پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 766 |
| تعداد مقالات | 7,260 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,624,009 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,094,039 |
تحلیل وضعیت زبان، گویش و لهجه‌های ایران باتوجه به اطلاعات ارائه‌شده در سفرنامه‌های خارجی عصر قاجار | ||
| زبان فارسی و گویش‌های ایرانی | ||
| مقاله 10، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، فروردین 1402، صفحه 241-256 اصل مقاله (914.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2024.24915.1642 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد علی شکاریان1؛ طاهره صادقی تحصیلی* 2؛ علی نوری2 | ||
| 1دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سفرنامه‌نویسان دورۀ قاجار که اغلب اروپایی و عمدتاً از شخصیت‌های برجستۀ علمی و ادبی روزگار خود بودند با ژرف‌نگری در تاریخ ادبیات ایران، زبان‌ها، گویشها و لهجه‌های ایرانی، خط فارسی، کتابخانه‌ها، مراکز علمی و هنری و وضعیت فرهنگی و اجتماعی ایران، اطلاعات ارزشمندی ارائه کرده‌اند؛ تبیین وضعیت زبان‌ها و گویش‌های موجود در دورۀ قاجار، از جملۀ این مسائل است که در این جستار به روش تحلیلی - توصیفی بدان پرداخته شدهاست. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد: -سفرنامه‌نویسان به زبان‌ها و گویش‌های رایج دورۀ قاجار، در نواحی مختلفی که لهجة خالص فارسی دارند پرداخته و به لهجه‌های گوشنواز و گوشخراش مناطق ایران و همچنین گویش‌هایی که ریشة باستانی دارند اشاره کرده‌اند. -برطبق گزارش آنها، زبان فارسی در دربار قاجار در حاشیه قرار دارد و زبان ترکی رایج است؛ اما در دورة ناصرالدین شاه و بعد از او زبان فارسی در دربار رواج می‌یابد. زبان ترکی از نظر تعداد گویشوران دومین زبان و گویش مازندرانی در جذب گویشوران مهاجر، توانمندترین گویش آن دوره است. به زبانهای غیرایرانی: گرجی، ارمنی، عبری، نسطوری و محدودة جغرافیایی آنها اشاره شدهاست. ریشة برخی از واژه‌های فارسی شناسایی و تعدادی از واژگان فارسی و اروپایی با هم مقایسه شدهاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سفرنامه؛ قاجار؛ زبان؛ گویش | ||
| مراجع | ||
|
بایندر هـانری. کردستان. بین‌النهرین و ایران. ترجمة کرامتالله افسر، تهران: فرهنگ‌سرا. 1370.
براون ادوارد. یک سال در میان ایرانیان. ترجمۀ مانی صالحی علامه. تهران: اختران. 1384.
برجیس ادوارد. نامه‌هایی از ایران. ترجمۀ حسین اصغرنژاد. تهران: فروزان. 1384.
بروگش هـاینریش. سفری به دربار سلطان صاحبقران. ترجمۀ محمدحسین کردبچه، تهران: اطلاعات. 1368.
بنجامین ساموئل گرین ویلر. ایران و ایرانیان. ترجمۀ محمدحسین کردبچه، تهران: چاپخانة علمی. 1369.
پولاک ادوارد یاکوب. . سفرنامه ایران و ایرانیان. ترجمۀ کیکاووس جهانداری. تهران: ناشر خوارزمی. 1368.
جکسون ویلیامز والنتاین. ایران در گذشته و حال، ترجمۀ:مهراب امیری و فریدون بدره‌ای، تهران: نشر علمی و فرهنگی. 1387.
خانلری ناتل پ. تاریخ زبان فارسی، تهران: نشر نو. 1366.
دالمانی هانری رنه. از خراسان تا بختیاری. ترجمة غلامرضا سمیعی. تهران: طاووس. 1378.
دبیرمقدم سیدمحمد. ردهشناسی زبانهای ایرانی. تهران: سمت. 1392.
دوراند آلاریه سندایز. سفرنامة دوراند. ترجمة علی‌محمد ساکی. خرم‌آباد: کتاب‌فروشی محمدی. 1346.
دوکوتزبویه موریس. مسافرت به ایران. ترجمة محمود هدایت، تهران: جاویدان. 1365.
دومرگان ژاک. هیأت علمی فرانسه در ایران. ترجمۀ کاظم ودیعی، تهران: شفق. 1338.
دیولافوا ژان هانریت مگره. خاطرات کاوش‌های باستانی شوش. ترجمۀ ایرج فرهوشی، تهران: دانشگاه تهران. 1378.
رابینو یاسنت لویی. مازندران و استرآباد. ترجمۀ غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: علمی و فرهنگی. 1365.
راولینسون هـنری. سفرنامه. ترجمۀ سکندر اماناللهی، خرم آباد: چاپ امیرکبیر. 2536.
رایس کلارا کولیور ک. زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان. ترجمۀ اسدالله آزاد، تهران: کتابدار. 1383.
سامارین ویلیام. زبانشناسی عملی. ترجمۀ لطیف عطاری، تهران: نشر دانشگاهی. 1363.
سایکس پرسی. سفرنامه یازده هزار میل در ایران. ترجمۀ حسین سعادت نوری، تهران: لوحه. 1363.
سولتیکف ا‌‌لکسیس. سفرنامه سولتیکف. ترجمۀ محسن صبا، تهران: انتشارت علمی و فرهنگی. 1365.
شیل ماری لیدی. خاطرات لیدی شیل. ترجمۀ حسین ابوترابیان، تهران: نشر نو. 1368.
فارابی ابونصر. احصاءالعلوم. ترجمة حسین خدیوجم. تهران: علمی فرهنگی. 1389.
فریزر جیمز بیلی. سفرنامة زمستانی. ترجمة منوچهر امیری، تهران: توس. 1364.
کارری، فرانچسکو. سفرنامة کارری. ترجمۀ عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ. تهران: علمی و فرهنگی. 1383.
کرزن جورج ناتانیل. ایران و قضیة ایران. ترجمۀ غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی. 1380.
کلمنت بارون اوگاستس. سفرنامة خوزستان و لرستان. ترجمۀ محمدحسین آریا، تهران: علمی و فرهنگی. 1388.
کمپفر انگلبرت. سفرنامة کمپفر، تهران: خوارزمی. 1363.
گوبینو آرتور. سه سال در آسیا. ترجمۀ هوشنگ مهدوی. تهران: قطره. 1383.
لایارد هـنری. گزارشات سر واتسن هنری لایارد. ترجمۀ مهراب امیری، تهران: آنزان. 1376.
مرادیان محمودرضا، نوری علی. مقایسة نظریات منطقی-زبانشناختی فارابی با اصول و نظریات زبانشناسی معاصر. تاریخ فلسفه. 1393؛ 5(3): 137-158.
مشکوةالدینی مهدی. سیر زبانشناسی. مشهد: فردوسی. 1373.
وامبری آرمینیوس. سیاحت درویش دروغین. ترجمۀ محمدحسین آریا، تهران: علمی و فرهنگی. 1381.
ویشارد جان. بیست سال در ایران. ترجمۀ علی پیرنیا، تهران: نوین. 1371. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 350 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153 |
||