تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 708 |
تعداد مقالات | 6,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,200,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,311,833 |
غربال هیبریدهای دیر رس ذرت در برابر قارچ بیمارگر Fusarium verticillioides (Sacc.) Nirenberg | ||
تحقیقات غلات | ||
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 51، شهریور 1402، صفحه 163-174 اصل مقاله (383.09 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2023.24978.1778 | ||
نویسندگان | ||
پریسا همتی1؛ محمد علی تاجیک قنبری* 2؛ وحید رهجو3؛ بهزاد احمدی3؛ ولی اله بابائی زاد2 | ||
1دانشجوی دکتری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
2دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
3استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه: قارچ Fusarium verticillioides (Sacc.) Nirenberg عامل پوسیدگی بلال در تمامی مناطق ذرتکاری دنیا است و مواد سمی تولید میکند که دانههای ذرت را آلوده میکنند و بههمین دلیل، یک گونه مهم از نظر بهداشت غذایی دام و انسان در جهان محسوب میشود. یکی از بهترین راهکارها برای مقابله با این بیماری، شناسایی ژنوتیپهای بسیار مقاوم است که میتوانند برای بهبود ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرند. در این آزمایش، مقاومت 16 هیبرید دیررس ذرت از نظر مقاومت بلال، کانال سیلک و مقاومت در مرحله جوانهزنی با استفاده از سه روش مایهزنی ارزیابی شد. هدف از اجرای آزمایش نیز انتخاب ژنوتیپهای با مقاومت بالا در هر سه مرحله رشدی بود. مواد و روشها: بذر 16 هیبرید دیررس ذرت از بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفهای موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج تهیه و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه بخش تحقیقات ذرت در سال زراعی 1400 کشت شد. برای مایهزنی گیاهان، از جدایه Kj7 جمعآوری شده از بلالهای آلوده ذرت در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات ذرت در کرج استفاده شد. غربالگری هیبریدهای ذرت با سه روش انجام شد. در روش اول، مقاومت هیبریدهای مورد مطالعه با روش کاغذ رول شده در مرحله پس از جوانهزنی ارزیابی شد. در روش دوم، مقاومت بلال با روش ایجاد زخم در وسط بلال و تزریق سوسپانسیون اسپور مورد بررسی قرار گرفت و در روش سوم، مقاومت کانال سیلک با روش تزریق سوسپانسیون اسپور به کانال سیلک هفت روز بعد از ظهور سیلکها ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل آماری دادهها با روش تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن با استفاده از نرمافزار SAS انجام شد. یافتههای تحقیق: نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها نشان داد که تفاوت بسیار معنیداری در بین 16 هیبرید ذرت مورد مطالعه از نظر مقاومت به بیماری با هر سه روش آلودگی مصنوعی وجود داشت. با توجه به اندازهگیری شدت بیماری در هر سه روش ارزیابی شده، هیبریدهای H3، H8، H11، H12 و H13 بهعنوان هیبریدهای با مقاومت بالا در برابر قارچ بیمارگر انتخاب شدند. این هیبریدها، مقاومت مناسبی در مقابل تمامی مسیرهای اصلی آلودگی قارچ از خود نشان دادند و از نظر مقاومت به بیماری پوسیدگی بلال ذرت ناشی از F. verticillioides نسبت به سایر هیبریدهای بررسی شده در این مطالعه برتری داشتند. اجرای این سنجشهای غربالگری در برنامههای اصلاح نژاد ذرت میتواند برای طبقهبندی درجه انعطافپذیری ژرمپلاسمهای ذرت به پوسیدگی فوزاریومی بلال موثر باشد. نتیجهگیری: نتایج این آزمایش نشان داد که برای ارزیابی مقاومت ژنوتیپهای ذرت به پوسیدگی فوزاریومی بلال ذرت بهویژه در مناطق خشک، میتوان از روش ارزیابی مقاومت بلال بهعنوان روش اصلی استفاده کرد. ارزیابی مقاومت کانال سیلک میتواند بهعنوان یک روش کنترلی برای ارزیابی حساسیت احتمالی ژنوتیپهای مقاوم و یا نیمهمقاوم در مناطق مرطوب که آلودگی با این روش اهمیت دارد، استفاده شود. همچنین، با توجه به واکنش متفاوت تعدادی از هیبریدهای بررسی شده در این مطالعه در مرحله جوانهزنی و امکان رشد قارچ بهصورت اندوفیت در گیاه، توصیه میشود رقمهای جدید در حال معرفی در این مرحله رشدی هم ارزیابی شوند. در مجموع هیبریدهایی بهعنوان مقاوم به بیماری معرفی شوند که در هر سه روش واکنش مناسبی به قارچ نشان دادهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
اصلاح نژاد ذرت؛ ژنوتیپ مقاوم؛ مایکوتوکسین؛ Zea mays L | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 126 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 67 |