پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 709 |
| تعداد مقالات | 6,683 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,231,879 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,340,777 |
ساحت ایدئولوژیک دلالت‌های زبانی-روایی رمان همسایه‌ها: وجهیت نماها و نزاع گفتمانی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.26652.2554 | ||
| نویسندگان | ||
| امین حمه رضا محمد امین1؛ پارسا یعقوبی جنبه سرایی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسیِ دورۀ مشترک دانشگاه کردستان و دانشگاه سلیمانیه، سلیمانیه، عراق. | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رمان همسایه‌ها با رویکردی رئالیستی به قصد بازنمایی/مقبول‌نمایی دانایی/باور حزبی به روایت درآمده است. همین امر سبب شده است که نشانه‌گشایی از آن مستلزم درک نزاع گفتمانی متنی و وجهیت‌نماهای برسازندۀ آن باشد. در این نوشتار نزاع گفتمانی مندرج در رمان همسایه‌ها با تکیه بر سه نوع وجهیت‌نمای اسم، صفت و قید دلالت‌یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می‌دهد که ماهیت ایدئولوژیک موضوع بازنمایی و ضرورت تحول سوژۀ داستانی ملازم آن به سطح‌بندی جریان پیرنگ انجامیده است، به طوری که روند روایت را می‌توان به سه دوره پیشاقهرمانی، قهرمانی و تثبیت قهرمانی تقسیم کرد. با وجود چهار دسته مشارک/خصم گفتمانی در دورۀ پیشاقهرمانی، وجهیت‌نماها بیشتر در خدمت بازنمایی نوعی رخوت و انجماد فکری، شغلی و عاطفی حاکم بر فضای دربردارنده سوژه‌ها از جمله خالد شخصیت اصلی و راوی-کنشگر داستان است. در دورۀ قهرمانی تخاصم جدی میان سوژه‌های حزبی و حاکم در می‌گیرد. هر سه دستۀ وجهیت‌نماها اعم از اسم، صفت و قید همسو با موضع مولف پنهان متن در خدمت مثبت‌نمایی مبارزات سوژه‌های حزبی و منفی‌نمایی دستۀ حاکم قرار می‌گیرد. در دورۀ آخر هم تمامی مصائب خالد و همراهانش در زندان بویژه تحمّل انضباط/تعذیب‌‌ها، مقابله با تمسخر و حرکت رو به جلو به مثابۀ نشانگان تثبیت قهرمانی و مشروعیت آنان فرض شده است. با این وصف روایت در دو خط سیر طولی- هر دوره نسبت به دورۀ قبل- و عرضی – تقابل سوژه‌های حزبی و حاکم- با تکیه بر انواع وجهیت‌نما درصدد مشروعیت‌بخشی به واقعیت برساخته پیرامون باور حزبی است، حتی در مواردی متن دچار بیانه‌زدگی و شعارگویی می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| احمد محمود؛ رمان همسایه ها؛ گرایش حزبی؛ نزاع گفتمانی؛ وجهیت نماها | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 54 |
||