheelwright, P. E. (1954). The Burning Fountain: A Study in the Language of Symbolism, Bloomington: Indiana University Press. Wheelwright P. E. (1962). Metaphor and Reality, Bloomington & London: Indiana University Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 |