پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,208,195 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,319,456 |
شناسایی طیف فاکتورهای پرآزاری/ناپرآزاری در جمعیت‌های قارچ Blumeria graminis f.sp. hordei عامل بیماری سفیدک پودری جو در مناطق مختلف ایران | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 49، اسفند 1402، صفحه 385-400 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.26130.1799 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا اقنوم* 1؛ محمدعلی دهقان2؛ محسن یاسایی3؛ حسام مفیدی4؛ کمال شهبازی5؛ محمد دالوند6؛ حمید رضا نیکخواه1 | ||
| 1دانشیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران | ||
| 2استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرکان، ایران | ||
| 3استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
| 4مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران | ||
| 5استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران | ||
| 6بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: بیماری سفیدک پودری با عامل قارچی Blumeria graminis f.sp. hordei یکی از مهم‌ترین بیماری‌های برگی جو با پراکنش جهانی است که در اغلب مناطق کشت جو در ایران نیز شیوع دارد. استفاده از ارقام مقاوم به‌عنوان موثرترین، کم‌هزینه‌ترین و سالم‌ترین روش کنترل این بیماری از نظر زیست‌محیطی شناخته می‌شود. به‌علت تنوع ژنتیکی بالا، قارچ عامل بیماری از توانایی زیادی برای ایجاد نژادهای فیزیولوژیک جدید و بی‌اثر کردن ژن‌های مقاومت برخوردار است. این تحقیق به‌منظور شناسایی طیف فاکتورهای پرآزاری/ ناپرآزاری در جمعیت‌های قارچ عامل بیماری سفیدک پودری جو در مناطق مهم شیوع این بیماری در ایران، پایش تغییرات این فاکتورها در سال‌های اخیر و بررسی وضعیت مقاومت ارقام تجاری داخلی جو آبی انجام شد. مواد و روش‌‌‌ها: خزانه‌های تله متشکل از 77 لاین و رقم، شامل رقم پالاس و 18 لاین ایزوژن نزدیک با ژن (های) مقاومت مشخص در زمینه ژنتیکی پالاس، یک‌سری تکمیلی شامل 34 رقم با ژن (های) مقاومت مشخص و یا نامشخص، به‌همراه 24 رقم تجاری داخلی در شرایط آلودگی طبیعی در شش ایستگاه تحقیقات کشاورزی شامل مشهد، قائمشهر، گرگان، زرقان، پارس آباد (مغان) و دزفول طی سه سال زراعی (98-1395) کشت شدند. ارزیابی واکنش ارقام و لاین‌های مورد بررسی نسبت به سفیدک پودری در مرحله گلدهی بروش دو عددی (Double digit) در مقیاس صفر تا 99 انجام شد. با در نظر گرفتن تیپ آلودگی یک تا چهار به‌عنوان واکنش ناسازگاری (مقاومت) و ناپرآزاری ( عدم وجود ویرولانس) و تیپ‌های آلودگی پنج تا نه به‌عنوان واکنش سازگاری (حساسیت) و پرآزاری (وجود ویرولانس) طیف پرآزاری/ ناپرآزاری (Virulence/avirulence) جمعیت بیمارگر در مناطق مختلف تعیین شد. یافته‌‌های تحقیق: نتایج این تحقیق، وجود تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه‌ای را در جمعیت‌های محلی این بیمارگر در مناطق مختلف کشور و بروز تغییراتی در طیف پرآزاری/ ناپرآزاری آن‌ها و ظهور فاکتورهای پرآزاری جدید برای بعضی از گیاهان حامل ژن‌های مقاومت نشان داد. ژن‌های مقاومت Mlk و Mlk(1) طی هر سه سال زراعی و در همه مناطق و ژن‌های مقاومت Mla22، Mla23 و Mlh طی هر سه سال زراعی حداقل در دو منطقه از کشور غیر موثر بودند. همچنین، ژن مقاومت mlo5 در همه مناطق اجرای آزمایش و ژن‌های مقاومت Mla3، Mla6، Mla9، Mla12، Mla13، Mla14 و Ml(Ru3) طی هر سه سال زراعی حداقل در سه منطقه موثر بودند. نتایج این مطالعه، نشان‌دهنده ظهور فاکتورهای پرآزاری جدید برای ژن‌های مقاومت Mla، Mlg و MlCP در برخی از مناطق کشور است. نتایج ارزیابی سری تکمیلی در مناطق مختلف کشور نیز موثر بودن مقاومت کلیه ارقام دارای یکی از آلل‌های ژن مقاومت mlo از جمله Viskosa، Wren، Alexis، Brenda و Chalice در همه مناطق را نشان داد. همچنین، اغلب ارقام تجاری داخلی در مناطق مختلف طیفی از واکنش‌ها از نیمه‌مقاوم تا حساس را نشان دادند. نتیجه‌‌‌گیری: با توجه به تنوع قابل ملاحظه در جمعیت‌های محلی عامل بیماری سفیدک پودری جو در مناطق مختلف کشور و ظهور فاکتورهای پرآزاری جدید برای برخی از ژن‌های مقاومت موثر و همچنین حساس یا نیمه‌حساس بودن اغلب ارقام، تداوم تحقیقات مرتبط با پایش طیف فاکتورهای پرآزاری در جمعیت بیمارگر و شناسایی منابع ژنتیکی جدید مقاومت به بیماری ضروری است. با توجه به موثر بودن ژن‌های مقاومت mlo، Mla3، Mla6، Mla9، Mla12، Mla13، Mla14 و Ml(Ru3) در مناطق مختلف کشور، منابع ژنتیکی دارای این ژن‌های مقاومت می‌توانند به‌عنوان والد مقاوم در برنامه‌های به‌نژادی مورد استفاده قرار گیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| لاین ایزوژن؛ ژن‌های مقاومت؛ فاکتورهای بیماری‌زایی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |
||