پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,122 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,274,770 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,910,371 |
تحولات کالبدی ـ فضایی سکونتگاههای روستایی با تأکید بر گردشگری (مطالعه موردی: روستاهای ساحلی شهرستان رشت) | ||
| مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
| دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 15، دی 1402، صفحه 99-117 اصل مقاله (1.4 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی- مستخرج از رساله | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2023.24130.1224 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی ویشکائی1؛ تیمور آمار* 2؛ عیسی پوررمضان3؛ محمد باسط قریشی میناباد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
| 3استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
| چکیده | ||
| گسترش گردشگری از پدیده های مهم امروز است، در واقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ و تاریخی به سوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر به نوبه ی خود در زمینة تحولات کالبدی-فضای روستاها تأثیر به سزایی گذاشته است. آنچه در پژوهش حاضر به‌عنوان هدف اصلی در نظر گرفته شد، تحلیل فضایی تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاههای روستایی با تأکید گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان رشت میباشد. این پژوهش از نظر هدف تحقیق کاربردی؛ از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری داده ها نیز به‌صورت کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری، شامل: روستاهای ساحلی شهرستان رشت می باشند که تعداد (11) روستا به‌عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدند که در دو دهه اخیر گردشگری در آن ها رواج یافته و جنبههای مختلف و تحولات کالبدی-فضایی روستا را تحت‌تأثیر قرار داده است. بخش دوم جامعه آماری، شامل: افراد مطلع و آگاه (اعضای شورا و دهیاران) روستاهای ساحلی می باشند که بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد (20)، انتخاب شدند. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS، و آزمون های تعقیبی (Post Hoc)، و (Tukey HSD)، و مدل (FARAS)، استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد گردشگری در تحولات (معماری مساکن روستایی، تغییر در بافت و نظام کالبدی، تغییر در نظام کارکردی و تغییر در نظام ارتباطی)، تاثیر زیادی داشته است. همچین در تحولات معماری مساکن روستایی، و از بین روستاهای ساحلی، باغ امیربکنده با مقدار 3/78، طالش محله با مقدار 3/22، علی زیبا کنار با مقدار 3/25، در طبقه سوم (تأثیر زیاد)، بیشترین میزان تأثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده اند، و سایر روستاها در گروه طبقه دوم (تأثیر متوسط ) را با تأکید بر گردشگری شامل شدند. در تحولات تغییر در بافت و نظام کالبدی، از بین روستاهای مورد مطالعه، روستای علی زیبا کنار با مقدار 3/11، بیشترین میزان تأثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده اند، و سایر روستاها در گروه طبقه دوم (تأثیر متوسط ) را با تأکید بر گردشگری شامل شدند. در تحولات تغییر نظام کارکردی و ارتباطی، تمامی روستاها در گروه طبقه دوم (تأثیر متوسط ) را با تأکید بر گردشگری شامل شدند. همچنین نتایج مدل آراس فازی نشان داد، تحولات تغییر در بافت و کالبد روستا با مقدار وزن 0/413 و تغییرات در نظام ارتباطی با مقدار وزن 0/390، بیشترین و کمترین میزان تأثیرپذیری را از گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان رشت به خود اختصاص داده اند. | ||
تازه های تحقیق | ||
- ارزیابی بین گردشگری و تحولات کالبدی-فضایی، ارتباط مستقیم این دو مولفه را در روستاهای ساحلی شهرستان رشت نشان میدهد. - تحلیل روند تحولات کالبدی-فضایی در روستاهای ساحلی شهرستان رشت، تحول در نطام ارتباطی را به وضوح نشان میدهد. - یکی از مهم‌ترین تحولات متاثر از گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان رشت، تغییر در نظام کارکردی مورد مطالعه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحولات کالبدی-فضایی؛ گردشگری؛ روستاهای ساحلی؛ شهرستان رشت | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیلزاده، حسن؛ صرافی، مظفر و توکلی‌نیا، جمیله (1390). تحلیلی بر رویکردهای توسعه گردشگری در اجتماعات محلی. علوم محیطی، 9(2)، صص. 119-142.
جعفری، حمید و حاتمی‌شاه، سیده محدثه (1395). نقش گردشگری در تحولات کالبدی-کارکردی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی-شهرستان لاهیجان). فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 6(23).
جوان، فرهاد؛ افراخته، حسن و ریاحی، وحید (1398). تحلیل فضایی اثرات گردشگری بر تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی شهرستان رضوانشهر. نشریه علمی-پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی، 4(1)، صص. 57-70.
جوانشیری، مهدی؛ عنابستانی، علی‌اکبر و سجاسی‌قیداری، حمدالله (1398). بررسی عوامل موثر بر تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاههای روستایی مجموعه شهری مشهد. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، 6(2)، صص. 17-47.
رضایی، فهیمه (1399). بررسی نقش گردشگری روستایی بر کالبدی سکونتگاههای روستایی. جغرافیا و روابط انسانی، 3(3).
زال، محمدحسن؛ تبریزی، نازنین و میرزایی، روزبه (1395). میراث روستایی و توسعه گردشگری فرهنگی در روستاهای تاریخی (مطالعه موردی: روستای باستانی اسک در آمل). دومین همایش ملی توسعه پایدار فضایی در سواحل دریای خزر.
زالی، نادر و اسماعیلزاده، یعقوب (1394). قابلیت‌سنجی توسعه گردشگری با رویکرد توسعه پایدار در شهر مرزی ارومیه. مجله جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، 5(14)، صص. 89-104.
شاهمرادی، صفورا؛ شاطریان، محسن و غلامی بیمرغ، یونس (1395). تحلیل اثرات فضایی مجموعه گردشگری سازمان عمران زایندهرود بر شهر چادگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کاشان. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی.
شریفزاده، ابوالقاسم و مرا نژادی، همایون (1381). توسعۀ پایدار و توریسم روستایی. مجله جهاد، 22(251-250)، صص. 52ـ63.
شفیعی، زاهد؛ فیروزه، فرخیان؛ رجایی، محمدعلی و موغلی، مرضیه (1395). گردشگری پایدار از تئوری تا تحقق: یک رویکرد انتقادی. نشریه جغرافیا، 14(49)، صص. 153-171.
صالحی، صادق و حسن‌پور، محمود (1390). برنامهریزی و توسعه گردشگری (نگرشی کاربردی به برنامهریزی و بازاریابی گردشگری). انتشارات دانشگاه مازندران.
عطازاده، ابراهیم و محمودی زرندی، مهنا. (1396). بررسی چگونگی تأثیر طراحی محیطی بومی بر گردشگری روستای (نمونۀ موردی: منطقۀ ارس. پژوهش در علوم، مهندسی و فناوری، 3(3)، صص. 18-35
قربانی، رسول؛ زادولی، فاطمه و زادولی خواجه، شاهرخ (1393). ارزیابی اثرات منفی توسعهی گردشگری بر روستاهای جاذب گردشگر (نمونه موردی: روستای کندوان-شهرستان ساکو). برنامهریزی منطقهای، 4(15). صص. 103-118.
کاظمی، مهدی (1390). مدیریت گردشگری. انتشارات سمت: تهران.
کشوردوست، مانا و آمار، تیمور (1399). آسیبشناسی کالبدی-فضایی توسعه گردشگری در روستاهای ساحلی (مطالعه موردی: شهرستان رشت). مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی. پیاپی 53.
گازا، مریم؛ مولائی هشجین، نصرالله؛ پوررمضان، عیسی و افشاری آزاد، محمدرضا (1400). تبیین نقش گردشگری در پایداری کالبدی و نهادی روستاها (شهرستان آمل-استان مازندران). نشریه علمی مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 4(16)، صص. 638-696.
لطفینیا، محمدتقی و آمار، تیمور (1397). تحلیل نقش گردشگری خانههای دوم در تحولات کالبدی-فضایی روستاهای هدف گردشگری شرق استان گیلان در دهه اخیر. جغرافیا (فصلنامه علمی-پژوهشی و بینالمللی انجمن جغرافیای ایران)، 16(56)، صص. 122-137.
محمدی، محمد؛ مهرابی، علی‌اکبر؛ قربانی، مهدی و خراسانی، محمد امین (1391). نیروهای انسانی موثر بر تغییرات کاربری اراضی در حاشیه مناطق روستایی (نمونه موردی: روستاهای آلکله و سی بن – شهرستان تنکابن). نشریه جغرافیا، 10(35)، صص. 279-298.
تلفر، دیوید جی و شارپلی، ریچارد (1397). برنامهریزی توسعهی گردشگری در کشورهای در حال توسعه. ترجمه از حمید ضرغام، زهرا نکویی، نیلوفر عباسپور، مسلم شجاعی. انتشارات مهکامه: تهران.
Adeyinka-Ojo, S. F., Khoo-Lattimorea, C., and Nair, V. (2014). A Framework for Rural Tourism Destination Management and Marketing Organizations. Social and Behavioral Sciences, (144), pp. 151–163. Alipour, S. H., Doust, F. (2011). On the analysis of the Tourism Economic effects on Rural Areas. Anderson, N.B., Bogart, W.T. (2001). The Structure of Sprawl: Identifying and Characterizing Employment Centers in Polycentric Metropolitan Areas. American Journal of Economics and Sociology, 60(1), pp. 147-169. Dashper, K. (2014). Rural Tourism: An International Perspective. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing. falak, S.h., Lomay, C.h., and Alvin, Y. (2014). A repositioning strategy for rural tourism in Malaysia, Procardia _ social and behavior sciences, 144, pp. 412-415. Frocht, I. (2005). A benefit segmentation of tourist in rural areas: a Scottish perspective. Tourism Management, 26, pp. 335- 346. Holland, J., Dixey, L., and Burian, M. (2003). Tourism in Poor Rural Areas: Diversifying the roduct and Expanding the Benefits in Rural Uganda and The Czech Republic, London, UK: ODI, IIED and ICRT. Kankara, R. S., Selvan, S. C., Markose, V. J., Rajan, B., and Arockiaraj, S. (2015). Estimation of long and short term shoreline changes along Andhra Pradesh coast using remote sensing and GIS techniques. Procedia Engineering, 116(1), pp. 855-862. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2015.08.374. Lai, P., Napal, S.K. (2006). Local perspectives of ecotourism development in Tawushan Nature Reserve, Taiwan. Journal of Tourism Management, Vol. 27. McClinchey, K. A., Carmichael, B. A. (2010). Countryside capital, Changing rural landscapes, and rural tourism implication in Mennonite country. Journal of Rural and Community Development, 5(1), pp. 178-199. Sai Priya Nunna, T., Banerjee, A. (2019). Impact of tourism on spatial growth of the destination. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/339658438. Villanueva-Álvaro, J., Mondéjar-Jiménez, J. and Sáez-Martínez, F. (2017). Rural Tourism: Development, Management and Sustainability in Rural Establishments. Sustainability, 9(5), 818. Walpole, M.J., Goodwin, H.J. (2000). Local Economic Impacts of Daragon in Indonesia. Journal of Annals of Tourism Research, 27(3(. Wang, L., Yotsumoto, Y. (2018). Conflict in tourism development in rural China. Tourism Management, Volume 70, pp. 188-200. Wiedmann, F., Salama, A. M., and Thierstein, A. (2012). Urban evolution of the city of Doha: An investigation into the impact of economic transformations on urban structures. METU Journal of the Faculty of Architecture, 29(2), pp. 35-61. Yang, J., Ma, H., Weng, L. (2022). Transformation of Rural Space under the Impact of Tourism: The Case of Xiamen, China. Land, 11, 928. https://doi.org/10.3390/ land11060928. Zhong, L., Jinyang, D., Zengwen, S., Peiyi. D. (2011). Research on Environmental Impacts of Tourism in China: Progress and Prospect. Journal of Environmental Management, 92, pp. 2972-2983. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 168 |
||