تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,193,249 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,720 |
بررسی تحولات کاربری اراضی شهرستان رشت با استفاده از آنالیز تصاویر ماهوارهای | ||
مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی | ||
مقاله 5، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 14، مهر 1402، صفحه 69-88 اصل مقاله (1.86 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/gscaj.2023.22961.1193 | ||
نویسندگان | ||
محمد رحمانی نژاد1؛ شهرام شریفی هشجین* 2 | ||
1کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گروه جغرافیا، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه مطالعات ناحیه ای، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
با توجه به تغییرات گستردة کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه ریزان از چگونگی تحولات حادث شده برای سیاستگذاری و چاره اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات کاربری زمین ضروری به نظر می رسد. بنابراین نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامه ریزی توسعه ملی و منطقه ای است که مدیران، برنامه ریزان و کارشناسان را قادر می سازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیت ها و پتانسیل ها، در زمینة حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. امروزه بهدلیل هزینة بسیار زیاد تهیه نقشه های کاربری اراضی با روشهای سنتی و دستی، سنجش از دور میتواند با دقت و سرعت بیشتری به مهندسان در تهیه نقشه کاربری اراضی و در مرحله بعد، ارزیابی تغییرات در منطقه کمک کند. هدف از این پژوهش، بررسی تحولات کاربری اراضی شهرستان رشت طی سالهای 1369 الی 1399 با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست است. بهمنظور تجزیه و تحلیل داده ها از تصاویر در نرمافزار Google Earth Engine بررسی و نتایج حاصل در نرم افزار Arc GIS تحلیل و بهصورت نقشه تولید گردید. بررسی ها نشان داد که در طول 30 سال مورد مطالعه، از درصد کاربری های جنگل و کشاورزی کاسته، در حالیکه به درصد اراضی ساختهشده، اراضی زراعی و مراتع افزوده شده است. بیشترین افزایش را نیز کاربری های سکونتگاه (شهری و روستایی) با 8080 هکتار، و مرتع با 12690 هکتار را به خود اختصاص داده است. | ||
تازه های تحقیق | ||
- تحولات کاربری اراضی شهرستان رشت طی سالهای 1369 الی 1399 نشان داده است که مساحت کاربریهای جنگل و کشاورزی، کاهش و مساحت کاربریهای سکونتگاهی و اراضی بایر-مرتع، افزایش یافته است. - تهیه نقشه کاربری اراضی به عنوان یک الزام برنامهریزی جهت توسعه ملی و منطقهای است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییرات کاربری اراضی؛ تصاویر ماهواره ای؛ Google Earth Engine؛ شهرستان رشت | ||
مراجع | ||
ارخی، صالح (1393). بررسی روشهای مختلف آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و GIS. فصلنامه محیطزیست طبیعی، منابع طبیعی ایران، 48(1)، صص. 1-13.
اکبری، الهه؛ زنگنهاسدی، محمدعلی و تقویمقدم، ابراهیم (1394). پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش های مختلف تئوری آموزش آماری در منطقه نیشابور. مجله بررسی جغرافیایی فضا، (20)6، صص. 35-50.
امانپور، سعید؛ کاملیفر، محمدجواد و بهمئی، حجت (1395). تحلیل تغییرات کاربری اراضی در کلانشهرها با استفاده از تحلیل تصاویر ماهوارهای (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز). اطلاعات جغرافیایی سپهر، 26(102)، صص. 139-150.
براتی، علیاکبر؛ اسدی، علی؛ کلانتری، خلیل؛ آزادی، حسین و ماموریان، محسن. (1393). تحلیل اثرات تغییر کاربری اراضی کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان امور اراضی کشاورزی. تحقیقات اقتصادی و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45(4)، صص. 639-650.
تالشی، مصطفی؛ رستمی، شهبختی؛ علیاکبری، اسماعیل و وجدانی، حمیدرضا (2017). تبیین عوامل اساسی مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی با رویکرد بومشناسی سیاسی (مطالعه موردی: شهر همدان). مجله علمی-پژوهشی برنامه توسعه کالبدی، 4(2)، صص. 95-110.
چوبکار، نسرین؛ امامیراد، امیرمحمد؛ محمدی روزبهانی، مریم و قائنی، منصوره (1390). کاربرد سنجش از دور و GIS در مدیریت منابع طبیعی. کنفرانس منطقه ای مطالعات کاربردی محیط زیست و شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه.
حقیقیزیدهی، بهاره؛ جباریان امیری، بهمن و ابراهیمپور، رضا (1391). بررسی تغییرات کاربری اراضی شهرستان لاهیجان با استفاده از تکنیک سنجش از دور و نرم افزار IDRISI. سومین کنفرانس بینالمللی برنامهریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران.
زندی، رحمان؛ کرمی، مختار و طاهری، جلال (1397). نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل فضایی جزایر حرارتی شهر مشهد. مجله علمی-پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی، 4(16)، صص. 93-104.
سالمی عباسی، مریم (1394). پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعه موردی: منطقه آزادروند). پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
سلطانیمقدس، ریحانه (1397). پیامدهای فضایی تغییر کاربری اراضی در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان قرچک، استان تهران). فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، 4(14)، صص. 79-94.
سیدیفر، لیدا؛ امیری، محمدجواد؛ دارایی، حسن؛ کرباسی، عبدالرضا و آقا محمدی، حسین (2019). پیشبینی تغییر کاربری اراضی شهر تبریز با استفاده از مدل SLEUTH. مجله علمی برنامهریزی توسعه کالبدی، 3(19)، صص. 21-33.
شاکری، فاضل (1390). بررسی اثرات توسعه شهری و صنعتی بر روند بیابانزایی در شهرستان لار، استان فارس. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، گروه مدیریت بیابان.
شطریان، محسن؛ موسوی، حجت و مومنبیک، زهرا (2017). کاربرد دادههای سنجش از دور در آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهری (شهر کرد). فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، (28) 111، صص. 235-250.
علویپناه، سید کاظم (2003). کاربرد سنجش از دور در علوم زمین (علوم خاک). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
علویپناه، سید کاظم (1390). اصول سنجش از دور مدرن و تفسیر تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فروغیفر، اکرم و دشتی، سولماز (1398). آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای (مطالعه موردی: شهر شوش). مجله علمی برنامهریزی توسعه کالبدی، 5(3)، صص. 101-114.
فلاحتکار، سامره؛ سفیانیان، علیرضا؛ خواجهالدین، سید جمالالدین و ضیایی، حمیدرضا (1388). شناسایی تغییر پوشش اراضی اصفهان در 4 دهه گذشته با استفاده از سنجش از دور. علوم آب و خاک، 13 (47)، صص. 381-395.
کریمی، کامران و بایرامکمکی، چوقی (2014). پایش، ارزیابی و پیشبینی تغییرات فضایی کاربری/پوشش اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف (مطالعه موردی: دشت بسطاق، خراسان جنوبی). سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 6(2)، صص. 75-88.
محمودزاده، حسن (1395). کاربرد شبکه عصبی مصنوعی در مدلسازی و پیشبینی تغییر کاربری در سردرود. جغرافیا و برنامهریزی، شماره 60، صص. 221-237.
مختاری گرچکانی، پریسا؛ ایوبی، شمساله؛ مصدقی، محمدرضا و ملکیان، مائده (1395). تأثیر تغییر شیب و کاربری اراضی بر ذخایر مواد آلی خاک در اجزای اندازه ذرات و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در تپه ماهور لردگان. مجله مدیریت خاک و تولید پایدار. 1(1)، صص. 23-41.
ملکپور، بهروز؛ احمدی، توفیق و کاظمی مازندرانی، سیده سوده (1391). تأثیر تغییر کاربری اراضی مرتعی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه قدیم لشک کجور شهرستان نوشهر. فصلنامه علوم و فنون منابع طبیعی، 6(3)، صص. 115-126.
منوچهری میاندوآب، ع و رهنمائی، م. (1398). تحلیلی بر روند تولید فضای سرمایهداری عمومی در ایران (مورد: تهران). مجله برنامهریزی فضایی، شماره 1، صص. 16-186.
موسوی، میرنجف و یزدانی چهاربرج، رسول (2012). تحلیل تناسب کاربری اراضی برای توسعه شهر تبریز با استفاده از مدل AHP-OWA. تحقیقات جغرافیایی شهرسازی، 3(3)، صص. 361-381.
نیکخو، نوا؛ ایلدرامی، علیرضا و نوری، حمید. (2013). توسعه کاربری اراضی در شهرستان ملایر با استفاده از سنجش از دور. فصلنامه مطالعات محیطی، 30، صص. 63-86.
نیکنهاد کورماخر، حمید و مرامایی، مشهدقلی (1396). بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات خاک (مطالعه موردی: مساحت کوچک). مجله مدیریت خاک و تولید پایدار، 1 (2)، صص. 81-96.
Abd Al-Razzaq Abd, H., Abdulrasool Alnajjar, H. (2013). Maximum Likelihood for Land-Use/Land-Cover Mapping and Change Detection Using Landsat Satellite Images: A Case Study “South of Johor”. International Journal of Computational Engineering Research, 6(3), pp. 27- 33. Abdi, A. M. ( 2020). Land cover and land use classification performance of machine learning algorithms in a boreal landscape using Sentinel-2 data. GIScience & Remote Sensing, 57(1), pp. 1-20. Amani, M., Ghorbanian, A., Ahmadi, S. A., and Kakoei, M. (2020). Google earth engine cloud computing platform for remote sensing big data applications: A comprehensive review. IEEE Journal of Selected Topics in Applied Earth Observations and Remote Sensing, 13, pp. 5326-5350. Arulbalaji, P., Gurugnanam, B. (2014). Geospatial science for 16 years of variation in land use/land cover practice assessment around Salem District, South India. Journal of Geosciences and Geomatics, 2(1), pp. 17-20. Aspinall, J.‚ Richard, H., and Michael, J. (2008). Land use change: Science, policy and management. CRC Press: Taylor and Francis Group, 185 p. Azari, M., fani, Z., Kouzehgar, L., TavakoliNia, J., and Heidari, A. (2021), Investigating the role of key drivers in land use changes and Spatial developments of the city with a future research approach (Case study District 12 of Tehran). 25(2), pp. 121-144. Barlowe, R. (1986). Land resource economics: the economics of real property. Prentice Hall, Inc., Eaglewood Cliffs, NJ. Bateman, I. J., Harwood, A. R., Mace, G. M., Watson, R. T., Abson, D. J., Andrews, B. and Fezzi, C. (2013). Bringing ecosystem services into economic decision-making: land use in the United Kingdom. science, 341(6141), pp. 45-50. Burkov, A. (2017). Machine learning engineering. Vol. 1. 2020: True Positive Incorporated. Keshtkar, H., W. Voigt, and E. Alizadeh, Land-cover classification and analysis of change using machine-learning classifiers and multi-temporal remote sensing imagery. Arabian Journal of Geosciences,. 10(6), pp. 1-15. Busko, M., Szafranska, B. (2018). Analysis of changes in land use patterns pursuant to the conversion of agricultural land to non-agricultural use in the context of the sustainable development of the Malopolska region. Sustainability, 10(1), 136. Daly, H. E., Cobb, J. B., (1989). For the common good: redirecting the economy toward community, the environment, and a sustainable future. Boston: Beacon Press. Dong, R., Yu, L., and Liu, G. (2008). Impact of tourism development on land-cover change in a matriarchal community in the Lugu Lake area. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 15 (2008), pp. 28–35. Earle, E., Pontinus, R. (2012). Land-Use and Land-cover Change. In: Encyclopedia of Earth. Eds.Culter J. Cleveland Washington, D.C. Environmental information Coalition, National Council for Science and the Environment. First published in the Encyclopedia of Earth. Ellis, E., Pontius. R. (2007). Landuse and landcover change. In: Encyclopedia of earth. (Eds). Cutler, J. Cleveland. Washington, D.C.: Environmental Information Coalition, National Council for Science and Environment. Available at: http://www.eoearth.org/view/article/15414 3/. Ely, R. T., Wehrwein, G. S. (1948). Land Economics. New York: Macmillan Company. Esbahi, H., Erdogan, M.A., and Tanriover, A. A. (2011). Cellular automata -Markov chain and Landscape metrics for Landscape planning. ITU A/Z, 8 (2), 63. Feyisa, G. L., Palao, L. K., Nelson, A.,, Gumma, M. K., Paliwal, A., Win, K. T., Htar Nge, K., and Johnson, D. E. (2020). Characterizing and mapping cropping patterns in a complex agro-ecosystem: An iterative participatory mapping procedure using machine learning algorithms and MODIS vegetation indices. Computers and electronics in agriculture, 175, p. 105595. Ge, G., She, Z., Zhu, Y., and Yang, X. (2020). Land use/cover classification in an arid desert-oasis mosaic landscape of China using remote sensed imagery: Performance assessment of four machine learning algorithms. Global Ecology and Conservation, 22, p. 00971. Groos, J. E., Goetz, S. J., and Cihlar, J. (2009). Application of remote sensing to parks and protected area monitoring: introduction to the special issue. Remote sensing of environment, 113, pp. 1343-1345. Hegazy, I., Kaloop, M. (2015). Monitoring urban growth and land use change detection with GIS and remote sensing techniques in Dagahlia governorate Egypt. International Journal of Sustanable Built Environment, 4, pp. 117-124. Henderson, V. (2017). Medium Size Cities. Regional Science and Urban Economics, No. 6, pp. 583-612. Hersperger, A. M., Mueller, G., Knopfel, M., Kienast, F. (2017). Evaluating Outcomes in Planning: Indicators and Reference Values for Swiss Landscapes. Ecol. Indic, 77, pp. 96–104. Jia, M., Wang, Z., Mao, D., Ren, C., Wang, C., and Wang, Y. (2021). Rapid, robust, and automated mapping of tidal flats in China using time series Sentinel-2 images and Google Earth Engine. Remote Sensing of Environment, 255: p. 112285. Kavzoglu, T., Colkesen, I., and Tonbul. H. (2019). Agricultural crop type mapping using object-based image analysis with advanced ensemble learning algorithms. in the 40th Asian Conference on Remote Sensing (ACRS 2019) October. Kolhe, N. P., Kumar, D. K. (2016). Rurban Centers: The New Dimension of Urbanism. Procedia, No. 24, pp.1699-1705. Lambin, E. F., Geist, H. J. (2008). Land-use and land-cover change: local processes and global impacts. Springer Science & Business Media. Linderman, M.A., An, L., and Bearer, S. (2005). Modeling the spatio-temporal dynamics and interactions of households, landscapes, and giant panda habitat. Ecol.Model, 183 (1), pp. 47–65. Marraccini, E., Debolini, M., Moulery, M., Abrantes, P., Bouchier, A., Chery, J. P., Sanz, E., Sabbatini, T., and Napoleone, C. (2015). Common features and different trajectories of land cover changes in six Western Mediterranean urban regions. Applied Geography, 62, pp. 347-356. DOI: 10.1016/j.apgeog.2015.05.004 Matinfar, H., Maghsodi, Z., Mousavi, S, R, and Jalali, M. (2021). Evaluation of Machine Learning Methods in Digital Mapping of Soil Organic Carbon (part of Khorramabad Plain). JWSS-Isfahan University of Technology, 2021. 24(4), pp. 327-342. Nalina, P., Meenambal, T., and Sridhar, R. S. (2014). Land use land cover dynamics of Nilgiris district, India inferred from satellite imageries. American Journal of Applied Sciences, 11(3), p. 455. Peel, D., Lloyd, M. G. (2007). Neo-traditional planning. Towards a new methods for land use planning. Land Use Policy, 24(2), pp. 396-403. Petropoulos, G. P. K. (2012). Arvanitis, and N. Sigrimis, Hyperion hyperspectral imagery analysis combined with machine learning classifiers for land use/cover mapping. Expert systems with Applications, 39(3), pp. 3800-3809. Polanyi, K. (1957). The great transformation. New York: Farrar & Rinehart. Randall, A., Castle, E. N. (1985). Land resources and land markets. Handbook of natural resource and energy economics, Vol. 1, Elsevier Science Publishers. Renne, R. R. (1947). Land economics: principles, problems, and policies in utilizing land resources, New York: Harper & Brothers. Van Vliet, J., Bregt, A. K., Brown, D. G., van Delden, H., Heckbert, S., and Verburg, P.H. (2016). A review of current calibration and validation practices in land-change modeling. Environmental Modelling & Software‚ Vol 82‚ pp. 174-182. Wang, S. Q., Zheng, X. Q., and Zang, X. B. (2012). Accuracy assessments of land use change simulation based on Markov-cellular automata model. Procedia Environmental Sciences, 13, pp. 1238-1245. Wijesekara, G. N., Gupta, A., and Valeo, C. (2012). Assessing the impact of future land-use changes on hydrological processes in the Elbow River watershed in southern Alberta, Canada. J. Hydrol. 412–413, pp. 220–232. Zurqani, H. A., Post, C., Mikhailova, E. A., and Cope, M. (2020). Evaluating the integrity of forested riparian buffers over a large area using LiDAR data and Google Earth Engine. Scientific Reports, 10(1), pp. 1-16. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 368 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 296 |