تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,129,011 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,850,843 |
نقش تعاملات ایران و اروپا بر جایگاه سنتی حوض در معماری خانههای قاجاری لاهیجان | ||
پژوهشهای میانرشتهای هنر | ||
دوره 1، شماره 1، آذر 1402، صفحه 37-56 اصل مقاله (1.33 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/ira.2023.24280.1005 | ||
نویسندگان | ||
فریناز علیپیمان1؛ مژگان خاکپور* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
2استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
تجلی عنصر هستیبخش آب در معماری خانههای ایرانی، اغلب در کالبد حوض تحقق یافته است. در دوران قاجار، تغییر شرایط حاکم در پی افزایش ارتباط ایران با سایر ممالک، بهویژه در گیلان که نقش مهرة اصلی اتصال ایران با کشورهای اروپایی را داشته است، مفهوم و کارکرد حوض در خانههای این خطه، ازجمله خانههای شهر لاهیجان، را متحول ساخت. این جستار سعی دارد تا با بررسی چگونگی تأثیرپذیری معماری خانهها از شرایط جامعة گیلان و از ارتباطات خارجی آن، به تعریفی متفاوت از کارکرد مادی و معنوی حوض در این دوره دست یابد. ازاینرو سؤالهای اصلی تحقیق چنین بیان میشوند: آیا ارزشهای نمادین حوض و سنت زیستی مرتبط با آن در خانههای شهر لاهیجان در دوران قاجار تداوم یافتهاند؟ پس از گسترش ارتباط ایران با اروپا در دوران قاجار، تحولات اجتماعی چگونه بر جایگاه سنتی حوض در خانههای لاهیجان تأثیر گذاشتهاند؟ روش پژوهش حاضر از نوع تفسیری-تاریخی است که با توسل به روشهای جمعآوری کتابخانهای و میدانی انجام شده است. در این تحقیق، 30 خانۀ تاریخی با نمونهگیری به روش گلولهبرفی و مصاحبه با صاحبان آنها مطالعه شد؛ ویژگیهایی چون کارکرد، شکل هندسی، موقعیت و ابعاد حوض بهعنوان متغیرهای موردنظر در پیشبرد پژوهش تعیین گشتند. دستآوردها نشان میدهند که در این خانهها، حوضسازی اغلب پیرو اصول سنتی و به شکل مستطیل بوده است؛ با ورود اشکال جدید مانند بیضی، ستاره، مثلث و یا شکلهای کمتکرار مثل هشتضلعی، ساختار حوض دستخوش تغییراتی میشود. در اواخر دورۀ قاجار، تکثر عناصری مانند فوارهها و انحناهای الحاقی به اشکال تیزگوشۀ سنتی حوض، حاکی از ارجحیت وجوه زیباییشناسی در پی تغییرات اجتماعی-فرهنگی است. همچنین پیچیدگیهای هندسی و وسعت برخی حوضها، بیانگر برتری اجتماعی و تمکن مالی مالک خانه است. | ||
کلیدواژهها | ||
حوض؛ خانههای شهری؛ معماری قاجار؛ لاهیجان | ||
مراجع | ||
Afshar Asl, M., & Khosravi, M. (1998). Iranian Architecture in the Qajar Period. Journal of Art, (36), 120-138. (In Persian) Azizi, H., & Baharlou, A. (2021). Cornucopia Motif in Qajar Art and Architecture: Origin and Evolution. Journal of Iranian Architecture Studies, 9(18), 181-198. (In Persian) Bavandian, A. (2018). The symbolism of pool in the field of moral traditional architecture of Iran. Journal of Honarhaye Ziba (Memari va Shahrsazi), 23(2), 67-74. (In Persian) Fakhari Tehrani, F. (2002). Map of Lahijan City. Journal of Asar, (33-34), 347-350. (In Persian) Fakhteh, Gh. (2016). The History of Guilan After the Advent of Islam. Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) Farhadi, K., & Taghizadeh, M. (2021). The Role of Water Supply in the Architecture of Safavid Royal Mansions (Chehelsotoon Mansion) Architecture with an Emphasis on the Role of Water a d Nature. Journal of Indigenous Knowledge, 6(12), 411-478. (In Persian) Ghasemi Sichani, M., & Memareyan, Gh. (2010). Typology of Ghajar Era House in Isfahan. Journal of Hoviatshahr, 4(7), 78-98. (In Persian) Keshavarz, K. (2015). Guilan. Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) Khakpour, M., Kateb, F. (2020). Combination of patterns in architecture of historical housesCase Study: Sadeghi's House (Lahijan). Journal of Architect, Urban Design & Urban Planning, 12(29), 1-15. (In Persian) Khedengi, A., ghanavat, A., & Sedghi, M. (2015). Waterworks in Medieval Iranian Architecture, With an Emphasis on Palace-Gardens and Houses. Journal of Islamic Studies: History and Culture, 47(94), 67-90. (In Persian) Masoudi, A. (2011). Guilan Travel Notes. Research of A. Amiri. Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) Moghtader, M. (1993). One Hundred Years of Renewal in Iran's Urban Planning and Architecture. Iran-Nameh Magazine, (42), 259-270. (In Persian) Montazer, B., Soltanzadeh, H., & Hosseini, S. B. (2019). The Effect of 18th and 19th Centuries Russian Neoclassical Architecture on the Architecture of Iranian Administrative-Service Buildings (During Qajar and First Pahlavi Eras). Journal of Bagh-E Nazar, 16(70), 73-86. (In Persian) Najmabadi, A. (2021). Women with Mustaches and Men without Beards; Sexual Anxieties of Iranian Modernity (A. Kamel & I. Vaghefi, Trans.). 1st vol. Tehran: Teesa. (In Persian) Holmes, W. R. (2011). Sketches on the Shores of the Caspian (Sh. Hojati Saeedi, Trans.). Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) O'Donovan, E., Nafisi, S., Siasi, A., Ameri, S., & Masoudi, A. (2018). Five Travelogues of Guilan. Research of S. M. Seyedghotbi. Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) Panahi, A. (2013). Historical Development of Religion in Guilan. Rasht: Farhange Ilia. (In Persian) Panahi, A. (2020). The Role of Silk of Guilan in the Foreign Affairs of Persia during the Qajar Era. Journal of Iranian Islamic Period History, 11(22), 1-26. (In Persian) Pourahmadi, M. (2019). Architecture of Qajari Houses of Lahijan and the Relevant Building Control System. Rasht: University of Guilan. (In Persian) Pouretesami, Z. (2020). An Introduction to the Analysis of the Effect of Western Cultural Influence on the Contemporary Residential Architecture of Iran During the Qajar and Pahlavi Periods. Journal of Research in Arts and Humanities, 5(3), 51-62. (In Persian) Pourmohammadi Amlashi, N. & Ghadiri Lashkajani, K. (2016). Social-Political Impacts of Russia Presence in Guilan in the Qajar Era. Journal of Iranian Islamic Period History, 6(11), 45-69. (In Persian) Tazikelamsaki, I., Ghobadiyan, V., Soltanzadeh, H., & Ghalijkhani, B. (2016). The Appearance of Architectural and Urbanism Interaction Between Iran and the Western Urban Planning Through the Iranian Travel Literatures During the Qajar Period. Journal of Urban Management, 15(44), 519-526. (In Persian) Safaei, A., Mirzaabolghasemi, M. (2019). Architectural Decorations in Dokhanchi House’s Pond room (Hoazkhane) in Shiraz.Journal of Negarineh Islamic Art, 6(17), 87-94.(In Persian) Saremi, A. (1996). Modernity and its Implications in Iranian Architecture and Urban Planning. Journal of Goftogou, (10), 57-70. (In Persian) Soheili, J., & Golbaten Monfared, K. (2019). Water Quality and Quantity in Iranian-Islamic Residential Architecture. Journal of Naghshejahan, 8(4), 249-257. (In Persian) Soltanzadeh, H. (2011). The Role of Geography on Formation Courtyards in Traditional Houses in Iran. Journal of Human Geography Research Quarterly, 43(75), 69-86. (In Persian) Soltanzadeh, H., & Soltanzadeh, A. (2017). Importance of Water, It’s Elements and Pools in Persian Garden. Journal of Manzar, 9(38), 6-19. (In Persian) Toofan, S. (2006). Traditional Houses Construction with Beautiful Court Yards. Journal of Bagh-E Nazar, 3(6), 72-81. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 237 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71 |