تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 741 |
تعداد مقالات | 7,010 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,027,422 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,756,150 |
منِ او: بازی رمزگان در چرخۀ ایدئولوژی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 7، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، فروردین 1402، صفحه 127-153 اصل مقاله (1.12 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2023.25260.2500 | ||
نویسندگان | ||
حسین رضائی لاکسار* 1؛ یوسف آرام2؛ مازیار مهیمنی3 | ||
1دانشآموخته دکتری زبانشناسی. دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
2استادیار گروه زبانشناسی. دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه. دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
چکیده | ||
منِ او پرفروشترین رمان رضا امیرخانی است که تاکنون از منظر نشانهشناختی مورد بررسی قرار نگرفته است. در این مقاله کوشیدهایم با بهرهگیری از نظریۀ رمزگان رولان بارت در کتاب اس/زد به بررسی این رمان را بپردازیم. برای این کار با استفاده از روش گزیدهخوانی، واحدهای خوانش برگزیدهای از متن را تحلیل و رمزگانهای بدستآمده را بهکمک آرای پییر ماشری و تری ایگلتون از منظر ایدئولوژیک تفسیر کردیم. نتایج پژوهش نشان میدهد که تأکید بر مفاهیم «مطلقاندیشی»، «علمستیزی»، «تقدیرگرایی» و «اصالتباوری» و بازتولید و تقویت این مفاهیم در سراسر رمان، تمهیدی است که نویسنده با استفاده از آن بر ستیزههای اجتماعی و منازعات طبقاتی سرپوش میگذارد. بهتعبیردیگر، امیرخانی با «مطلقانگاری» صدای مخالف را ناشنیده میگیرد و با «علمستیزی» و «تقدیرگرایی» علت واقعیتهای عینی را به امور انتزاعی حواله میدهد و با تلقی «اصالت تهرانی» بهمثابه ارزش، راه را برای به کرسی نشاندن باورها و عقاید قهرمان داستانش هموار میکند. اما، نویسنده برای رسیدن به این هدف دچار تناقضاتی شده و تلاش او برای برطرف کردن این تناقضات، تنها بر شکافها و تعارضات متن افزوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رضا امیرخانی؛ منِ او؛ رمزگانهای بارت؛ ایدئولوژی | ||
مراجع | ||
ادگار، اندرو و سجویک، پیتر (1397). مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
اسپرهم، داود؛ شاگشتاسبی، مولود و سالاری، عزیزاله (1398). «تحلیل روایی داستان نخجیران و شیر مثنوی معنوی با رویکرد زبانشناسی رمزگان رولان بارت». پژوهشنامة نقد ادبی و بلاغت، 8(1)، 1-19.
امیرخانی، رضا (1399). منِ او، تهران: افق.
اوثویت، ویلیام و باتامور، تام (1396). فرهنگنامة اندیشة اجتماعی مدرن، ترجمة اکبر معصومبیگی. تهران: نگاه.
ایگلتون، تری (1397). درآمدی بر ایدئولوژی، ترجمة اکبر معصومبیگی. تهران: بان.
ایگلتون، تری (1398). پیشدرآمدی بر نظریة ادبی، ترجمۀ عباس مخبر. تهران: مرکز.
ایگلتون، تری (1400). مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمة اکبر معصومبیگی. تهران: گلآذین.
بالیبار، اتین و ماشری، پییر (1399). «ادبیات بهمثابه شکلی ایدئولوژیک». جامعهشناسی هنر، گردآوری و ترجمۀ شهریار وقفیپور. تهران: مروارید. 73-110.
برومند، ندا (1394). تجزیه و تحلیل رمزگانها در خوانش اشعار مثنوی معنوی، پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
جیمسن، فردریک (1400). ناخودآگاه سیاسی؛ روایت همچون کنش نمادین اجتماعی، ترجمة حسین صافی. تهران: نیماژ.
حجازی، بهجتالسادات؛ باقری، مسعود و محمودیکهن، ملیحه (1393). «نگرشی روانشناختی به رمان منِ او. نشریة ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، 6 (11)، 53-76.
زاهدی مطلق، ابراهیم (1384). گفتوشنود با نویسندگان نسل باروت، تهران: صریر.
شامروشن، مهدی (1390). روایتشناسی داستانهای معاصر فارسی: رویکرد زبانشناختی رمزگانهای رولان بارت، پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس: گروه زبانشناسی.
صافی پیرلوجه، حسین (1398). «پایههای گزیدهخوانی از داستان». نقد و نظریة ادبی، 4(7)، 71-94.
صافی پیرلوجه، حسین (بیتا). نقد در منفی متن. [بیتا، بینا]. (در دست انتشار)
صفایینیا، نعیمهسادات (1390). نقد و بررسی آثار داستانی رضا امیرخانی، پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه قم.
علیپور شیرازی، پروانه (1396). بررسی نشانهشناسی روایت دو اثر «ضمایر» و «نامة شاهپور و آهوانش» از علیمراد فدائینیا براساس رمزگان رولان بارت، پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه سمنان: گروه زبانشناسی همگانی.
غنی، گلرخسادات؛ احمدی، مینا و اکبری، منوچهر (1394). «تحلیل زیباییشناختی چند عنصر داستانی در سه رمان رضا امیرخانی (ارمیا، من او، بیوتن)». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، (37)، 55-88.
فرمانی، سعید؛ آذرپیوند، حسین و خیرخواه، سعید (1400). «براعت استهلال یا خوشآغازی در رمانهای ارمیا، بیوتن، رهش قیدار و من او رضا امیرخانی». فصلنامة علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی، 14(52)، 356-383.
کالر، جاناتان (1388). بوطیقای ساختگرا؛ ساختگرایی، زبانشناسی و مطالعة ادبیات، ترجمة کورش صفوی. تهران: مینوی خرد.
کوش، سلینا (1396). تحلیل متون ادبی، ترجمة حسین پاینده. تهران: مروارید.
لوروسو، آنا ماریا (1400). نشانهشناسی فرهنگی، ترجمة راحله قاسمی. تهران: سیاهرود.
محمودی اسفندقه، سعیده (1394). روایتشناسی آثار داستانی گلی ترقی با تکیه بر نظریة بارت، پایاننامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
مطلبزاده، ناصر (1396). رویکردهای سیاسی در نقد ادبی، تهران: تیسا.
معصومزاده فرد، محمد (1390). اعمال رمزگانهای پنجگانة رولان بارت در کتاب اس/زد بر روی رمانهای گتسبی بزرگ و ظرافت شب، پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
موریارتی، مایکل (1399). رولان بارت، ترجمۀ سجاد غلامی. تهران: آوند دانش.
نیلون، جفری و ژیرو، سوزان سرلز (1396). جعبه ابزار نظریه، ترجمة عباس لطفیزاده و مرتضی خوشآمدی. تهران: ققنوس.
Allen, G. (2002). Roland Barthes, London: Routledge. Barthes, R. (1974). S/Z, (Trans.) Richard Miller. New York: Hill & Wang. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 261 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 94 |