تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 708 |
تعداد مقالات | 6,671 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,217,052 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,328,131 |
مدلسازی عوامل اثرگذار بر استفاده شالیکاران از کودهای آلی در کشت برنج (مطالعه موردی: شهرستان دزفول) | ||
تحقیقات غلات | ||
مقاله 1، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 48، آذر 1402، صفحه 197-213 اصل مقاله (377.14 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.25845.1791 | ||
نویسندگان | ||
زهرا اسکندری1؛ مسلم سواری* 2؛ مسعود یزدان پناه3 | ||
1دانشآموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران | ||
2دانشیار، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران | ||
3استاد، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه: برنج یکی از مهمترین منابع غذایی مردم دنیا است، بهطوری که بیش از 50 درصد از جمعیت دنیا از برنج بهعنوان منبع غذایی استفاده میکنند. استفاده بیرویه شالیکاران از منابع انرژی، آب، خاک و کودهای شیمایی، چالشهای زیادی را برای محیط زیست بهوجود آورده است. بخش عمده چالشهای محیطزیستی موجود، ریشه در نبود آگاهی و خودکارآمدی لازم در زمینه ارتباط انسان با طبیعت است. در سالهای اخیر به رفتارهای حفاظت از محیط زیست بهمنزله یکی از اصلیترین عاملهای تاثیرگذار بر حفظ محیط زیست توجه بسیاری شده است. برای تغییر رفتار افراد باید پیششرطهای تغییر رفتارها شناسایی شوند. بههمین دلیل از نظریههای روانشناختی استفاده زیادی بهعمل میآید. هدف از اجرای این تحقیق، مدلسازی عوامل اجتماعی- روانشناختی اثرگذار بر استفاده شالیکاران از کودهای آلی در کشت برنج بود. مواد و روشها: این مطالعه از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی، از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها جزء تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل4700 شالیکار شهرستان دزفول، استان خوزستان، در سال 1401 بودند. نمونهگیری بهروش خوشهای انجام شد و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 360 نمونه برآورد شد. جامعه مورد مطالعه به چهار بخش، شهیون، سردشت، مرکزی و چغامیش تقسیم شده است که بخشهای سردشت و شهیون بهدلیل کوهستانی بودن و نبود شالیکار از جامعه مورد مطالعه حذف شدند و از اینرو نمونهگیری به نسبت یکسان فقط از دو بخش مرکزی و چغامیش انجام شد. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه محققساخته و از پیش آزمونشده بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی ارزیابی شد که مقدار آلفا برای تمامی بخشها بالاتر 7/0 و پایایی ترکیبی بیشتر از 6/0 بود. بهمنظور تحلیل دادهها در بخش آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 26 و Smart Pls انجام شد. یافتههای تحقیق: در این تحقیق از تئوری رفتار برنامهریزی شده بهعنوان چهارچوب نظری تحقیق استفاده شد. نتایج تحقیق در دو بخش مدل اندازهگیری و ساختاری ارایه شدهاند. نتایج بهدست آمده از بخش مدل اندازهگیری نشان داد که شاخصهای اندازهگیری از نظر تکبعدی بودن نشانگرها، روایی و پایایی، و اعتبار تشخیصی مورد تایید بودند. در بخش مدل ساختاری نیز پس از بررسی شاخصهای برازش شده، به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شد. بهمنظور بررسی معنیداری ضرایب مسیر (آماره بتا) از روش از سرگیری بوت استراپینگ در دو حالت 100 و 300 نمونه استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییری در سطح معنیداری پارامترها در دو حالت ایجاد نشد و نتایج از اعتبار بالایی برخوردار بود، زیرا معنیدار بودن روابط بین متغیرها از حجم نمونه تاثیر نپذیرفت و تنها تغییری که ایجاد شد در مقدار آماره t-Student بود. بنابراین میتوان در قالب مدل رگرسیونی فرضیات تحقیق را آزمون کرد. نتایج نشان داد که تمامی فرضیات تحقیق بر اساس روابط پیشبینی شده مورد تایید هستند. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای تحقیق 5/60 درصد از بهکارگیری کودهای آلی در کشت برنج را در میان شالیکاران مورد مطالعه تبیین کردند. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که فقط عاملهای اقتصادی نباید بهعنوان متغیرهای پیشبینی رفتار در نظر گرفته شوند و متغیرهای اجتماعی و روانشناختی نیز ممکن است سهم بهمراتب بیشتری داشته باشند. نتایج تحقیق نشان داد که تئوری مورد استفاده در این زمینه بسیار کارآمد بود و متغیرهای آن یعنی نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتار درکشده و تمایل به استفاده از کودهای آلی در کشت برنج توانستند بیش از 60 درصد از واریانس رفتار شالیکاران در این زمینه را تبیین کنند. بهطور کلی، با توجه به اینکه کنترل رفتار درکشده اهمیت بیشتری نسبت به سایر متغیرهای پژوهش دارد، بنابراین پیشنهاد میشود با برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی، سطح خودکارآمدی شالیکاران در این زمینه افزایش یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت غذایی؛ تئوری رفتار برنامهریزی شده؛ متغیرهای اجتماعی؛ متغیرهای روانشناختی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 53 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58 |