تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 741 |
تعداد مقالات | 7,030 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,095,053 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,777,441 |
نقدی بر شاهنامۀ نقالان مرشد زریری | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1402، صفحه 189-220 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.26213.2536 | ||
نویسندگان | ||
عباس پارساطلب1؛ روح الله هادی* 2؛ علیرضا امامی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر با شناسایی و تصحیح طومارهای نقالی شاهنامه تا حدود زیادی نگاه شاهنامهپژوهان و ادیبان به طومارها تغییر یافته است. یافتهها حاکی از آن است که طومارهای نقالی صرفاً زادۀ ذهن و تخیل نقالان نبوده و در بعضی موارد آبشخورها و منابع طومارها به روزگار قبل از اسلام یا در دورۀ اسلامی به قبل از سروده شدن شاهنامه فردوسی برمیگردد. ازطرفدیگر زبان و سبک طومارهای نقالی تصحیحشده با آنچه راویان در مجلس نقل به اجرای آن میپرداختهاند، تفاوت دارد و هردو را نمیتوان از یک گروه به حساب آورد. ازینرو تصحیح طومارهای نقالی باید بهصورت کاملاً تخصصی و برابر با موازین درست علمی انجام بگیرد تا نتایج حاصله منجر به شناخت بهتر از طومارها و منابع آنها گردد. شاهنامۀ نقالان، که در روزگار ما تألیف شده است، یکی از طومارهای جامع نقالی شاهنامه به شمار میرود. جلیل دوستخواه این طومار را در سال 1396 تصحیح و منتشر کرده است. در این مقاله، کتاب شاهنامۀ نقالان از دو منظر مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت؛ در بخش نخست اشتباهات و تناقضهای مؤلف اثر، مرشد زریری، مطرح خواهد شد و در بخش دوم در یک نگاه دقیقتر، روش مصحح اثر، جلیل دوستخواه، به بوتۀ نقد در خواهد آمد. نتایج این بررسی نشان میدهد که به این کتاب، در هردو بخش تألیف و تصحیح، آسیبهایی راه یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
طومار؛ شاهنامه؛ زریری؛ تصحیح؛ نقد | ||
مراجع | ||
آیدنلو، سجاد. (1398). «جامعترین طومار نقالی شاهنامه». جهان کتاب، (361 -363)، 9-13.
ابنمنظور، ابیالفضل جمالالدین محمد بن مکرم. (1994). لسانالعرب، بیروت: دار صادر.
انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم. (1369). فردوسینامه (مردم و قهرمانان شاهنامه)، تهران: علمی.
جعفری قنواتی، محمد. (1396). «شاهنامۀ نقالان: داستانهای پهلوانی ایرانیان در زنجیرهای از روایتهای سینهبهسینه و سنتی». نقد کتاب، سال سوم (12)، 27 -50.
حافظ، شمسالدین محمد. (1390). دیوان حافظ، به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی. تهران: زوار.
خالقی مطلق، جلال. (1389). یادداشتهای شاهنامه، 3 جلد. تهران: مرکز دائرۃالمعارف بزرگ اسلامی.
خطیبرهبر، خلیل. (1367). کتاب حروف اضافه و ربط، تهران: سعدی.
خواجوی کرمانی، ابوالعطاءکمالالدین محمود. (1319). سامنامه، با تصحیح و مقابلۀ ناشر اردشیر بنشاهی. بمبئی: چاپخانۀ سلطانی.
خواجوی کرمانی، ابوالعطاء کمالالدین محمود. (1370). خمسۀ خواجوی کرمانی، به تصحیح سعید نیاز کرمانی. کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه، 15 جلد. تهران: دانشگاه تهران.
رستمنامه (داستان منظوم مسلمان شدن رستم به دست امام علی (ع) به انضمام معجزنامۀ مولای متقیان). (1387). به کوشش سجاد آیدنلو. تهران: میراث مکتوب.
رودکی، جعفر بن محمد. (1382). دیوان شعر رودکی، پژوهش، تصحیح و شرح دکتر جعفر شعار. تهران: قطره.
زریری، مرشد عباس. (1369). داستان رستم و سهراب، به کوشش جلیل دوستخواه. تهران: توس.
سامنامه. (1392). تصحیح وحید رویانی. تهران: میراث مکتوب.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1380). غزلیات سعدی، مقابله، اعرابگذاری، تصحیح، توضیح واژهها و اصطلاحات، معنای ابیات و ترجمۀ شعرهای عربی کاظم برگنیسی. تهران: فکر روز.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1385). کلیات سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: هرمس.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1392). گلستان، تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی.
طومار جامع شاهنامه. (1391). مقدمه، ویرایش و توضیحات سجاد آیدنلو. تهران: بهنگار.
طومار جامع نقالی شاهنامه. (1396). به تصحیح فرزاد قائمی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
طومار کهن شاهنامۀ فردوسی. (1397). جمشید صداقتنژاد. تهران: دنیای کتاب.
فردوسی، ابوالقاسم. (1829). شاهنامه، به سعی و اهتمام ترنر ماکان. کلکته: دارالحکومت.
فردوسی، ابوالقاسم. (1322– 1326 ق). شاهنامه، چاپ سنگی به دستور امیربهادر جنگ. با مقدمۀ ادیبالممالک فراهانی. تهران.
فردوسی، ابوالقاسم. (1313). شاهنامه، جلد اول. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: کتابخانه و مطبعۀ بروخیم.
فردوسی، ابوالقاسم. (1965). شاهنامه، تصحیح متن به اهتمام رستم علییف و دیگران. تحت نظر عبدالحسین نوشین. مسکو: ادارۀ انتشارات دانش.
فردوسی، ابوالقاسم. (1353). شاهنامه، تصحیح ژول مول. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
فردوسی، ابوالقاسم. (1389). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق. 8 جلد. تهران: مرکز دائرۃالمعارف بزرگ اسلامی.
قاآنی، میرزا حبیبالله. (1336). دیوان حکیم قاآنی شیرازی، با تصحیح و مقدمه به قلم محمدجعفر محجوب. تهران: امیرکبیر.
کریستنسن، آرتور. (1378). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی. تهران: صدای معاصر.
کزازی، میرجلالالدین. (1392). نامۀ باستان، 9جلد. تهران: سمت.
کوسج، شمسالدین محمد. (1387). برزونامه (بخش کهن)، تصحیح اکبر نحوی. تهران: میراث مکتوب.
محجوب، محمدجعفر. (1371). آفرین فردوسی، تهران: مروارید.
مولانا، جلالالدین محمد. (1363). کلیات شمس تبریزی (دیوان کبیر)، با تصحیحات و حواشی بدیعالزمان فروزانفر. تهران: امیرکبیر.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین. (1389). کشفالاسرار و عُدةالابرار، به سعی و اهتمام علیاصغر حکمت. تهران: امیرکبیر.
نظامی، الیاس بن یوسف. (1378). خسرو و شیرین، با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.
نقیبالممالک، محمدعلی. (1340). امیر ارسلان، به تصحیح و مقدمۀ محمدجعفر محجوب. تهران: سازمان کتابهای جیبی.
هدایت، رضاقلیخان. (1385). تذکرۀ ریاضالعارفین، مقدمه، تصحیح و تعلیقات ابوالقاسم رادفر – گیتا اشیدری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 222 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |