تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,122 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,275,343 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,910,949 |
بحثی در صحت و سقم انتساب منظومۀ خسرونامه | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، فروردین 1402، صفحه 93-113 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2024.24954.1643 | ||
نویسندگان | ||
حمیده زینال زاده* 1؛ رحمان مشتاق مهر2؛ احمد گلی3 | ||
1دانشآموختۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
3استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
منظومۀ عاشقانۀ خسرونامه یا گل و هرمز یکی از مثنویهای معروف منتسب به عطار است که برخلاف دیگر مثنویهای جعلی منسوب به وی، بهخاطر نظم و انسجام شعری و اشتمال بر پارهای ویژگیهای زبانی و تبحر سراینده، عدهای را بر آن داشتهاست تا این منظومه را از آنِ عطار بدانند و آن را در ردیف چهار منظومۀ اصلی و مسلّم وی، یعنی منطقالطیر، اسرارنامه، الهینامه و مصیبتنامه بنشانند. درمقابل، عدهای دیگر نیز با بیان ادلّهای این انتساب را رد کردهاند. این مقاله به مطالعۀ سبکشناختی خسرونامه ازحیث ساختار، زبان و محتوا میپردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد انتساب این منظومه به عطار نادرست است؛ زیرا بین خسرونامه و آثار مسلّم عطار، هم ازحیث شکل و ساختار، هم ازنظر کاربردهای زبانی در دو سطح واژگانی و نحوی و هم ازجنبۀ محتوا و درونمایه، اختلاف و تفاوتهای عمدهای وجود دارد. از طرف دیگر با مطالعۀ نسخهشناختی و برونمتنی این منظومه و کشف برخی حقایق تاریخی، رد انتساب آن به عطار تقویت میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
عطار نیشابوری؛ خسرونامه؛ ساختار؛ زبان؛ محتوا | ||
مراجع | ||
آقابزرگ تهرانی محمدمحسن. الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دارالاضواء. 1403ق.
اکبری بیرق حسن، کوهساریان فائزه. بررسی خسرونامه عطار نیشابوری از دیدگاه صورتگرایی. در مجموعه مقالات سومین همایش ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران. تهران: مؤسسۀ پژوهشی مدیریت مدبر، 1396؛ 1-24.
درایتی مجتبی. فهرستوارة دستنوشتههای ایران (دنا). مشهد: مؤسسة فرهنگی پژوهشی الجواد. 1389.
ریتر هلموت. دریای جان. ترجمة زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی. تهران: الهُدی. 1388.
زرینکوب عبدالحسین. جستوجو در تصوف ایران. تهران: امیرکبیر. 1379.
عزتیپرور احمد. آیا خسرونامه از عطار نیشابوری است. کیهان اندیشه، 1374؛ 11(62): 163-172.
عطار نیشابوری فریدالدین. اسرارنامه. مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. 1394الف.
عطار نیشابوری فریدالدین. الهینامه. مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. 1394ب.
عطار نیشابوری فریدالدین. خسرونامه. بهتصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری. تهران: تابان. 1339.
عطار نیشابوری فریدالدین. دیوان. بهاهتمام و تصحیح تقی تفضلی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 1392.
عطار نیشابوری فریدالدین. مختارنامه. مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. 1386.
عطار نیشابوری فریدالدین. مصیبتنامه. مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. 1395الف.
عطار نیشابوری فریدالدین. منطقالطیر. مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. 1395ب.
فروزانفر بدیعالزمان. شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: دهخدا. 1353.
گرامی سارا، واردی زرینتاج. مروری بر مضامین خسرونامه. مطالعات ایرانی، 1398؛ 18(35): 247-272.
مالمیر تیمور. بررسی سبکی خسرونامه برای تبیین صحت انتساب آن به عطار نیشابوری. بهار ادب، 1390؛ 4(3): 1-20.
میرانصاری علی. کتابشناسی عطار. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. 1382.
مینوی مجتبی. داستان گل و هرمز از شیخ عطار. مجلۀ سخن، 1336؛ (8): 454-643.
نحوی اکبر. خسرونامه (گل و هِرمز) از کیست. جستارهای ادبی، 1389؛ 43(169): 75-96.
می گنجهای. خسرو و شیرین. تصحیح بهروز ثروتیان. تهران: امیرکبیر. 1392.
نفیسی سعید. زندگینامة عطار نیشابوری. تهران: اقبال. 1384. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 714 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97 |