پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,207,819 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,319,108 |
پاسخ صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو (Hordeum vulgare L.) به تنش شوری تحت شرایط کشت هیدروپونیک | ||
| تحقیقات غلات | ||
| دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 48، آذر 1402، صفحه 285-300 اصل مقاله (321.94 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2024.25347.1781 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید اشرفی عسگرآباد1؛ علیرضا تاری‌نژاد2؛ محمد مهدی سوهانی* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| 3استاد، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: جو (Hordeum vulgare L.) یک گونه زراعی مقاوم به شوری است که اهمیت اقتصادی بالایی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان دارد. تنش شوری یک تنش چندگانه است که علت اصلی آن، عمدتاً غلظت بالای یون سدیم است. تنش اسمزی، جذب آب توسط ریشه‌های گیاه را کاهش می‌دهد و در نتیجه منجر به اختلالات فیزیولوژیک مختلف از جمله کاهش فعالیت‌های فتوسنتزی و کاهش تجمع گونه‌های اکسیژن فعال در سلول می‌شود. فرایندهای بیوشیمیایی کلیدی و مهمی در سطح سلولی وجود دارد که گیاهان از آن‌ها برای ایجاد تحمل به شوری استفاده می‌کنند. تنش شوری تاثیرات فیزیولوژیک مهمی به‌دنبال دارد که از آن جمله می‌توان به از دست دادن فشار تورژسانس و تنظیمات اسمزی، کاهش سرعت جوانه‌زنی، کاهش پتانسیل آب برگ، کاهش غلظت CO2 داخلی، کاهش هدایت روزنه‌ای CO2 و کاهش سرعت فتوسنتز خالص اشاره کرد. همچنین، در سطح بیوشیمیایی نیز تنش شوری موجب افزایش تجمع پرولین، گلایسین بتائین، قندها و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و کاهش فعالیت‌های روبیسکو و کاهش تجمع گونه‌های اکسیژن فعال یا نسبت Na+/K+ می‌شود. در این آزمایش، ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی رقم‌های جو تحت شرایط بدون تنش و تنش شوری NaCl در سیستم کشت هیدورپونیک با هدف شناسایی رقم‌های متحمل به شوری ارزیابی شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور ارزیابی پاسخ صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو به تنش شوری، چهار رقم جو (ریحان3، فجر30، نصرت و دشت) در چهار سطح شوری (صفر، 100، 200 و 300 میلی‌مولار NaCl) تحت شرایط کشت هیدروپونیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی گروه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان انجام شد. دو هفته پس از اعمال شوری، بخش هوایی و ریشه گیاهچه‌ها، تفکیک و وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه اندازه‌گیری شد. همچنین، صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نظیر ﻣﺤﺘﻮای ﻧﺴﺒﯽ آب، نسبت یون‌های K+/Na+، تنظیم کننده‌های اسمزی (قندهای محلول، گلایسین بتائین، پرولین)، پراکسید هیدروژن، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و رنگدانه‌های فتوسنتزی (کارتنوئیدها، کلروفیل‌های a و b) به‌تفکیک در ریشه و بخش هوایی ارقام جو اندازه‌گیری شد. یافته‌های تحقیق: نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین رقم‌های جو از نظر تمامی صفات اندازه‌گیری شده و همچنین بین سطوح تنش شوری و برهمکنش رقم × تنش شوری از نظر همه صفات، به‌جز میزان گلایسین بتائین ریشه، وجود داشت. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش ﻣﺤﺘﻮای ﻧﺴﺒﯽ آب، وزن خشک اندامهای هوایی، رنگدانه‌های فتوسنتزی و نسبت K+/Na+ و افزایش قندهای محلول، گلایسین بتائین، پرولین، H2O2، کاتالاز و پراکسیداز در ریشه و اندام هوایی ارقام جو شد. نتایج مقایسه میانگین‌ها و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که رقم نصرت و پس از آن رقم فجر30 دارای ﻣﺤﺘﻮای ﻧﺴﺒﯽ آب، وزن خشک اندامهای هوایی، رنگدانه‌های فتوسنتزی، نسبت K+/Na+ و میزان کاتالاز و پراکسیداز بالاتری در ریشه و اندام هوایی بودند و نسبت به سایر ارقام، تحمل بیش‌تری به تنش شوری نشان دادند. نتیجه‌گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که اثر سطوح تنش شوری و رقم‌های جو و همچنین برهمکنش رقم × تنش شوری بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. مقایسه رقم‌های جو مورد مطالعه نیز نشان داد که دو رقم نصرت و فجر30 تحمل بیش‌تری به تنش شوری داشتند و از این‌رو به‌نظر می‌رسد که برای محیط‌های شور مناسب‌تر از دو رقم دیگر باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان؛ پرولین؛ رنگدانه‌های فتوسنتزی؛ گلایسین بتائین | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 53 |
||