پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,246,238 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,906 |
بازنمایی «لکه»، با تکیه بر وجه استعاری «چشم» و «نگاه خیره» در رمان شهری که زیر درختان سدر مرد | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1402، صفحه 101-123 اصل مقاله (1.42 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2024.26475.2550 | ||
| نویسنده | ||
| اکرم محمودلو* | ||
| دانش آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| چکیده | ||
| دستاوردهای «ژک لکان» در زمینۀ روانکاوی ساختاری، انقلاب بزرگی در حوزۀ نقد پسامدرن به وجود آورده است. «نگاه خیره» و «چشم» از ایده‌های کلیدی لکان به‌شمار می‌رود. به عقیدۀ او نگاه خیره میل ناممکن ناخودآگاه را می‌نمایاند؛ درحالی‌که چشم ماهیت بصری دارد و به خودآگاه اشاره می‌کند. امکان مرئی شدن شیء در زیر نگاه خیره، «لکه»ای را در نظم تصویری برجای می‌گذارد. لکه هر‌لحظه تصویر را به کام خود می‌کشد و سوژه را مضطرب می‌کند. از میان نویسندگان ایرانی آثار خسرو حمزوی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فهم جایگاه این نویسنده بدون بررسی رمان شهری که زیر درختان سدر مرد، از منظر روانکاوانه میسر نخواهد شد. هدف از نگارش مقالۀ حاضر تحلیل رمان یادشده با به‌کار‌گیری نظریۀ لکان و با محوریت مفاهیم «نگاه خیره»، «چشم»، «ابژۀ مفقود»، «دیگری بزرگ»، «همان‌انگاری» و «لکه» است. طبق نتایج بهدستآمده شخصیت «جریر» در قالب ابژۀ تماشا کارگزاری مشابه «ابژۀ مفقود» دارد. نگاه سوژۀ کیان به دنبال چیزی میگردد که در ورای تصویر گمشده است؛ ولی تصویر در زیر نگاه جریر به لکه مبدل می‌شود. رمان یادشده بهلحاظ پیچیدگی روانی شخصیت‌ها قابلیت بررسی از جنبه‌های روانکاوانه را دارد و نظریۀ لکان الگوی مناسبی برای بررسی این اثر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نگاه خیره؛ چشم؛ ابژۀ مفقود؛ دیگری بزرگ؛ لکه | ||
| مراجع | ||
|
استاوراکاکیس، یانی. (1392). لکان و امر سیاسی، ترجمۀ محمدعلی محمدی. تهران: قنوس.
ایگلتون، تری. (1395). پیشدرآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر. تهران: مرکز.
بوتبی، ریچارد. (1384). فروید در مقام فیلسوف (فراروانشناسی پس از لکان)، ترجمۀ سهیل سُمی. تهران: ققنوس.
بوژروویچ، میران. (1392). «مردی پشت شبکیۀ چشم خودش». لکان- هیچکاک؛ آنچه می‌خواستید دربارۀ لکان بدانید اما جرئت پرسیدنش از هیچکاک را نداشتید، ترجمۀ امید نیک فرجام. گردآوری اسلاوی ژیژک. تهران: ققنوس. 231-250.
بزرگمهر، شیرین و مشگینقلم، سحر. (1397). «بررسی هویت شخصیتهای نمایشنامۀ نفرین طبقۀ گرسنه اثر سم شپرد براساس نظریات ژاک لکان». نامۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، 8 (16)، 21-36.
پاینده، حسین. (1390). «عجز از بیان: قرائتی روانکاوانه از داستان سه قطره خون». ادب فارسی تهران، 1(7)، 67-88.
چاوشیان، شهره و سخنور، جلال. (1397). «از پرهیز تا رویارویی با خیرهنگری و امر واقع؛ خوانشی لکانی از فیلم اثر بکت». نقد زبان و ادبیات خارجی، 15(20)، 65-84.
حمزوی، خسرو. (1379). شهری که زیر درختان سدر مرد، تهران: روشنگران.
راباته، ژانمیشل. (1396). «پیشدرآمدی بر ژاک لکان». ارغنون؛ مجموعه مقالات دربارۀ روانکاوی (2)، ترجمۀ فتاح محمدی. (22)، 193-203.
راگلند، الی. (1392). «مفهوم رانۀ مرگ نزد لکان». ارغنون؛ مجموعه مقالاتی دربارۀ مرگ، ترجمۀ شهریار. وقفی پور. (26و27)، 341-382.
ژیژک، اسلاوی. (1390). کژ نگریستن؛ مقدمه‌ای بر ژاک لکان، ترجمۀ مازیار اسلامی و صالح نجفی. تهران: رخداد نو.
ژیژک، اسلای. (1395). از نشانگان خود لذت ببرید، ترجمۀ فتاح محمدی. زنجان: هزارهی سوم.
ژیژک، اسلاوی. (1398). هنر امر متعالی مبتذل دربارۀ بزرگراه گمشدۀ دیوید لینچ، ترجمۀ مازیار اسلامی. تهران: نی.
عادل، شهابالدین و گنجهای، معصومه. (1397). «ابژۀ غایب و نگاه مخاطب: ابژۀ غایب ژاک لکان و نقد روانکاوانۀ فیلم». مطالعات بینارشته‌ای ارتباطات و رسانه، 1 (1)، 124-150.
علینیا، اکرم و کوپال، عطاالله. (1393). «بررسی عقاید ژاک لکان در نمایشنامۀ از پشت شیشهها اثر اکبر رادی». دهخدا، 6 (19)، 31-50.
فینک، بروس. (1397). سوژۀ لکانی میان زبان و ژوئیسانس، ترجمۀ علی حسنزاده. تهران: بان.
فتح‌زاده، حسن. (1388). «اگو از دیدگاه لکان و هوسرل». گروه فلسفۀ دانشگاه زنجان، (3و4)، 102- 112.
گرین، ویلفرد. (1391). مبانی نقد ادبی، ترجمۀ فرزانه طاهری. تهران: نیلوفر.
مکاریک، ایرناریما. (1390). دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
موللی، کرامت. (1388). مقدماتی بر روانکاوی، منطق و توپولوژی، تهران: دانژه.
مولودی، فؤاد و دزفولیان، کاظم و یزدخواستی، حامد. (1388). «نقدی روانکاوانه بر شعر هملت شاملو». ادبپژوهی، (9)، 69-87.
مولودی، فؤاد و یزدخواستی، حامد. (1391). «خوانشی لکانی از شازدهاحتجاب گلشیری». ادبپژوهی، (21)، 139-111.
مولودی، فواد و عاملی‌رضایی، مریم. (1396). «دیگری بهمثابه خود؛ ارتباط شمس و مولانا از دیدگاه ژاک لکان». ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، (17)، 96- 114.
DOI: 10.22051/jm1.2018.21631.1575
مرادی، نرگس و تسلیمی، علی و خزانه دارلو، محمدعلی. (1395). «خوانش شعر مرگ ناصری از منظر آرای لکان». نقد و نظریۀ ادبی، (1)، 93-115.
مرادی، نرگس و تسلیمی، علی و خزانه دارلو، محمدعلی. (1397). «معشوق ایدهآل، معشوق- مادر، بررسی لکانی عشق در شعر بر سرمای درون احمد شاملو». ادب پارسی معاصر، 24(1)، 207-232.
هومر، شون. (1396). ژاک لکان، ترجمۀ محمدعلی جعفری. تهران: ققنوس.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 226 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 109 |
||