پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,674 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,221,791 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,331,450 |
ارزیابی تحقق‌پذیری هدف‌های برنامه‌های جامع ناحیه‌ای بر نظام توزیع فضایی جمعیت در سکونتگاه‌های شهری استان هرمزگان | ||
| مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
| دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 15، دی 1402، صفحه 71-98 اصل مقاله (2.06 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2023.24560.1241 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود حق لسان* 1؛ احسان داورپناه2؛ مهسا سوداگر3 | ||
| 1استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد ایلخچی، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلخچی، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه معماری و شهرسازی، واحد بین‌المللی ارس، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| برنامه‌ریزی در قالب ﻃﺮحﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ و عمران در ایران از ﺑﻨﯿﺎدیﺗﺮﯾﻦ اﺑﺰار ﺷﮑﻞدﻫﯽ سکونتگاه‌های شهری ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﻢ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﭘﯿﺶ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺷﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. در این مقاله با هدف ارزیابی تحقق‌پذیری هدف‌های برنامه‌های جامع ناحیه‌ای بر نظام توزیع فضایی جمعیت در سکونتگاه‌های شهری استان هرمزگان، دو موضوع دنبال شده است؛ اول اینکه نظام سکونتگاهی در نقاط شهری استان هرمزگان بر اساس برنامه‌ها و اهداف طرح های ناحیه‌ای تحقق پیدا کرده است یا خیر؟ و دوم آنکه وضعیت توزیع فضایی جمعیت حداقل سکونتگاه‌های شهری استان هرمزگان از نظر تعادل تمرکز و توازن چگونه می باشد؟. بر این اساس نوع تحقیق کاربردی-توسعه ای و روش بررسی کمی-تحلیلی است. با توجه به اهداف کلان هر چهار طرح ناحیه‌ای در استان هرمزگان مبنی بر توزیع متناسب و متعادل جمعیت و نقاط سکونتگاهی، به بررسی وضعیت نخست شهری، تعادل و تمرکز جمعیت و الگوی پراکنش سکونتگاه‌های شهری در استان هرمزگان بر اساس شاخص‌ها و مدل‌های مختلف شامل شاخص نخست شهری، شاخص دو شهر، شاخص چهارشهر-دیویدسون، شاخص چهارشهر مهتا، شاخص موماو و الوصابی، شاخص هرفیندال، شاخص هندرسون، شاخص آنتروپی، قاعده رتبه اندازه و شاخص میزان مجاورت پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد اگرچه طرح های ناحیه‌ای در استان هرمزگان در پیش بینی و پیشنهاد نقاط سکونتگاهی شهری در سطح استان در سطح قابل‌قبولی موفق عمل کرده است، با وجود پیش‌بینی‌های، جمعیت از وضع موجود پایین‌تر می باشد ، اما در دهه‌های اخیر از شدت تمرکز جمعیت کاسته شده و توزیع جمعیت در نظام شهری استان به سمت تعادل نسبی پیش رفته است. | ||
تازه های تحقیق | ||
- برنامه‌ریزی در قالب طرح‌های توسعه و عمران از بنیادی‌ترین ابزارهای شکل‌دهی سکونتگاه‌های شهری در ایران محسوب می‌شوند. - تحقق‌پذیری اهداف برنامه‌های جامع ناحیه‌ای بر نظام توزیع فضایی جمعیت در سکونتگاه‌های شهری استان هرمزگان، اول بر اساس نامه‌ها و اهداف طرح‌های ناحیه‌ای و دوم آنکه وضعیت توزیع فضایی جمعیت دارای تعادل تمرکز و توازن می‌باشد. - طرح‌های ناحیه‌ای در استان هرمزگان در پیش‌بینی و پیشنهاد نقاط سکونتگاهی شهری در سطح استان در سطح قابل قبولی موفق عمل کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامه‌های جامع ناحیه‌ای؛ نظام شهری؛ توزیع فضایی جمعیت؛ استان هرمزگان | ||
| مراجع | ||
|
ایزانلو، مرضیه؛ باسخا، مهدی و محققی کمال، سید حسین (1400). سنجش عدالت فضایی در شاخص شهر دوستدار سالمند تهران. نشریه سالمندشناسی: تهران.
بدراق‌نژاد، ایوب؛ حسین‌نژاد، مجتبی و خسروی، سمیه (1392). تحلیل توزیع فضایی جمعیت در سلسله مراتب شهری استان گلستان (طی دوره زمانی 1365-1385). مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 8(24)، صص. 85-101.
پورمحمدی، محمدرضا؛ قربانی، رسول و حکمتی، فرید (1388). تحلیل ویژگی‌های نظام شهری منطقه آذربایجان با تاکید بر تاثیرات تمرکز اقتصادی شهر تبریز. جغرافیا و برنامه‌ریزی، 14(29)، صص. 117-140.
تقوایی، مسعود؛ وراثی، حمیدرضا و شیخی، حجت (1387). تحلیل جایگاه و نقش شهر میانی همدان در توسعه منطقه ای. جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 7(11)، صص. 37-64.
حجی‌پور، محمد؛ پور، سمیرا و محمودی خورندی، امین (1400)، رویکرد کیفیت زندگی سـکونتگاههای مـرزی در برنامه‌های توسعه پنجساله ایران. فصلنامه علوم و فنون مرزی، 10(3)، صص. 77-119.
حسین‌زاده دلیر، کریم (1380). .برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، انتشارات سمت: تهران.
داودی دهاقانی، ابراهیم؛ قمری، محمدرضا و اسماعیلی، علی (1402). تأثیراقدامات پدافند غیرعامل در کاهش آسیب‌پذیری هنگ مرزی مهران. مجله علوم و فنون مرزی.
رجایی، سید عباس و منصوریان، حسین (1399). تحلیل فضایی تحوالت جمعیتی سـکونتگاهی روسـتایی در منـاطق مرزی ایران با استفاده از واحدهای پایه فضایی. فصلنامه علوم و فنون مرزی، 9(1)،صص. 63-91.
رضایی، قاسم؛ میرزاخانی، عبدالرحمن و ادیبی، علیرضا (1401). تأثیر ساختار سازمانی بر اثربخشی عملکرد کارکنان بانقش میانجی تفویض اختیار (مطالعه موردی: فرماندهی مرزبانی خوزستان). مجله علوم و فنون مرزی، 11(4)، صص. 1-14.
زالی، نادر؛ گنجی، رضا و حسینی امینی، حسن (1396). برنامه‌ریزی تعادل جمعیتی شبکه شهری منطقه شمال کشور در افق 1400. مهندسی جغرافیای سرزمین، 1(1)، صص. 54-71.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان هرمزگان (1398). سند راهبردی آمایش سرزمین استان هرمزگان. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
سیف‌الدینی، فرانک (1383). برنامه‌ریزی شهری: ارزشیابی طرح‌ها و برنامه‌ها. نشر آییژ: تهران.
شیخی، حجت و شاهیوند، احمد (1391). تحلیلی بر توسعه منطقه‌ای و سطح‌بندی نظام شهری در منطقه زاگرس. برنامه‌ریزی فضایی، 2(2)، صص. 21-40.
شیعه، اسماعیل (1379). مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌ریزی شهری. انتشارات دانشگاه علم و صنعت: تهران.
کاظمی‌پور، شهال (1387). روشهای مقدماتی تحلیل جمعیت. چاس چهاردهم، انتشارات دانشگاه پیام‌نور: تهران.
کمیلی، حامد (1387). روش‌شناسی ارزیابی طرح‌ها، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدیان مصمم، حسن؛ علیپور، عباس؛ علیپوری، احسان و یداله نیا، حسن (1397). ارائه الگوی چارچوب ساختار فضایی با تاکید بر ثبات و استقرار پایدار جمعیت (مطالعه موردی: استان هرمزگان). فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 10(36)، صص. 113-135.
مرکز آمار ایران (1367). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1365. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
مرکز آمار ایران (1376). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
مرکز آمار ایران (1388). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
مرکز آمار ایران (1391). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
مرکز آمار ایران (1397). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395. سازمان برنامه و بودجه کشور: تهران.
مهندسین مشاور پیشاهنگان آمایش (1386). طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه بندرعباس. وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی استان هرمزگان.
مهندسین مشاور پیشاهنگان آمایش (1387). طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه بندرلنگه، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی استان هرمزگان.
مهندسین مشاور پیشاهنگان آمایش (1391). طرح توسعه و عمران (جامع ناحیه قشم، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی استان هرمزگان.
مهندسین مشاور پیشاهنگان آمایش (1392). طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه بندر جاسک. وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی استان هرمزگان.
میرزاده کوهشاهی، مهدی و اباذری، نسرین (1396). انتظام فضایی شهرها و برنامه‌ریزی راهبردی استقرار جمعیت در سواحل جنوبی ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی، 20(78)، صص. 39-64.
یاری، احسان؛ حاتمی، داود و حاتمی، حمیده (1401). تحلیلی بر وضعین سالمندی جیعیت استان‌های مرزی ساحلی کشور و توزیع فضایی آن. مجله علوم و فنون مرزی، 11(4). Asadoorian, M.O. (2008). Simulating the spatial distribution of population and emissions to 2100. Environmental and Resource Economics, 39(3), pp. 199-221. Guan, D., Lei, L., and Han, Z. (2020). Spatial-temporal variation of population aging: a case study of China’s Liaoning province. Complexity, 28, pp. 1-12. Horner, M. W., Duncan, M. D., Wood, B. S., Valdez-Torres, Y., and Stansbury, C. (2015). Do aging populations have differential accessibility to activities? Analyzing the spatial structure of social, professional, and business opportunities. Travel Behaviour and Society, 2(3), pp. 182- 191. Jefferson, M. (1939). The law of the primate City. Geographical Review, 29(2), pp. 226-232. She, J., M WR, C. Y. (2015). Aging at home and the intent to relocate in Beijing. Prog Geogr, 34, pp. 1577-85. Wheeler, J., Muller, P. (1998). The City as an Economic Node, Germany, Wiely VCH. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |
||