پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,246,798 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,900,219 |
اثر بستر و تاریخ نشاکاری بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و عملکرد دانه سه رقم برنج (Oryza sativa L.) در اهواز | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 50، خرداد 1403، صفحه 45-60 اصل مقاله (349.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.26122.1798 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه فیاض‌نیا1؛ حبیب‌اله روشنفکر* 2؛ پیمان حسیبی2؛ عبدالعلی گیلانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 3دانشیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی دنیا است و بعد از گندم جایگاه دوم را از نظر تولید سالانه به‌خود اختصاص داده است. کاشت برنج در بیش‌تر نقاط جهان به صورت نشاکاری صورت می‌گیرد، اما دوره بازیافت طولانی و گاهی مرگ و میر زیاد نشاها در زمین اصلی، مصرف زیاد آب، عدم امکان استفاده از کارنده‌های مستقیم یا ماشین نشاکار در بافت‌های سنگین خاک و هزینه کارگری زیاد، یافتن شیوه‌های مناسب کاشت برنج با هدف کاهش اثرات بازدارنده این عوامل به‌ویژه کاهش مصرف آب و دستیابی به عملکرد بهینه را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. از سوی دیگر، انتخاب تاریخ کاشت مناسب یکی دیگر از مدیریت‌های زراعی مهم جهت دستیابی به عملکرد بهینه محصول است. در این آزمایش، اثر شیوه‌های مختلف آماده‌سازی زمین و تاریخ‌های متفاوت نشاکاری بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و عملکرد سه رقم برنج در منطقه شاوور استان خوزستان بررسی شد. هدف از آزمایش، تعیین نقش تاریخ نشاکاری و نوع بستر کاشت بر جنبه‌های رشد و نمو نشاهای تولیدی رقم‌های برنج و روابط متقابل بین آنها بر کاهش اثرات بازدارنده موانع تولید بود. مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات شاوور- استان خوزستان طی دو سال زراعی ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ انجام شد. عامل‌های آزمایشی، شیوه آماده‌سازی زمین (بستر نشاکاری) در چهار سطح شامل بسترهای گل‌خرابی، مسطح با رطوبت ظرفیت زراعی، مسطح با خاک خشک و کشت در پشته با خاک خشک به‌عنوان عامل اصلی، تاریخ نشاکاری در سه سطح شامل ۱۲ و ۲۲ خرداد و دوم تیر به‌عنوان عامل فرعی و رقم برنج در سه سطح شامل رقم‌های چمپا، عنبوری قرمز پابلند و دانیال به‌عنوان عامل فرعی فرعی بودند. به‌منظور تهیه بسترهای کاشت گل‌خرابی، مسطح با رطوبت ظرفیت زراعی و مسطح با خاک خشک در زمین اصلی، پس از اجرای شخم و دیسک، خاک تسطیح و برای تهیه بستر کشت در پشته، پس از انجام شخم، دیسک و تسطیح، پشتهها توسط نهرکن (با عرض 50 سانتی‌متر و ارتفاع 20 سانتی‌متر) ایجاد شدند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد شلتوک، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل، دمای کانوپی و هدایت روزنه‌ای بود. یافته‌های تحقیق: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر بستر کاشت، تاریخ کاشت، رقم و برهمکنش آنها بر عملکرد دانه از نظر آماری معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین دوساله نشان داد که بیش‌ترین میزان عملکرد دانه متعلق به بستر کشت مسطح با خاک خشک در تاریخ نشاکاری 12 خرداد در رقم عنبوری قرمز پابلند (5.68 تن در هکتار) بود و بیش‌ترین عملکرد زیست‌توده از بستر کشت مسطح با رطوبت ظرفیت زراعی در تاریخ کاشت دوم تیر در رقم عنبوری قرمز پابلند (13.63 تن در هکتار) به‌دست آمد. همچنین، بیش‌ترین میزان شاخص برداشت (51.71 درصد) و بهترین دمای پوشش گیاهی در مرحله ظهور خوشه (32.22 درجه سلسیوس) نیز در تیمار بستر مسطح با خاک خشک در تاریخ کاشت دوم تیرماه در رقم چمپا مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده از عملکرد دانه به‌عنوان مهم‌ترین هدف از کاشت گیاه برنج، به‌نظر می‌رسد بتوان با کشت رقم محلی عنبوری قرمز پابلند بر بستر مسطح با خاک خشک در تاریخ نشاکاری 12 خرداد ماه از طریق فراهمی شرایط محیطی (عدم اجرای گل‌خرابی و جلوگیری از ایجاد اثرات منفی بر رشد گیاه) و دمایی مناسب (ممانعت از وقوع تنش در مرحله گلدهی و دانه‌بندی) به تولید محصول بالا دست یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بستر مسطح با خاک خشک؛ دمای پوشش گیاهی؛ شاخص کلروفیل (عدد اسپد)؛ هدایت روزنه‌ای | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |
||