تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,073 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,150,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,858,254 |
مفهومسازی فعل «shekanen» (شکستن) در کُردی کلهری: رویکرد شناختی | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهمن 1401، صفحه 85-108 اصل مقاله (1.59 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2023.23571.1621 | ||
نویسندگان | ||
زهرا پروینی راد1؛ مسعود دهقان* 2؛ اکرم کرانی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی، گروه آموزش زبان انگلیسی و زبانشناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. | ||
2دانشیار زبانشناسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
3استادیار گروه آموزش زبان انگلیسی و زبان شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
از بین انواع روابط واژگانی، چندمعنایی جایگاه مهمی در حوزۀ معنا دارد، چون زایایی معنا و گسترش مفاهیم، بهطور چشمگیری، در نتیجۀ کارکرد چندمعنایی محقق میشود. پژوهش حاضر با هدف مفهومسازی فعل «شکانن» (شکستن) در کُردی کلهری براساس انگارۀ چندمعنایی اصولمند ایوانز و گرین (2006) در رویکرد شناختی انجام گرفتهاست. بدین منظور، در این پژوهشِ کیفی، دادهها به دو روش اسنادی و مصاحبهای بهترتیب از کتاب ضربالمثلهای کُردی (جعفرزاده، 1385)، مصاحبه با گویشوران کُردزبان گویش کلهری و مکالمۀ روزمرۀ آنها گردآوری و به روش توصیفی-تحلیلی واکاوی شد. نتایج نشان داد که مفهوم اولیۀ این فعل، «شکستن» است و در شبکۀ معنایی آن سیوشش معنای متمایز، همچون «تکه کردن»، «نصف کردن»، «ترکیدن»، «کاهش یافتن»، «زیان رساندن»، «درد گرفتن» و امثال آن هست که این معانی در هفت خوشۀ معنایی قرار میگیرند. معانی متمایز با خوشههای معنایی آنها در یک شبکۀ معنایی ترسیم شد. بازنمایی مفهومی فعل در کُردی کلهری ازمنظر شناختی دانش ما را درمورد درک و فهم معانی آن کاملتر و به پویایی دستور زبان کُردی کلهری کمک مینماید. | ||
کلیدواژهها | ||
معنیشناسی شناختی؛ مفهومسازی؛ انگارۀ چندمعنایی اصولمند؛ کُردی کلهری | ||
مراجع | ||
باطنی، محمدرضا . 1385. زبان و تفکر. تهران: آگاه.
جعفرزاده، جعفر. 1385. ضربالمثلهای کردی. کرمانشاه: طاقبستان.
حاتمی، فاطمه؛ بهزاد، رهبر؛ طاهری اسکوئی، مرجان؛ واعظی، هنگامه، و امیر ارجمندی، نازنین. 1400. چندمعنایی افعال کنشی «خواردن»، «شوردن» و «نیشتن» در گویش کردی کلهری براساس معنیشناسی شناختی. زبانشناسی گویشهای ایرانی. 6(2): 132-101
حضرتی، یوسف. 1396. بررسی چندمعنایی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب معنیشناسی شناختی: فعل دیداری /baqmaq/ (نگاه کردن). دومین کنفرانس بینالمللی ادبیات و زبانشناسی. تهران: دانشگاه پیام نور.
دهقان، مسعود. 1397. بررسی معنایی حروف اضافۀ /la /، / / ، //، // در کُردی براساس رویکرد شناختی. جستارهای زبانی، 9 (3): 1-33.
دهقان، مسعود و پروینیراد، زهرا. 1398. چندمعنایی حروف ربط در زبان فارسی. جستارهای زبانی، 10 (3): 191-212
دهقان، مسعود و کرمی، عطیه. 1398. قالبهای معنایی فعل «شکستن» براساس انگارۀ معنیشناسی قالبی. پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 9 (18): 21-43.
رزمدیده، پریا و شاهی راویز، محمدحسن. 1400. بررسی چندمعنایی فعلهای مرکب فارسی با همکرد گرفتن براساس نظریۀ صرف ساختی. زبانشناسی گویشهای ایرانی، 6 (2): 213-252.
روشن، بلقیس و عباسی، بیستون. 1393. مقایسۀ مدلهای ذهنی گویشوران فارسیزبان و هورامیزبان (بررسی موردی فعل خوردن). مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 1(4): 31-52.
کریمی، آمنه؛ کریمی دوستان، غلامحسین و گوهری، حبیب. 1400. چندمعنایی فعلهای /xesen/ «انداختن» و // «افتادن» در کُردی ایلامی از منظر معنیشناسی شناختی. مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 9 (4): 105-128.
کریمیدوستان، غلامحسین و روحی بیگی، زهرا. 1395. بررسی چندمعنایی فعل سبک (زدن) از دیدگاه شناختی. جستارهای زبانی، 7 (3): 129-148.
لیکاف، جورج. 1390. استعاره. مترجم: کورش صفوی. تهران: سورۀ مهر.
Evans V. Green M. Cognitive Linguistics. vol. 1. Edinburgh: Edinburgh University Press; 2006. Evans, V. Tyler A. Spatial experience, lexical structure and motivation: the case of in. In G. Radden and K. Panther (eds.). Studies in Linguistic Motivation. pp. 157–192. Berlin: Mouton de Gruyter; 2004b Family N. Explorations of semantic space: The case of Light verb constructions in Persian. Linguistics Ph.D. Dissertation. Paris: EHESS; 2006. Fillmore C. J. Frame Semantics. In the Linguistic Society of Korea (ed.). Linguistics in the Morning Calm. Seoul: Hanshin; 1982: 111-137. Geeraerts D. A Rough Guide to Cognitive Linguistics. In: D. Geeraerts (ed). Cognitive Linguistics: Basic Readings. Berlin & New York: Mouton de Gruyter; 2006. Lakoff G. Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago: Chicago University Press; 1987. Langacker R. W. Foundations of Cognitive Grammar. vol. 1: Theoretical Prerequisizes. Standford: Standford University Press; 1987. Lee D. Cognitive Linguistics, An Introduction. Oxford: Oxford University Press; 2001. Miller G. A. Fellbaum C. Semantic Networks of English. Cognition. 1991; 41(2): 197-229. Saeed J.I. Semantics, Oxford: Blackwell; 1997. Sgstrom S. From Vision to Cognition: A Study of Metaphor and Polysemy in Swedish. Gteborg: Gteborg University; 1998. Vanhove M. Towards a Typology of Semantic Associations. Berlin: Mouton de Gruyter; 2008. Tchizmarova I. k. A Cognitive Linguistics Analysis of the Bulgarian Verbal Prefixes. Jezitoslovle, 2012; 219-260.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 243 |